Filippikos

Filippikos Ηράκλειος
Filippikos adına basılan bir sikke
Bizans İmparatoru
Hüküm süresi	711 – 3 Temmuz 713
Önce gelen	II. Justinianos
Sonra gelen	II. Anastasios
Ölüm	713?
Babası	Nikephorus

Filippikos Bardanes, (Yunanca: Φιλιππικός). Asıl adı Vardan (Yunanca: Βαρδάνης, Vardanis; Ermenice: Վրթանես, Vrtanes)(???? –ö. 713). 711-713 arasında Bizans imparatoru. Hükümdarlığı sırasında papalık ile anlaşmazlığa düşmüş, imparatorluk topraklarını Bulgar ve Arap istilacılara karşı savunmakta başarısız kalmıştır.

Bergama'da yaşayan tanınmış bir Ermeni ailesi mensubu bir soylu kişi olan Nikiforos'un oğluydu. Bizans ordusunda general olmuştu. II. Justinianos'a karşı çıkan ilk büyük isyanda o zaman Bardanes ismini taşıyan Filippikos (İsa'nin iki şahsî karakteri olup yalnız bir iradesi olduğunu iddia eden) Monotelit'lere dayanarak imparatorluk tahtı üzerinde hak etmişti. Bunun için İmparator III. Tiberios tarafından İyon Adaları'ndan biri olan Kefalonya'ya sürüldü ve oradan da tahta yeniden gelen II. Justinianos'un bir emri ile Kırım'da Cherson'a sürüldü. Burada Bardanes ismini değiştirip Filippikos ismini almış ve bu şehirde yaşayanları isyana tahrik etmiştir. Bu isyanda Hazarlar yardımıyla kurulan orduyla deniz yoluyla Konstantinopolis'e (İstanbul) geldi. II. Justinianos'un ikinci defa tahta geçtikten gösterdiği despot idareden hoşlanmayan Konstantinopolis halkının yardımıyla da tahtı ele geçirdi. II. Justinianos'un öldürülmesinden sonra II. Justinianos'un altı yaşındaki oğlunu öldürtmüş ve imparatorluk gücünü pekiştirmiştir.

Monotelitizmi destekleyen Filippikos, Konstantinopolis'da piskoposlarını bir konsil ile toplayarak Monotelitligi reddeden 680'de Üçüncü Konstantinopolis Konsili'nin (VI. Ekümenik konsil) kilise kanunlarını ortadan kaldırttı. Sonra bu konseyin resimlerinin saray duvarlarından indirilmesini ve bu konseyin mahkûm ettiği kişilerin temize çıkarılmasını emretti. Patrik Kyros bu yeni politikayı desteklemeyi reddedince görevden alındı ve yerine İoannes getirildi (712). Bunun üzerine Papa Constantinus yeni imparatoru tanımayı reddetti.

Filippikos'un hükümdarlığı döneminde dış politikada tam bir yıkım yaşandı. 712'de Bulgarlar Kral Tervel idaresinde Balkanları talan ederek Konstantinopolis'i kuşattılar. Filippikos, Balkanlarda idareyi tekrar sağlamak için Opsikion Theması askerî birliklerini Trakya'ya geçirdi. Bu sefer Emevi Halifesi I. Velid idaresinde 712-713'te Araplar da Anadolu'daki Bizans savunmasının zayıflamasından faydalanarak Anadolu içlerine girerek, çok sayıda Bizans kentini ele geçirdiler.

Mayıs 713 sonlarına doğru Trakya'ya geçirilmiş olan Opsikion Theması askerî birlikleri bir isyan başlattılar. Bu birliğin subaylarından bir grup imparatorluk sarayına girmeyi başardı. 3 Haziran, 713'te Filippikos'u tahttan indirip, bir daha tahta geçmemesi için gözlerine mil çektirdiler. Bu askerî darbeden sonra İmparatorluğa II. Anastasios adıyla başkatibi Artemios geçirildi.

Wikimedia Commons'ta Filippikos ile ilgili ortam dosyaları mevcuttur.

• Gregory, Timothy E. (2008). Bizans Tarihi. çev. Esra Ermert. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. ISBN 978-975-08-1507-2. 
• Alexander Kazhdan, (Ed.) (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-504652-8. 

Resmî unvanlar
Önce gelen: II. Justinianos	Bizans İmparatoru 711 – 713	Sonra gelen: II. Anastasios