Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü

Bu yazıda günümüz toplumunda büyük ilgi uyandıran Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü konusu ele alınacaktır. Tarih boyunca Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, araştırmacıların, akademisyenlerin ve genel olarak insanların merakını uyandıran tartışma ve analiz konusu olmuştur. Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, ortaya çıkışından günümüze kadar günlük yaşamın çeşitli yönlerinde önemli bir rol oynamış ve etrafımızdaki dünyayı algılama şeklimizi etkilemiştir. Bu makale aracılığıyla, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü'in farklı yönlerini araştırmaya, farklı alanlardaki etkisini ve günümüzdeki geçerliliğini keşfetmeye çalışacağız.

Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü
DSİ
Genel bilgiler
Kuruluş tarihi18 Aralık 1953) (1953-12-18)[1]
BağlılığıTürkiye Cumhuriyeti Tarım ve Orman Bakanlığı
AdresDevlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Hizmet Binası, Ankara
Personel sayısı25.474[2] (23.11.2023)
Yıllık bütçe₺197,6 milyar (2025)[3]
Yönetici(ler)
  • Mehmet Akif Balta, Genel Müdür
Web sitesidsi.gov.tr

Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü (DSİ), ülkedeki bütün su kaynaklarının planlanması, yönetimi, geliştirilmesi ve işletilmesi amacıyla kurulan, Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı, kamu tüzel kişiliğini haiz, merkezi Ankara'da bulunan özel bütçeli bir genel müdürlük. 6200 Sayılı Kanun'la 25 Aralık 1953 tarihinde kurulmuş ve 1954 yılında teşkilatlanmıştır. Daha sonra 4 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle yeniden düzenlenmiştir.

Bir kamu kuruluşu olarak kendine verilen; taşkın koruma, sulu ziraatı yaygınlaştırma, hidroelektrik enerji üretme ve büyük şehirlere içme suyu temini yanı sıra Belediye Teşkilatı Olan Yerleşim Yerlerine de İçmesuyu temini gayelerini etkin bir şekilde yerine getirebilmesi bakımından, söz konusu dört maksadın ortak noktası olan baraj çalışmaları konusunda öncelikli faaliyetlerini sürdürmektedir. Ayrıca 18/04/2007 tarih ve 5625 sayılı Kanun ile 1053 sayılı kanunun 10. maddesinin değişmesi neticesinde nüfus kriteri kaldırılarak Belediye teşkilatı olan tüm yerleşim yerlerinin içme kullanma ve endüstri suyu ve gerekmesi halinde atık su tesislerinin yapımında DSİ yetkili kılınmıştır.[2]

Görevleri

Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün görev ve yetkileri şunlardır:[4]

