Kaledoniyen Orojenezi
Kaledoniyen Orojenezi'nin (Erken Devoniyen) sonunda Kaledoniyen/Akadya kuşaklarının farklı kollarının konumu. Günümüz kıyı şeritleri referans olması için gri renkle gösterilmiştir. Jeolojik tarih boyunca sonradan Atlantik Okyanusu oluştu ve orojenik kuşağın farklı kısımları birbirinden ayrıldı.
Kaledoniyen Orojenezi, Britanya Adaları'nın kuzey kesimlerinde, İskandinav Dağları'nda, Svalbard'da, Doğu Grönland'da ve kuzey ve orta Avrupa'nın bazı bölgelerinde görülen bir dağ oluşum süreciydi. Kaledoniyen Orojenezi, Ordovisiyen'den Erken Devoniyen'e kadar, kabaca 490 milyon yıl öncesinden 390 milyon yıl öncesine kadar meydana gelen olayları kapsar. Kaledoniyen Orojenezi, Laurentia, Baltika (Baltika’nın batı kenarı boyunca uzanır) ve Avalonya kıta ve mikrolevhaları çarpıştığında Iapetus Okyanusu'nun kapanmasıyla gerçekleşti, Akadiyen Orojenezi ile oluşumu tamamlandı.
Adını İskoçya'nın Latince adı olan Kaledonya'dan almıştır. Kaledoniyen Orojenezi terimi ilk olarak 1885'te Avusturyalı jeolog Eduard Suess tarafından Kuzey Avrupa'da Devoniyen Dönemi'nden önce meydana gelmiş bir dağ oluşum olayı için kullanıldı. Émile Haug ve Hans Stille gibi jeologlar, Kaledoniyen olayını yerküre tarihi boyunca dağ oluşumunun birkaç epizodik aşamasından biri olarak gördüler. Mevcut anlayış, Kaledoniyen Orojenezi'nin, yanal olarak artzamanlı olabilen bir dizi tektonik fazı kapsadığı yönündedir. Bu nedenle "Kaledoniyen" ismi, mutlak bir jeolojik zaman periyodu için kullanılamaz, yalnızca tektonik olarak birbiriyle ilgili bir dizi olay için geçerlidir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Reconstruction based on Matte (2001); Stampfli et al. (2002); Torsvik et al. (1996) and Ziegler (1990)
- ^ McKerrow et al. (2002)
Literatür
- Cocks, L.R.M. & Torsvik, T.H.; 2006: European geography in a global context from the Vendian to the end of the Palaeozoic, in: Gee, D.G. & Stephenson, R.A. (eds.): European Lithosphere Dynamics, Geological Society of London Memoirs 32, pp. 83–95.
- Cocks, L.R.M.; McKerrow, W.S. & Staal, C.R. van; 1997: The margins of Avalonia, Geological Magazine 134, pp. 627–636.
- Fossen, H. & Dunlap, J.W.; 1998: Timing and kinematics of Caledonian thrusting and extensional collapse, southern Norway: evidence from 40Ar/39Ar thermochronology. Journal of Structural Geology 20, 765-781.
- Jones, K. & Blake, S.; 2003: Mountain building in Scotland, 0-7492-5847-0.
- Matte, P.; 2001: The Variscan collage and orogeny (480–290 Ma) and the tectonic definition of the Armorica microplate: a review, Terra Nova 13, 122–128.
- McKerrow, W.S.; Mac Niocaill, C. & Dewey, J.F.; 2000: The Caledonian Orogeny redefined, Journal of the Geological Society 157, pp. 1149–1154.
- Schätz, M.; Reischmann, T.; Tait, J.; Bachtadse, V.; Bahlburg, H. & Martin, U.; 2002: The Early Palaeozoic break-up of northern Gondwana, new palaeomagnetic and geochronological data from the Saxothuringian Basin, Germany, International Journal of Earth Sciences 91(5), pp. 838–849.
- Stampfli, G.M.; Raumer, J.F. von & Borel, G.D.; 2002: Paleozoic evolution of pre-Variscan terranes: From Gondwana to the Variscan collision, Geological Society of America Special Paper 364, pp. 263–280. 19 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Torsvik, T.H. & Cocks, L.R.M.; 2004: Earth Geography from 400 to 250 Ma: a palaeomagnetic, faunal and facies review, Journal of the Geological Society of London 161, pp. 555–572.
- Torsvik, T.H. & Rehnström, E.F.; 2003: The Tornquist Sea and Baltica–Avalonia docking, Tectonophysics 362, pp. 67– 82.
- Torsvik, T.H.; Smethurst, M.A.; Meert, J.G.; Van der Voo, R.; McKerrow, W.S.; Brasier, M.D.; Sturt, B.A. & Walderhaug, H.J.; 1996: Continental break-up and collision in the Neoproterozoic and Palaeozoic – A tale of Baltica and Laurentia, Earth-Science Reviews 40, p. 229–258.
- Ziegler, P.A.; 1990: Geological Atlas of Western and Central Europe, Shell Internationale Petroleum Maatschappij BV (2nd ed.), 90-6644-125-9.
- https://iujfk.files.wordpress.com/2011/06/orojenez-tektonik-birlikler-mayc4b1s-2008.pdf
Dış bağlantılar
- Middle Ordovician (Continent Map) 31 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Middle Silurian (Continent Map) 5 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Emplacement timing of the Galway Granite ... 12 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Re-defining the Caledonian
- Caledonian in Shetland
- Britain's formation 1 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
