Kredi

Kredi dünyasında, bu konuyu daha iyi anlamak isteyenler için bunaltıcı olabilecek çok sayıda bilgi ve görüş bulunmaktadır. Farklı bakış açıları ve yaklaşımlarla Kredi, tarih boyunca tartışma ve tartışmalara konu olmuş ve günümüz toplumundaki önemi büyük ilgi gören bir konu olmaya devam etmektedir. Bu makalede, bu çok alakalı konuya ilişkin eksiksiz ve zenginleştirici bir vizyon sunmak amacıyla Kredi'in çeşitli yönlerini keşfedeceğiz. Kredi'i ve onun etrafımızdaki dünyayla ilişkisini daha iyi anlamak için, kökeninden bugünkü etkisine kadar bir keşif yolculuğuna çıkacağız.

Kredi, bir tarafın diğer tarafa para veya kaynak sağlamasına izin veren ve ikinci tarafın birinci tarafa hemen geri ödeme yapmadığı borç ve güvendir. Bir kimseye belirli bir süre sonra geri almak kaydıyla satın alma gücü sağlanması veya bu gücün devredilmesi olarak tanımlanır.[1] Bu sözü edilen nakdi kredi tanımıdır. Ancak bankalar bir tüzel ya da gerçek kişi lehine garanti ve kefalet vererek de kredilendirme yapabilir. Buna da gayrinakdi kredi denir.

Sağlanan kaynaklar finansal olabilir (örneğin istikraz verilmesi) veya mal veya hizmetlerden (örneğin tüketici kredisi) oluşabilir. Kredi, her türlü ertelenmiş ödemeyi kapsar. Kredi, borç veren olarak da bilinen bir kreditör tarafından borçluya açılır.[2]

Köken bilimi

Kredi kelimesi Türkçede "1. inanç, güven, itibar, 2. (güvene dayanarak) borç verme" anlamına gelir. İtalyanca credito veya Fransızca crédit sözcüğünden alıntıdır. Bu sözcük Latince creditum ("emanet") sözcüğünden evrilmiştir.

Bankalar nakdi kredilerden faiz ve komisyon gelirleri, gayrinakdi kredilerden de verilen garanti ve kefaletin belirli oranlarında komisyon geliri alarak gelir kaydederler. Nakdi krediler banka bilançosunun aktif kaleminde yer alırken, gayrinakdi krediler ise teminat ve taahhütten ibaret olduğundan bilanço dışında, nazım hesaplar olarak takip edilir.

Diğer yandan kredi iki taraf arasında gerçekleşen bir hukuki sözleşme olarak da açıklanabilir. Bu sözleşmede taraflar, kredi açan taraf ve kredi açılan taraftır.

Kredi sözleşmeleri, konu itibarıyla çok yönlü sözleşmelerdir.

  • Belirli bir satın alma gücünün kredi açan tarafça, kredi açılan tarafa devri, borç verme sözleşmeleri ve nakdi krediler olarak,
  • Belirli bir malın, bedeli kredi sözleşmesinde belirlenmiş koşullarla geri ödenmesi vaadiyle devri, finansal kiralama ve benzeri işlemler olarak,
  • Üçüncü kişilerin, kredi açılan tarafla aralarındaki farklı bir hukuki sözleşmeden doğan alacaklarının, bu sözleşme hükümlerine göre ifa edilmemesi durumunda, kredi açan tarafça ödeneceği ya da alacaklı tarafın, sözleşme koşullarının yerine getirmemesi dolayısıyla uğrayacağı zararın tazmini, kefalet ya da gayri nakdi krediler olarak,
  • Kredi açan tarafın kendi ticari itibarını, kredibilitesini, üçüncü kişilerin, kredi açılan tarafla aralarındaki farklı bir hukuki sözleşmede ortaya koymalarını, keza kefalet sözleşmeleri olarak,

farklı biçimlerde olabilir.

Kredi türleri

Günümüzdeki ekonomik yaşamın gerekliliklerinden dolayı kredinin türleri bulunmaktadır. Bu krediler kişinin ihtiyaçlarına, yaşına, cinsiyetine ve sosyal statüsüne göre değişmektedir. Örneğin, girişimciler için belirli bir süre geri ödemesiz Girişimci Kredisi, yeni evli çiftler için evlilik kredisi verilebilmektedir. Belirli kredi türlerinde uzmanlaşmış bankalar da bulunmaktadır. Günümüzdeki kredi türlerinin bir kısmı aşağıdaki gibidir:

İhtiyaç kredisi

İhtiyaç kredisi veya tüketici kredi, günümüzde en çok tercih edilen kredi biçimidir. Bireysel kredi veya tüketici kredisi olarak da ifade edilir. Düşük tutarlı ve kısa vadeli ihtiyaçları karşılamak için verilen ipotekli ve ipoteksiz tüm kredilerdir.[3]

Konut kredisi

Konut kredisi, bireylerin bir konutu satın almaları için ipotek konularak kullandırılan ve diğer kredi türlerinden alınan KKDF ve BSMV vergilerinden muaf tutulan finansman şeklidir.[4] Konut kredisinde konut eksperinin belirlediği değerin en fazla %80'ine kadar konut kredisi kullanılabilir.[5] Geri kalan tutar ise alıcıdan peşinat olarak istenir.

