Beytüşşebap

Bu makale mevcut bağlamda Beytüşşebap'in önemine değinecektir. Beytüşşebap çeşitli alanlarda ilgi kazanarak uzmanların ve kamuoyunun dikkatini çekti. Tarih boyunca Beytüşşebap toplumda kültür, politika, ekonomi ve teknoloji gibi unsurları etkileyerek temel bir rol oynamıştır. Bu anlamda, Beytüşşebap'in hayatımızdaki etkisini ve varlığının günümüz dünyasında yarattığı sonuçları analiz etmek ve anlamak büyük önem taşıyor. Multidisipliner bir yaklaşımla amaç, Beytüşşebap'in en alakalı yönlerini derinlemesine incelemek, evrimini, zorluklarını ve geleceğe yansımasını ele almaktır.

Beyt Şebab ile karıştırılmamalıdır.
Beytüşşebap
İlçe
Türkiye'de bulunduğu yer
Türkiye'de bulunduğu yer
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlŞırnak
Coğrafi bölgeDoğu Anadolu Bölgesi
İdare
 • KaymakamKemal Ülkü
 • Belediye başkanıKamil Dürmüş (Ak Parti)
Yüzölçümü
 • Toplam1.717 km²
Rakım1.650 m
Nüfus
 (2020)
 • Toplam16.317
 • Kır
10,627
 • Şehir
5.690
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu73800
İl alan kodu0486
İl plaka kodu73
Resmî site
Kaymakamlık

Beytüşşebap, Şırnak ilinin bir ilçesidir.

Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin Irak ve Suriye sınırlarından ortalama 20 km uzaklıktadır. Habur sınır kapısına adını veren çay Beytuşşebap sınırları içerisinden doğar. İlçede sıcak su kaplıcası bulunmaktadır. İlçe stratejik bir konumdadır, Kuzey doğusunda Van, Doğusunda Hakkâri, Kuzey batısında Siirt Güneyinde Uludere, Batısında ise Şırnak bulunmaktadır.

Etimoloji

Beytüşşebap, kelime anlamı olarak Beyt ve Şebap kelimelerinden elde edilmiş Arapça bir birleşik isimdir. Gençlerin evi anlamına gelmektedir.[1]

Beytüşşebap'ta bir dere

Tarihçe

İlçeye tarih içerisinde Hurriler, Mittaniler, Asurlular ve Urartular egemen olmuşlardır. İlçe, 1054 yılında Selçukluların, 1514 yılında ise Osmanlı egemenliğine girmiştir. 1855 yılında Erzurum İline, 1865 yılında Van İline bağlanan Beytüşşebap, 1887 yılında İlçe olmuştur. Bu tarihten Cumhuriyetin ilanına kadar Van İline bağlı kalan Beytüşşebap, 1926 yılında Siirt, 1936 yılında Hakkâri ve 1990 yılında da Şırnak İline bağlanmıştır.

Beytüşşebap İlçesi 19. yüzyıl sonlarında Van ili Hakkari livasına bağlı bir ilçe iken, 7 nahiyesi ve 46 köyü vardı. I. Dünya Savaşı'nda Rus işgaline uğradı. 1917 yılında Rusların geri çekilmeleri ile işgalden kurtuldu. Türkiye Cumhuriyeti kurulduğunda ilçe olan Beytüşşebap bu sefer Siirt İline bağlandı. Daha önceleri Siirt iline bağlı bir ilçe olan Beytüşşebap, 6 Mayıs 1936'da Hakkari iline bağlandı.[2] 1990 yılında Şırnak'a bağlandı.[1]

Coğrafya

Dağlık bir arazi yapısına sahip olup doğusunda Hakkâri, batısında Siirt-Pervari, kuzeyinde Van-Çatak, güneyinde ise Hakkâri-Çukurca ve Şırnak-Uludere yer almaktadır. İlçenin doğusunda yer alan Altın Dağları ve batısında yer alan Tanin Dağı, ilçe sınırları içerisinde kesişmektedir. Ayrıca, ilçede Kato Platosu mevcuttur. İlçenin en önemli akarsuyu Habur Çayı'nın kollarıdır. İlçenin rakımı 1750 metre olup en yüksek noktası 3000 metreyi aşan Kato Platosu'dur. İlçenin iklimi, sert Doğu Anadolu iklim özellikleri taşımaktadır.

