Günümüz dünyasında Abhazya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti büyük ilgi ve tartışma konusu haline geldi. On yıllardır, Abhazya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti hem uzmanların hem de acemilerin dikkatini çekerek hararetli tartışmalara ve tutkulu tepkilere yol açtı. Abhazya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'in ekonomi, politika, bilim ve kültür gibi çok çeşitli yönleri etkileyen etkisi yadsınamaz. Hangi perspektiften yaklaşılırsa yaklaşılsın, Abhazya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti dikkatle analiz edilmesi gereken, her yerde mevcut olan bir olgu haline geldi. Bu makalede, Abhazya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ile ilgili farklı yönleri inceleyerek onun sonuçlarına ve zorluklarına ışık tutmaya çalışacağız.
Abhaz ÖSSC Абхазская Автономная Советская Социалистическая Республика Аҧснытәи Автономтә Советтә Социалисттә Республика Abhazya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
19 Şubat 1931-30 Kasım 1996 | |||||||||||
Slogan "Пролетарии всех стран, соединяйтесь!" | |||||||||||
Başkent | Sohum | ||||||||||
Yaygın dil(ler) | Abhazca, Rusça | ||||||||||
Hükûmet | Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti | ||||||||||
Tarihçe | |||||||||||
| |||||||||||
Yüzölçümü | |||||||||||
• Toplam | 8600 km2 | ||||||||||
Para birimi | Ruble | ||||||||||
|
Abhazya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti veya kısaca Abhazya ÖSSC, (Rusça: Абхазская Автономная Советская Социалистическая Республика) Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı 1931'den 1996'ya kadar varlığını sürdürmüş özerk Sovyet sosyalist cumhuriyettir.[1]
Abhazya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti sonra 1921 yılında Kızıl Ordu'nun Gürcistan'a müdahalesi sonrası kuruldu. Daha sonra bir “antlaşma cumhuriyeti” olarak Gürcistan SSC ile birleşmiş olan Abhazya SSC, 1931 yılına kadar varlığını sürdürdü. Bu süre zarfında, Gürcistan'dan önemli ölçüde bağımsızdı. Bu durum Sovyet ve Gürcü otoritelerinde yoğun olarak tartışıldı ve diğer özerk cumhuriyetlerine uygun duruma getirilmesine karar verildi.[2] 19 Şubat 1931'de, Abhazya SSC, Transkafkasya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti altındaki Gürcistan SSC'nin kontrolü altına girerek Abhazya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne dönüştürüldü.[3]
Abhazya'nın özerk duruma getirilmesi Abhaz nüfusu arasında hoş karşılanmadı. Abhazya SSC, kendi ulusal sembolleri (bayrak ve arması) ve yalnızca tam cumhuriyetlere verilen bir hak olan ulusal ordu birimleri dahil olmak üzere geniş ölçüde bir özerkliğe sahipti.[4] Aynı zamanda yalnızca tam cumhuriyetlere verilen başka bir hak olan kendi anayasasına sahipti.[5] Abhazya SSC protestoları reform yapıldığı zaman bölgede patlak verdi, Sovyet yetkililerine karşı ilk defa büyük çaplı protestolar gerçekleşti.[6]
1990 yılında bağımsızlığını Abhazya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti adı ile ilan etmiştir. 28 Nisan 1991 tarihinde Gürcistan hükûmeti bağımsızlığını ilan edip Sovyetler Birliği'nden ayrıldığını açıkladığı zaman Abhazya, Sovyetler Birliği'nde kalmayı teklif etmiştir. Abhazya ÖSSC nüfusunun çoğunluğu Sovyetler Birliği'nin korunması için yapılan referanduma katılmıştır. Sovyetler Birliği'nin dağılması ile birlikte Abhazya bağımsız bir devlet olmuştur.
Abhazca Sovyet döneminde birden fazla değişiklik görmüştü. Abhazlar, Sovyetler Birliği'ndeki "geri bırakılmış" halklarından biri olarak düşünüldü ve bu nedenle ulusal dilleri ve kültürel gelişimlerine odaklanıldı. Bu politikaların bir parçası olarak 1928'de Abhazca Sovyetler Birliği'ndeki birçok bölgesel dille birlikte Latin alfabesine geçti.[7] Ancak 1938'de tekrar Kiril alfabesine geçildi. Abhazca o dönemde Kiril alfabesine geçen birkaç istisnadan biriydi.[8]