Kaşık (çalgı)
Balıkesir yöresi kaşıklı
zeybek ekibi
Dursunbey.
Türk halk müziği ve danslarında kullanılan kaşıklar
Kaşık (Rusça: Ло́жки trl. ložki), halk müziğinde ve halk danslarında kullanılan müzik aletidir. Türkiye, Bulgaristan, Rusya ve Amerika'da halk müziği ve danslarında kullanılır. Türkiye'de şimşir ağacından yapılanlar tercih edilir.
Kaşık bir ritim aleti olarak da kullanılmaktadır. Kaşık çalınırken birçok şekilde tutulabilir.
- Zil çalar gibi: Biri yüzük ile orta parmak arasında, biri başparmağın iç tarafında, ikisinin de sapları dışarıda tutulacak şekilde, elin her sıkılmasında iki kaşığın sırt sırta çarpmasıyla, İspanyada tahta kastanyetlerin çalınması tarzındaki bu yöntem ile iki eldeki kaşıkların saplarının birbirine vurulmasına da olanak verir. Balıkesir Konya ve Silifke yöresi halk oyunlarında bu yöntem kullanılır.
- Zilli maşa tarzında: İki kaşığı saplarından işaret parmağının iki yanına yerleştirip sap uçları avuç içinde ve ağızları dışarıda sırt sırta tutup öbür ele, dize, kola, omuza, parmaklara vurarak ya da boyunlarının iki parmak arasında hareketi geçici engellenip, yuvarlak kısımlarının birbirine çarpmasını sağlayarak çalınabilir. Halk müziği orkestralarında bu yöntem çok kullanılır.
- Salata servisi yapacakmış gibi: Kaşıklardan birinin sapı baş, yüzük ve işaret parmağıyla, birininki de yüzük parmağının sırtı, küçük ve orta parmaklarla, yüzük parmağı menteşe ekseni olacak şekilde tutulur. Kaşıklar aynı yöne bakarsa salata, kızarmış patates gibi akmayan, kaşıklanabilir yemeklerin servisi için kullanılabilir. Parmakların her bir araya gelişlerinde kaşıkların sırt sırta çarpmaları sağlanırsa, Endonezya'da yemek çubuklarının çalınması tarzında, tek elde ses çıkaran ve zile benzer yöntemden daha hızlı tıkırdayabilen, bir müzik/ritim aleti olarak kullanılabilir. Eskişehir yöresel kadın halk danslarında bu yöntem kullanılır.
- Nakkare tarzında: Bir kaşık yüzük ve orta parmak arasında, ağzı sol avuç içinde, ikinci bir kaşığın sapı sol koldaki saatin kayışı altında, ağzı sol bilek -avuç üzerinde (bu ikisi nakkare gibi) üçüncü bir kaşık ise sağ elde (vurma çubuğu gibi)... Orkestralarda bu yöntem bazen kullanılır.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
Zilli Maşa Nedir? 5 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Balıkesir yöresi kaşıklı zeybek ekibi Dursunbey.
Türk halk müziği ve danslarında kullanılan kaşıklar