Künhü'l-Ahbâr

Bu yazımızda Künhü'l-Ahbâr'in büyüleyici dünyasını keşfedeceğiz. Kökeninden bugünkü önemine kadar, bu olgunun en alakalı ve bilinmeyen yönlerini inceleyeceğiz. Detaylı ve titiz bir analizle Künhü'l-Ahbâr'e ve onun farklı alanlardaki etkisine ışık tutmaya çalışacağız. Bu doğrultuda, Künhü'l-Ahbâr'in zaman içinde nasıl geliştiğini ve toplumumuz üzerindeki etkilerini keşfedeceğiz. Hiç şüphesiz bu makale, Künhü'l-Ahbâr'in çağdaş dünyada önemini anlamak için vazgeçilmez bir rehber olacaktır.

Künhü'l-Ahbâr, (كنه الأخبار), Gelibolulu Mustafa Âlî tarafından kaleme alınan tarih kitabıdır.

Mustafa Âlî, Müslüman Tarihyazımı mükemmellik kazandırmak amacıyla kaleme aldığını ifade etmiştir. Kitap içindeki verilerle Mustafa Âlî'nin diğer eserlerinden çıkarılan bilgilere göre Künhü'l-Ahbâr'ın yazımına muhtemelen 1592 yılı kışında başlanmıştır. Eserin yazma nüshası yaklaşık 1000 sayfa ve dört bölümden meydana gelmektedir:[1]

  1. Birinci bölüm Âdem peygamberden Yusuf peygambere kadar olan peygamberler ve hanedanlar tarihini;
  2. İkinci bölüm İsa peygamberden Muhammed peygambere kadar olan peygamberler tarihini, ilk sahabelerin ve VII. yüzyılın önemli şahsiyetlerinin biyografilerini, On İki İmam'ın hayatını, İran ve Ptolemaios hanedanlarının tarihini;
  3. Üçüncü bölüm Emevîler ve Abbâsîler dahil pek çok Müslüman hanedanın tarihini;
  4. Dördüncü bölüm başlangıçtan 1596 Eğri seferine kadar olan Osmanlı tarihini içine alır. Bu son bölümde ayrıca devlet adamları, âlim ve şairlere ait uzun biyografiler, Osmanlı Hanedanı'nın aslı, etnolojileri ve idarecilerinin durumuyla ilgili müstakil kısımlar da bulunmaktadır.

Künhü'l-Ahbâr'ın çeşitli yazmaları eserin değişik bölümleri halinde Türkiye, Mısır ve Avrupa kütüphanelerinde bulunmaktadır. İstanbul'da sonu itibarıyla tam olan nüshalar Nuruosmaniye (nr. 3409), Topkapı Sarayı Müzesi (III. Ahmed, nr. 3083) ve Süleymaniye (Hâlet Efendi, nr. 598) kütüphanelerinde mevcuttur.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b Schiidt, Jan (2002). "Künhü'l-Ahbâr". TDV İslâm Ansiklopedisi. 26. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 555-556. 17 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2021.