  • Taşkın sular ve sellere karşı koruyucu tesisler meydana getirmek.
  • Sulama tesislerini kurmak, sulama sahalarında mevcut parsellerin tamamını veya aksamını gösterir harita ve planları yapmak veya yaptırmak ve icabı halinde kadastrosunu yaptırmak.
  • Sulak alanları ıslah etmek, erozyon ve rüsubat kontrolü ile ilgili etüt ve planlama işlerini yapmak veya yaptırmak, kendi tesislerini korumaya yönelik erozyon kontrolü maksatlı ağaçlandırma çalışmaları yapmak.
  • 1. ve 2. maddelerdeki faaliyetlerle ilgili olmak şartıyla sudan ve zaruret halinde yardımcı diğer kaynaklardan enerji istihsal etmek.
  • Şehir ve kasabaların içme su ve kanalizasyon projelerini tetkik, tasdik ve murakabe etmek.
  • Köy içme suları için teknik organizasyon ve murakabeyi sağlamak ve bu iş için Bakanlık emrinde çalışacak lüzumlu bilgiye sahip elemanları yetiştirmek.
  • Akar sularda ıslahat yapmak ve icap edenleri seyrüsefere elverişli hale getirmek.
  • Bu maddede belirtilen tesislerin çalıştırma, bakım ve onarım dâhil işletmelerini yürütmek.
  • Bu maddede belirtilen işlerle ilgili olmak üzere rasat, tecrübe, istatistik, araştırma ve her türlü istikşaf işlerini yapmak; ezcümle toprağın cins ve karakterini, yetiştirilecek mahsul nevilerini ve elde edilecek zirai, iktisadi faydaları ve verimlilik derecelerini tespit etmek; bu mevzularda gerekirse ilgili bakanlık ve kurum ve kuruluşlardan faydalanmak, amenajman planları hazırlamak ve bunları temin edecekleri fayda ve ele alınmalarındaki zaruretlere göre seçmek, sıralamak ve Bakanlığa teklif etmek.
  • Bu maddede belirtilen işlerin her türlü etüt ve projelerini yapmak veya yaptırmak.
  • Tesislerin yapılması hususunda her türlü mali imkânları araştırmak ve icabı halinde ortaklıklar kurulmasını Bakanlığa teklif etmek ve Cumhurbaşkanı kararı ile uzun vadeli iç ve dış istikrazlar yapmak.
  • Genel Müdürlüğün yaptığı veya devraldığı tesislerden işletmelerini bizzat deruhte etmediklerinin işletmelerini sağlamak üzere işletmeler kurmak ya doğrudan doğruya veyahut da işletmeler marifetiyle ortaklıklar teşkil etmek ve lüzumu halinde tesisleri hakiki ve hükmi şahıslara devretmek üzere Bakanlığa teklifte bulunmak.
  • Kamu kurum ve kuruluşları ile diğer gerçek ve tüzel kişiler tarafından yapılıp kamu yararı bulunan ve Genel Müdürlüğün vazifesi ile ilgili işlere ait proje ve keşif evrakını tetkik ve tasdik etmek, inşaatın yapılmasının proje ve fenni icaplara uygunluğunu murakabe etmek ve bu işlerin etüt ve projelerini uygun gördüğü bir ücret mukabilinde yapmak veya yaptırmak.
  • Genel Müdürlüğün bu maddede belirtilen çalışmaları için gerekli olan garaj ve atölyeleri, makine ve malzeme ambar ve depolarını, idare binalarını, servis ve akaryakıt tesislerini, laboratuvarları, deneme istasyonlarını, işletme ve koruma emniyetlerini sağlayacak bina ve lojmanlarla telefon şebekelerini, radyo verici istasyonlarını, Genel Müdürlüğün vazifelerinin verimli yönetimine yarayacak diğer tesisleri yapmak veya yaptırmak, teçhiz etmek, kiralamak ve bakımlarını temin etmek.
  • Genel Müdürlüğün vazifesi içinde bulunan işlerin yapılmasına lüzumlu gayrimenkulleri kanunlarına göre geçici olarak işgal etmek veya istimlak etmek veya satın almak.
  • Genel Müdürlüğün çalışma konusuna giren işleri yapmaya lüzumlu malzeme, makine, teçhizat ve taşıtları seçmek, sağlamak, çalıştırmak ve icabında kira mukabili vermek ve bunlar için gerekli tamir atölyeleri ile tesisleri kurmak ve işletmek.
  • Kullanılmış suları tekrar kazanmak maksadıyla gerekli tesisleri yapmak veya yaptırmak.
  • İşletmeye açılan hidroelektrik santrallerin su kullanım hakkı anlaşmalarına uygun olarak işletilip işletilmediğini kontrol etmek, bunlarla ilgili her türlü hesap ve tahsilât işlemlerini yapmak, baraj, gölet ve kanal gibi su yüzeyleri ile rezervuar alanında azami su kotu ile işletme kotu arasında kalan yerlerde güneş enerjisi sistemlerinin kurulmasına yönelik taleplerden uygun görülenleri bedeli karşılığında kiralamak.
  • Sınır aşan ve sınır oluşturan sular konusunda görev alanı ile ilgili çalışmalar yapmak.
  • Yardım mahiyetindeki uluslararası su sondajı veya diğer faaliyetler ile sulama tesislerinin işletme ve bakım hizmetlerini devralan kuruluşlar hariç, kamu kurum ve kuruluşları ile yerli ve yabancı gerçek ve tüzel kişilere yurt içinde ve yurt dışında ücreti karşılığında eğitim, etüt, planlama, proje hazırlama, müşavirlik, laboratuvar ve kontrollük hizmeti vermek.
  • Su tahsislerini yapmak, yerüstü ve yeraltı sularını kalite yönünden izlemek, atıksular sebebiyle yerüstü ve yeraltı sularının kirlenmesinin tespiti hâlinde durumu ilgili bakanlığa bildirmek.
  • Arazi toplulaştırma ve tarla içi geliştirme hizmetlerini yürütmek.
  • Mevzuatla verilen diğer görevleri yapmak.

