Göksu Deltası

Bu yazıda toplumun çeşitli çevrelerinde büyük ilgi ve tartışma yaratan Göksu Deltası konusu ele alınacaktır. Göksu Deltası mevcut tartışmada bir referans noktası haline geldi ve çağdaş bağlamda önemi yadsınamaz. Ayrıntılı bir analiz yoluyla, tarihsel kökeninden bugünkü etkisine kadar Göksu Deltası'i çevreleyen farklı yönler araştırılacaktır. Çeşitli alanlardaki etkisinin yanı sıra toplumun farklı sektörleri üzerindeki etkileri de incelenecektir. Ayrıca, bu son derece alakalı konu hakkında bütünsel ve zenginleştirici bir vizyon sunmak amacıyla Göksu Deltası'e ilişkin farklı bakış açıları ve görüşler sunulacaktır.

Belirlemeler
Resmî adGöksu Deltası
Belirleme13 Temmuz 1994
Referans no.657[1]

Göksu Deltası veya Silifke Ovası,[2] Göksu Nehri'nin, Mersin ili, Silifke ilçe sınırlarında Akdeniz'e döküldüğü alanda oluşturduğu deltadır. Türkiye için, Çukurova'dan sonra Akdeniz kıyısındaki ikinci büyük deltadır. 1994'te Ramsar alanı ilan edildi.

Coğrafya

Göksu Deltası'ndan iki farklı görüntü. Göksu Deltası'ndan iki farklı görüntü.
Göksu Deltası'ndan iki farklı görüntü.

Göksu Deltası, Orta Toroslar eteğinde bulunan Silifke ilçesinin güney kenarında, Göksu Irmağının oluşturduğu kıyı ovasıdır.

Doğusunda Erdemli, batısında Gülnar, Güneyinde Akdeniz, Kuzeyinde Konya ile çevrili il merkezine 85 km uzaklıktadır. Delta, 10.000 km²'lik havzaya sahip Göksu Irmağı'nın Silifke-Taşucu arasında denize açıldığı bölgedir. Denizden yüksekliği 0–5 m arasında değişen Göksu Deltasının toplam alanı yaklaşık 15.000 hektardır.

Jeomorfoloji

Deltada çeşitli büyüklükte birçok lagün, göl, tuzlu tatlı sulu bataklık, sazlıklar, kumullar, çayırlıklar ve tarım alanları bulunur. Deltanın kıyılarında kıyıya paralel 0–10 m yükseltiler arasında kumullar yer alır.[3]

Göksu Nehri'nin batısında dört lagün; Kuğu Gölü, Arapalanı Gölü, Paradeniz ve Akgöl yer alır. Paradeniz lagünü 492 hektar, Akgöl 820 hektar büyüklüğündedir. Mersin İl sınırları içerisinde, 36° 17' Kuzey, 33° 59' Doğu koordinatları arasında yer alır. Özel Çevre Koruma sınırları içerisinde on adet yerleşim yeri bulunmakta olup toplam koruma alanı 226 km² dir. Silifke ilçesine bağlı 11 mahalle delta üzerinde yer alır.

Flora ve fauna

Delta Türkiye'deki 122 önemli biti alanından birisidir. Tespit edilen 384 taksondan 43'ü ülke açısından nadirdir. Kumul ekosistemindeki çeşitlilik, kumul habitatları, bozulmamış delta yapısı, ekosistemlerin dinamik işleyişi açısından Avrupa Kıyı Koruma Birliği tarafından Doğu Akdeniz'deki önemli alanlardan birisi olarak belirlemiştir.[3]

Delta; uygun iklimi, farklı habitatları, zengin besin kaynakları varlığı ile pek çok su kuşunun beslenme, üreme, konaklama ve kışlama alanıdır. Türkiye'de görülen 464 kuş türünden 332'si alanda da görülmüştür. Bu kuşlardan 70'i kesin, 20'si büyük ihtimalle deltada üremektedir.[3]

Erguvani balıkçıl, Alaca balıkçıl, Gece balıkçılı, Sazhorozu, Yaz ördeği, Pasbaş patka, Kocagöz, Bataklık kırlangıcı, Akça cılıbıt, Mahmuzlu kızkuşu, Küçük sumru, İzmir yalıçapkını, gibi kuşların alanda üremesi, deltaya önemli kuş alanı ve uluslararası öneme sahip sulakalan özelliği kazandırmaktadır.[3]

Kaynakça

  1. ^ "Göksu Delta". Ramsar Sites Information Service. 20 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2018. 
  2. ^ tvk.csb.gov.tr. "Göksu Deltası - Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü". tvk.csb.gov.tr. 1 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2021. 
  3. ^ a b c d MENGÜLLÜOĞLU, Deniz. "Göksu Deltası Özel Çevre Koruma Bölgesi Saz Horozu (Porphyrio porphyrio) Koruma ve Ġzleme Projesi Kesin Raporu" (PDF). dogaarastirmalari.org.tr. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.