José Ortega y Gasset

Günümüz toplumunda José Ortega y Gasset'in önemi yadsınamaz. José Ortega y Gasset uzun zamandır hem uzmanlar hem de sıradan vatandaşlar arasında ilgi ve tartışma konusu olmuştur. Popüler kültürle olan ilgisi, ekonomi üzerindeki etkisi veya insanların günlük yaşamları üzerindeki etkisi nedeniyle José Ortega y Gasset'in büyük önem taşıyan bir konu olduğu kanıtlandı. Bu yazıda José Ortega y Gasset'in toplumdaki rolünü ve yaşamlarımız üzerindeki etkisini daha iyi anlamak amacıyla farklı bakış açılarını ve yaklaşımları inceleyeceğiz.

Jose Ortega y Gasset
Tam adıJose Ortega y Gasset
Doğumu9 Mayıs 1883(1883-05-09)
Madrid, İspanya
Ölümü18 Ekim 1955 (72 yaşında)
Madrid, İspanya
BölgesiBatı felsefesi
OkuluPragmatizm, Vitalizm, Varoluşçuluk
Etkilendikleri
Etkiledikleri

José Ortega y Gasset (9 Mayıs 1883, Madrid - 18 Ekim 1955, Madrid), İspanyol filozof.

Hakkında

Madrid ve Alman üniversitelerinde okudu. 1910'da doğduğu kente (Madrid) dönerek metafizik profesörü oldu. Çeşitli dergiler çıkararak İspanya'da kültür ve edebiyatı yeniden canlandırma hareketinde önemli bir isim oldu. La Revista de Occidente bu dergilerin en tanınmışıdır.

İç savaşın çıkmasıyla İspanya'dan ayrılan Gasset, önce Fransa'da, sonra Arjantin'de yaşadı. Yaşamının son yıllarında tekrar İspanya'ya döndü ve 1955'te Madrid'te öldü.

Ne söylediği kadar nasıl söylediğine de önem veren bu İspanyol filozof, Camus'ye göre "Nietzsche'den sonra belki de en büyük Avrupalı yazar"dır. Varoluşçu düşünce içerisinde anılması gereken önemli düşünürdür.

Kültürel ve siyasi açıdan muhafazakâr biri olan Gasset, tıpkı diğer varoluşçu düşünürler gibi, insan söz konusu olduğunda, varoluşun özden önce geldiğini söyler. Ona göre, taşa bir varoluş verilmiştir, onun olduğu şey olması için çarpışması, mücadele etmesi gerekmez. Oysa insan, içinde bulunduğu her anda, varoluşunu yeniden yaratmak, özünü belirlemek durumundadır.

1948'de Hans Breider tarafından Würzburg'daki Bayerischen Landesanstalt für Wein-, Obst- und Gartenbau'da yaratılan üzüme José Ortega y Gasset'in adı yani Ortega adı verilmiştir.[1]

Başlıca yapıtları

  • Adán el parasío (1910: Âdem Cennette)
  • Meditaciones del Quijote (1914: Kişot Üzerine Düşünceler)
  • El tema de nuestro tiempo (1923: Çağımızın Konusu),
  • España invertebrada (1922: Omurgasız İspanya)
  • La Rebelión de las masas (1929: Kitlelerin Ayaklanışı)
  • Origen y epílogo de la filosofía (1960: Felsefenin Kökeni ve Geleceği)

Gasset'nin bitiremediği büyük yapıtının derslerinde de kullandığı uzun bir bölümü, 1957'de El hombre y la gente (İnsan ve Herkes) adıyla yayımlandı. Ortega y Gasset'nin Türkçedeki ilk kitabı 1968 yılında May Yayınları tarafından çıkarılan Kitlelerin Ayaklanışı(')dır.

Kaynakça

Genel
Özel
  1. ^ GmbH, Deutsches Weininstitut. "Ortega". ドイツワイン (Japonca). 4 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2024.