Boeing 737 AEW&C

Boeing 737 AEW&C MESA
Hv.K.K.'ya yönelik ilk tamamlanan 737 AEW&C MESA, Boeing tarafından Seattle(ABD)'de test edilirken (2007)
Türü	Havadan ihbar ve kontrol uçağı (HİK)
Ulusal köken	ABD
Üretici	Boeing Defense, Space & Security (modifikasyon) Boeing (orijinal Boeing 737 Next Generation tasarımı)
İlk uçuş	2004
Hizmete giriş	2010[1]
Durumu	Aktif hizmette
Ana kullanıcı	Avustralya Kraliyet Hava Kuvvetleri Türk Hava Kuvvetleri Kore Cumhuriyeti Hava Kuvvetleri
Üretim sayısı	14
Program maliyeti	490 milyon $ (Amerikan doları)
Gelişimi	Boeing 737
Değişimleri	C-40 Clipper P-8 Poseidon

Boeing 737 AEW&C MESA bir havadan ihbar ve kontrol (AEW&C) uçağıdır. Boeing AEW&C sistemi yüksek performanslı, brüt ağırlığı arttırılmış 737-700 ile Northrop Grumman'ın MESA olarak adlandırılan çok maksatlı elektronik taramalı, dost-düşman ayrımı yapabilen radarını içermektedir.

Türkiye'nin Barış Kartalı (HİK) projesi kapsamında aldığı 737 AEW&C sistemi esken ve açık yapılı bir görev bilgisayar sistemini ve Türk yapımı elektronik destek sistemlerini ve haberleşme kabinini içermektedir.

Hava İleri Karakol (HİK) Uçağı diğer adıyla Barış Kartalı Programı kapsamında Boeing firması ile 4 uçak ve 1 Yer Destek Sistemi tedariki amacıyla 4 Haziran 2002 tarihinde sözleşme imzalanmıştır. Sözleşme 23 Haziran 2003 tarihinde yürürlüğe girmiş ve proje kapsamındaki faaliyetler resmen başlamıştır. Türk Savunma Sanayii, bu projeden, proje bedelinin yaklaşık %12'si kadar net yerel pay alacaktır. İlave olarak proje kapsamında sözleşme baz fiyatı üzerinden 576 Milyon Amerikan doları off-set alınmıştır. Türk firmalarından TUSAŞ, HAVELSAN, ASELSAN, MİKES, HAVELSAN Teknoloji Radar, KALE KALIP, Türk Hava Yolları ve SELEX proje içerisinde birçok sorumluluk ve role sahiptir.1 inci uçak modifikasyonu (yolcu uçağının HİK konfigürasyonuna dönüştürülme işlemleri) Mart 2005'te ABD/Seattle'da, 2'nci uçak modifikasyonu Mart 2006'da Ankara'daki TUSAŞ tesislerinde, 3'üncü uçak modifikasyonu Kasım 2006'da, 4'ncü uçak modifikasyonu Mart 2007'de TUSAŞ tesislerinde başlamıştır.
Programa göre

• TUSAŞ, uçak modifikasyonu, görev sistemi entegrasyonu ve kontrolü, idame eğitimi, lojistik desteği ve BCAG'e yapılan ihraçtan sorumlu olacak.
• Aselsan da VHF/UHF telsizleri ile GPS EGI'yi üretecek.
• Havelsan ise görev bilgisayarı yazılımı geliştirilmesi, test geliştirilmesi ve desteği ile yer segmenti yazılım geliştirilmesi, teknisyen eğitimi ve sistem mühendisliği desteğini karşılayacak.
• Selex firması HF telsizlerini üretecek.
• Mikes, ESM (Electronic Support Measure) alt sistemi ile ilgili tüm yazılım/donanım geliştirilmesi ve entegrasyonunu sağlayacak. (yer destek ve operasyonel yazılımlar dahil)
• THY ise mürettebat eğitimi verecek.