Nüfus

Beytüşşebap ilçesinin 2020 ilçe toplam nüfusu 16.317 kişidir. Bu nüfusun 8.799'u erkek, 7.518'i kadındır. İlçe merkezinin nüfusu 5.690, bu merkez nüfusun 3.358'i erkek, 2.332'si kadındır. İlçenin belde ve köy toplam nüfusu 10.627'dir. Bu nüfusu 5.441'i erkek, 5.186'sı kadındır. İlçe nüfusu 2022 yılında 16.044 kişi 2023 yılında ise 16.056 kişi olarak tespit edilmiştir. [3]

Yıl Toplam Şehir Kır
Beytişebap ilçesi (Hakkâri)
1927[4] 12.883 359 12.524
Beytişebap ilçesi (Siirt)
1935[5] 14.858 902 13.956
Beytülşebap ilçesi (Hakkâri)
1940[6] 16.134 814 15.320
1945[7] 12.864 746 12.118
1950[8] 17.003 1.882 15.121
1955[9] 18.974 1.374 17.600
1960[10][a] 11.279 1.598 9.681
1965[11] 13.060 1.697 11.363
1970[12] 14.720 2.239 12.481
1975[13] 18.409 2.766 15.643
1980[14] 19.033 2.962 16.071
1985[15] 21.544 3.993 17.551
Beytüşşebap ilçesi (Şırnak)
1990[16] 22.409 4.253 18.156
2000[17] 20.659 6.633 14.026
2007[18] 19.947 6.622 13.325
2008[19] 19.462 6.586 12.876
2009[20] 17.793 5.302 12.491
2010[21] 17.537 5.231 12.306
2011[22] 17.836 5.619 12.217
2012[23] 17.288 5.445 11.843
2013[24] 17.425 5.304 12.121
2014[25] 16.961 5.263 11.698
2015[26] 17.100 5.248 11.852
2016[26] 16.291 4.817 11.474
2017[26] 16.247 5.720 10.527
2018[26] 17.227 6.641 10.586
2019[26] 16.330 5.949 10.381
2020[26] 16.317 5.690 10.627

25 Eylül Beytüşşebap Saldırısı

PKK'nın kurban bayramının ikinci gününe rastlayan 25 Eylül 2015 Cuma günü 500'e yakın eylemciyle ilçeyi ele geçirme amacına yönelik olarak emniyet noktaları, jandarma komutanlığı, komando alayı, askeri üst bölgeler başta olmak üzere diğer sivil hedeflere karşı yapmış olduğu silahlı eylemdir. Bu saldırıda ilçeye hakim konumda olan askeri üs bölgesi ile ilçe girişindeki polis noktası başta olmak üzere çok şiddetli çatışmalar yaşanmıştır. Sabah 05.40'ta başlayan çatışma yaklaşık 6 saat sürmüş ve öğlene doğru sona ermiştir. Saldırıda 1 asker ölürken, Genelkurmay başkanlığının açıkladığı verilere göre 34 saldırgan da etkisiz hale getirilmiştir. Saldırıda ilçe kaymakamı Kadir Güntepe'nin evine, makam arabası ve makam odasına silahlı saldırıda bulunulmuş, ilçede görev yapan hakim ve savcıların makam odaları kurşunlanmıştır. Bununla birlikte yaralı polis için gelen ambulans eylemcilerce taranarak ambulans şoförü öldürülmüştür. Gene saldırı sonucu 3 sivil vatandaş ölmüştür. Saldırıdan birkaç gün sonra Murat Karayılan "İstediğimiz zaman bir şehri tek bir gecede denetim altına alırız. Aslında bu tarz eylem bir ilktir; acemilikten kaynaklı sorunlar da vardır" diyerek verdikleri ağır kayıpları ve ilçeyi ele geçirme amacına yönelik bir eylem olduğunu belirtmiştir.[27]

Konum

BEYTÜŞŞEBAP'tan yönler
Siirt   Van
K
B D
G
Hakkâri
Uludere
 

Kardeş Şehirler

Konya, Altılar

Notlar

  1. ^ Uludere ilçesinin kurulması ile nüfus azalmıştır.

Kaynakça

  1. ^ a b "https://sirnak.ktb.gov.tr". 25 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2021.  |başlık= dış bağlantı (yardım)
  2. ^ "T.C. Beytüşşebap Kaymakamlığı - İlçemiz Tarihçesi". www.beytussebap.gov.tr. 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2025. 
  3. ^ "Şırnak'ın nufüsü ne kadar arttı". https://www.idilhaber.com.tr/. 20 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2025.  |çalışma= dış bağlantı (yardım)
  4. ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021. 
  5. ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  6. ^  . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
  7. ^  . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  8. ^  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  9. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  10. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  11. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  12. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  19. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  20. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  21. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  22. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  23. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  24. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  25. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  26. ^ a b c d e f
  27. ^ "PKK'nın Beytüşşebap'taki ağır kayıpları için bu açıklamayı yaptı". Milliyet Gazetesi. 1 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2015.