Derviş

Günümüz dünyasında Derviş, günlük yaşamın çeşitli yönlerini önemli ölçüde etkileyen benzersiz bir önem kazanmıştır. Ortaya çıkışından bu yana Derviş, anlamı ve etkisi etrafında geniş bir görüş ve vizyon yelpazesi oluşturarak tartışma, analiz ve çekişmelerin konusu olmuştur. Bu makalede, Derviş'in farklı yönlerini ve toplum, kültür ve ekonomi üzerindeki etkisini inceleyerek günümüz dünyasındaki önemi ve rolü hakkında ayrıntılı bir analiz sunacağız.

Dervişler, Fausto Zonaro, 19. yy.

Derviş, bir tarikata ve şeyhe bağlı olan mürid, sûfiyâne bir hayat yaşayan kişi.

Farsça bir kelime olmakla birlikte bütün müslüman milletlerin dillerine girmiş olan derviş, esas itibarıyla "muhtaç, fakir" anlamlarına gelir, Tasavvufi mana itibarıyla Allah fakiri, Allah'a muhtaç olduğunu hisseden, Allah'ı talep eden, Ehl-i Suffa (Peygamberin en yakın arkadaşları) anlamında derviş sıfat olarak kullanılmıştır. Dervişân da derviş kelimesinin çoğuludur.

Muhammedi şeriatta biat edilen evliyayı Allah'a vesile kabul edip, İslam'ın esaslarını yerine getirmek için söz veren sadakat ve samimiyeti esas kabul edip Allah'a bağlanan, zamana göre bağlı olduğu mürşidinin tasavvufi ögretisi üzere yaşamaya çalışan, Allah adamı, ehl-i hal olarak da anılır. Allah'a giden yol olarak kabul edilen tarikatler, dervişlerin üniversitesi olmuştur. Derviş mürşidinin tasarrufatı altında adedini mürşidin belirlediği Allah'ın zikri ile meşgul olup nefsindeki kötülüklerden arınıp insan olabilme, Allah'a kulluk yapabilme gayretiyle yaşar. Mutasavvifi en büyük derviş olarak Muhammed'i kabul eder.

Mutasavvifinin dervişlikle ilgili sözleri

  • Akılcı dinden felsefe, nakilden tasavvuf, hakikat zuhur eder. Akılcı dinden mürteci yetişir. Nakli yaşayan, derviş sıfatının tecelli ettiği bahtiyar toplumlarda irtica-i hal kesinlikle olmaz. Dervişin anayasası kulluk vazifesini yerine getirmektir. Teslimiyete ne kadar sadık kalırsa o kadar makamı rızadan nasip alır. Pir-i Galibi
  • Derviş mürşidinin manevi vazifesinde peygamberine biat eder. Söz Allah'a verilir, biat peygambere yapılır. Yaşadığı zamana yetişemedin ise her zaman bu türlü rahmet-i ilahi mevcuttur. Noksan değildir. Veraset taşıyan, izin ve icazet sahibi mürşide biat edilir. Mürşitten gayrısı kendi ismine biat alamaz. Pir-i Galibi
  • "Dervişlik hâldir, söz değildir, söz ile ele geçmez." (Abdulkadir Geylani)
  • "Dervişlik olsaydı tâc ile hırka / Biz dahi alırdık otuza kırka". - Yunus Emre

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Dış bağlantılar