Temmuz 2007 yılında teslim edilmesi gereken ilk sistem, henüz başta radar ve görev yazılımı olmak üzere bazı bölümlerde istenilen geliştirmeler, öngörülen takvimden daha uzun sürmüştür.

• "Barış Kartalı Projesi" kapsamındaki ilk Havadan İhbar ve Kontrol uçağı (KUZEY), kontrollerin tamamlanmasının ardından 21/02/2014 tarihinde düzenlenen törenle Hava Kuvvetleri Komutanlığı envantere girdi. Konya'da konuşlu 3. Ana Jet Üssü'nde hizmet vermeye başlamıştır.
• Barış Kartalı Projesi ile; Türk Hava Kuvvetleri, ihbar ve kontrol faaliyetlerini, bugüne kadar yurt çapına yaymış olan radar menziliyle yerine getirmekteydi. Yerdeki radarlar açısından en önemli kısım arazi engebeleri, sabit konuş durumu, yüksek irtifa görev yapan HİK uçakları, yerdeki radarlara göre daha büyük ve geniş görüş alanlarına sahiptir. Dağların arkaları ve vadi içlerindeki arazi engebelerinden etkilenme olasılıkları daha düşüktür. Yerdeki radarların devre dışı kaldığı durumlarda oluşacak açık, HİK uçakları tarafından süratle karşılanacak. Türk hava sahasına yaklaşan uçaklar, helikopterler, füzeler, güçlü radar ve algılama sistemleriyle daha uzak mesafelerden tespit edilecek. Türk hava sahası daha etkin şekilde gözetlenebilecek.

• Avustralya Kraliyet Hava Kuvvetleri: 6 uçak kullanımda.^[2] Avustralya'da tipi E-7A Wedgetail olarak belirlenmiştir.^[3][4]
• Kore Cumhuriyeti Hava Kuvvetleri: 4 uçak kullanımda.^[2]
• Türk Hava Kuvvetleri: 4 uçak kullanımda.^[2] 2 adet daha opsiyon alımı bulunmakta.^[5]
• Kraliyet Hava Kuvvetleri: 3 adet uçak sipariş edildi.^[2][6]

Bilgi kaynağı: Boeing verileri^[7]

• Teknik özellikler
  • Mürettebat: görev ekibi: 6-10, uçuş ekibi: 2
  • Faydalı Yük: 19,830 kg (43,720 lb)
  • Uzunluk: 33.6 m (110 ft 4 in)
  • Yükseklik: 12.5 m (41 ft 2 in)
  • Kanat açıklığı: 35.8 m (117 ft 2 in)
  • Kanat Alanı: 91 m² (980 ft²)
  • Kanat profili: B737D
  • Boş ağırlığı: 46,606 kg (102,750 lb)
  • Azami Kalkış Ağırlığı: 77,564 kg (171,000 lb)
  • Motor: 2 × CFM International CFM56-7B27A turbofan, 27,000 lbf (118 kN) (her biri için)
• Performans
  • Seyir hızı: 853 km/sa (530 mph)
  • Menzil: 6,482 km (3,500 nmi)
  • Servis Tavanı: 12,500 m (41,000 ft)
• Aviyonikler
• Northrop Grumman çok yönlü Aktif Faz Dizinli Radar

Benzer tasarım ve gelişimdeki uçaklar

• Boeing 737
• Boeing P-8 Poseidon

Benzer rolde, dönemde ve yetenekte olan uçaklar

• Boeing E-3 Sentry
• Gulfstream G550 CAEW

• Türk Hava Kuvvetleri Bakım Astsubayları
• Boeing B-737 AEW&C

Wikimedia Commons'ta Boeing 737 AEW&C ile ilgili ortam dosyaları mevcuttur.

• Boeing 737 AEW&C Yapım Videosu 2 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Boeing 737 AEW&C - Barış Kartalı Tanıtım Filmi10 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.