Taşıt kredisi

Taşıt kredisi, sıfır ve ikinci el taşıt alımlarını finanse etmek amacı ile kullanılan bireysel bir kredi türüdür. Kredi vadesi boyunca taşıt banka tarafından ipotek altına alınır. Taşıt kredisi ipotekli bir kredi olmasından dolayı ihtiyaç kredisine göre onaylanma ihtimali daha yüksek bir kredi türüdür.

Bayram kredisi

Bankaların bayram dönemlerinde, tatil, ziyaret veya artan alışveriş masraflarına yönelik olarak sundukları dönemsel kampanya kredileridir. Bayram kredileri ihtiyaç kredisi kapsamında düzenlenen kredi kampanyalarıdır.

Evlilik kredisi

Evlilik kredisi ya da düğün kredisi, evlenmeyi planlayan çiftlerin masraflarını karşılamak için verilir. Bir tür ihtiyaç kredisidir.

İpotekli ihtiyaç kredisi

İpotekli kredi, bir teminat karşılığında şahıslara verilen bir kredi türüdür. Özellikle yüksek tutarlı ihtiyaç kredileri, genellikle ipotek karşılığı verilmektedir. Taşıtlar ya da ev ve arsa gibi taşınmazlar ipotek olarak alınabilir. Taşınmazların türüne göre alınabilecek ipotekli ihtiyaç kredisi miktarı değişmektedir. Örneğin, konut için ekspertiz değerinin %80'i, iş yeri için ekspertiz değerinin %75'i, imarlı arsa içinse ekspertiz değerinin %50'sine kadar ipotekli ihtiyaç kredisi alınabilir.[6]

Esnaf kredisi

“KOBİ” kredisi olarak da bilinen esnaf kredisi, küçük işletme sahiplerinin işlerini geliştirmek için yararlanabildikleri bir kredi türüdür.

Öğrenci kredisi

Öğrenci kredisi, bir diğer adıyla eğitim kredisi, öğrencilerin eğitim masraflarını karşılaması için verilen bir tür ihtiyaç kredisidir. Öğrencinin düzenli geliri varsa kendisine, yoksa eğitim masraflarını üstlenen aile bireylerine bankalar tarafından öğrenci kredisi verilebilir. Bankaların verdiği kredilerin yanı sıra, yükseköğrenim gören T.C. vatandaşı öğrenciler, T.C. Gençlik ve Spor Bakanlığı Kredi ve Yurtlar Genel Müdürlüğü'nden öğrenim kredisi alabilirler.[7]

Kredi hesaplama

Kredi hesaplama, kredi arayan herkesin öncelikle yapması gereken işlemdir. İnternet üzerinden kredi hesaplamasına imkân veren online hesaplama araçları, sizin konut kredisi hesaplama ya da ihtiyaç kredisi hesaplama gibi ihtiyaçlarınızı en hızlı ve kolay şekilde yapmanızı sağlar. Gerçekleştirdiğiniz kredi hesaplama işlemleri, kredi başvurusu yapmadan önce faiz, masraf gibi detaylar konusunda da ayrıntılı bilgi sahibi olmanızı sağlamaktalar.

Diğer kredi türleri

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2022. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2022. 
  3. ^ "TBB / İstatistiki Raporlar / Tüketici Kredileri ve Konut Kredileri / Eylül 2019" 18 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Türkiye Bankalar Birliği. Aralık 2019. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020
  4. ^ "Gider Vergileri Genel Tebliği Seri No: 84." 1 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Resmi Gazete (Sayı: 29940). 17 Nisan 2007. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
  5. ^ "Konut Kredisi Kullanmadan Önce Bilmeniz Gereken 7 Kural" 18 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Cumhuriyet. 12 Ocak 2017. Erişim tarihi: 12 Şubat 2020.
  6. ^ "İpotekli Bireysel Finansman Kredisi". 18 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Ziraat Bankası. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
  7. ^ "Kredi/Burs Hizmetleri: Genel Bilgiler" 22 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. T.C. Gençlik ve Spor Bakanlığı Kredi ve Yurtlar Genel Müdürlüğü. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.

Ayrıca bakınız