Hizmet birimleri

Genel Müdürlüğün merkez teşkilatı aşağıdaki hizmet birimlerinden oluşur:[4]

  • Etüt, Planlama ve Tahsisler Dairesi Başkanlığı
  • Taşkın Kontrol Dairesi Başkanlığı
  • Sulama Dairesi Başkanlığı
  • Barajlar ve Hidroelektrik Santrallar Dairesi Başkanlığı
  • İçmesuyu ve Atıksu Dairesi Başkanlığı
  • Emlak ve Kamulaştırma Dairesi Başkanlığı
  • Jeoteknik Hizmetler Dairesi Başkanlığı
  • Yenilenebilir Enerji Dairesi Başkanlığı
  • Yeraltısuları Dairesi Başkanlığı
  • Makina, İmalat ve Donatım Dairesi Başkanlığı
  • Teknik Araştırma ve Kalite Kontrol Dairesi Başkanlığı
  • İşletme ve Bakım Dairesi Başkanlığı
  • Teknoloji Dairesi Başkanlığı
  • Arazi Toplulaştırma ve Tarla İçi Geliştirme Hizmetleri Dairesi Başkanlığı
  • Arazi Toplulaştırması Etüt ve Projelendirme Dairesi Başkanlığı
  • Değerlendirme ve Destekleme Dairesi Başkanlığı
  • Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı
  • Personel Dairesi Başkanlığı
  • Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı
  • Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı
  • Teftiş Kurulu Başkanlığı
  • Hukuk Müşavirliği
  • İç Denetim Birimi Başkanlığı

Genel Müdürler

№ Genel Müdür Görev Başlangıcı Görev Bitişi
1 Hikmet Turat 28 Şubat 1954 24 Eylül 1955
2 Süleyman Demirel 24 Eylül 1955 12 Temmuz 1960
3 Orhan Göncüoğlu 12 Temmuz 1960 10 Eylül 1960
4 Neşet Akmandor 10 Eylül 1960 25 Ağustos 1966
5 Arif Onat 25 Ağustos 1966 6 Ocak 1969
6 Hazim Tütüncüoğlu 10 Ocak 1969 2 Temmuz 1974
– Sebahattin Sayın (vekil) 2 Temmuz 1974 17 Eylül 1974
7 Haluk Ceyhan 17 Eylül 1974 22 Nisan 1975
8 Müfit Kulen 22 Nisan 1975 14 Temmuz 1976
9 Timuçin Tümer 11 Ağustos 1976 23 Mart 1978
10 Samim Öztek 23 Mart 1978 7 Aralık 1979
(9) Timuçin Tümer 7 Aralık 1979 1 Eylül 1981
– Sebahattin Sayın (vekil) 1 Eylül 1981 23 Şubat 1984
11 Ata Erol Enacar 23 Şubat 1984 17 Mart 1988
12 Ferruh Anık 17 Mart 1988 5 Mayıs 1992
13 Raif Özenci 7 Mayıs 1992 8 Aralık 1993
14 Özden Bilen 8 Aralık 1993 19 Ocak 1995[a]
– Mümtaz Turfan (vekil) 20 Ocak 1995 27 Haziran 1995
(13) Raif Özenci 27 Haziran 1995 15 Nisan 1996
15 Doğan Altınbilek 17 Nisan 1996 21 Eylül 2001
16 Mümtaz Turfan 21 Eylül 2001 4 Şubat 2003
17 Veysel Eroğlu 4 Şubat 2003 30 Aralık 2003
– Mustafa Eldemir (vekil) 30 Aralık 2003 30 Ocak 2004
– Salih Paşaoğlu (vekil) 30 Ocak 2004 23 Mart 2004
(17) Veysel Eroğlu 23 Mart 2004 8 Mayıs 2007
18 Haydar Koçaker 8 Mayıs 2007 10 Mart 2011
19 İsmail Uğur 11 Mart 2011 18 Temmuz 2011
20 Akif Özkaldı 19 Temmuz 2011 9 Şubat 2015
21 Ali Rıza Diniz 10 Şubat 2015 22 Temmuz 2016
22 Murat Acu 22 Temmuz 2016 18 Ağustos 2018
23 Mevlüt Aydın 19 Ağustos 2018 16 Nisan 2020
– Kaya Yıldız (vekil) 16 Nisan 2020 6 Mayıs 2022
– Lütfi Akca (vekil) 6 Mayıs 2022 28 Aralık 2022
24 Mehmet Akif Balta 28 Aralık 2022 Görevde[b]
  1. ^ 8 Aralık 1993 - 21 Nisan 1994 arası vekil
  2. ^ 28 Aralık 2022 - 11 Ağustos 2023 arası vekil

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 13 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Eylül 2020. 
  2. ^ a b "Stratejik Plan 2024-2028" (PDF). 29 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2024. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 16 Eylül 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2020. 
  4. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 22 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2020.