Günümüz dünyasında, Lloyd Shapley çok sayıda insan için büyük önem taşıyan ve ilgi duyulan bir konu haline geldi. Lloyd Shapley ortaya çıkışından bu yana toplumun farklı kesimlerinin dikkatini çekerek tartışmalara, çatışan görüşlere ve onun hakkında daha fazla bilgi edinme konusunda sürekli bir ilgiye neden oldu. Etkisi sınırları aşmış ve farklı yönlerini inceleyen çok sayıda araştırma ve yayının ortaya çıkmasına neden olmuştur. Lloyd Shapley, farklı bakış açılarından yaklaşılarak ve sayısız fikir ve konum üreterek medyada ve siyasi gündemde önemli bir yer edinmeyi başardı. Bu makalede, Lloyd Shapley'in büyüleyici dünyasını derinlemesine inceleyerek onun kökenlerini, evrimini ve günümüz toplumu üzerindeki etkisini keşfedeceğiz.
Lloyd Shapley | |
---|---|
![]() Lloyd Shapley 1980 | |
Doğum | 2 Haziran 1923 Cambridge, ABD |
Ölüm | 12 Mart 2016 (92 yaşında) |
Milliyet | ABD |
Eğitim | Harvard Üniversitesi (A.B. Matematik. 1948) Princeton Üniversitesi (Doktora Ph.D 1953) |
Ödüller | John von Neumann Kuram Ödülü Nobel Ekonomi Ödülü (2012) |
Kariyeri | |
Dalı | Matematik, İktisat |
Çalıştığı kurumlar | ABD Ordusu 1943-1945 Princeton Üniversitesi, 1953-4 Rand Corporation, 1948-9, 1954-81 Kaliforniya Üniversitesi, Los Angeles, 1981- 2016 |
Doktora danışmanı | Albert W. Tucker |
Etkilendikleri | John von Neumann Martin Shubik Jon Folkman |
Etkiledikleri | Martin Shubik Jon Folkman |
Lloyd Shapley (d. 19 Haziran 1923, Cambridge - ö. 12 Mart 2016, Tucson), Amerikalı matematikçi ve iktisatçıdır.
1981 yılından ölümüne kadar Kaliforniya Üniversitesi, Los Angeles'da Matematik Bölümü ve İktisat Bölümü'ne bağlı olarak şeref "emeritüs profesörü" olarak çalışmıştır. Tanınmış teori katkıları matematiksel iktisat alanında, özellikle oyun kuramı konusundadır.
Bu konuda çalışan bilimciler tarafından, 1940'lı yıllardaki von Neumann ve Morgenstern'in öncü çalışmaları yanında, Lloyd Shapley de oyun kuramının temsilcisi olarak kabul edilmektedir.[1][2][3]
Ekim 2012'de "Dengeli tahsis edilme kuramı ve piyasa tasarımı uygulaması" konusundaki orijinal katkıları dolayısıyla Alvin E. Roth ile birlikte Nobel Ekonomi Ödülü'nü kazanmıştır.[4]
Lloyd Shapley 2 Haziran 1923'te Cambridge, Massachusetts, ABD'de doğdu. Babası tanınmış astonomi bilimcisi Harlow Shapley idi. İlk ve ikinci derecede eğitiminden sonra Harvard Üniversitesi'nde üniversite eğitimine başladı. Fakat II. Dünya Savaşı sürdüğü için 1943'te askere alındı. Aynı yılda Amerikan Ordu Hava Kuvvetleri'nde çavuş olarak Chengdu, Çin'e gönderildi. Burada iken Sovyet Rusya ordusunun kullandığı hava durumu şifrelerini çözmesi dolayısıyla Amerika "Bronz Yıldız" madalyası ile şereflendirildi.
Savaşın sona ermesinden sonra Amerika'ya dönüp 1948'de Harvard Üniversitesi Matematik bölümünden mezun olup A.B. üniversite diploması aldı. Bundan sonra Amerikan ileri teorik araştırma merkezlerinin başında gelen "Rand Corporation"da bir yıl çalıştı. Sonra 1950'de Princeton Üniversitesi'nde çalışıp tez hazırlayarak 1953'te doktora (Ph.D) derecesini kazandı. Tezinde ve doktora sonrasında araştırma konusu İngiliz iktisatçı Francis Ysidro Edgeworth tarafından ortaya çıkartılan fikirleri geliştirip oyun kuramı alanında çözüm kavramları olan Shapley değeri ve oyun çekirdeği (core) kavramlarını ortaya atıp geliştirmek oldu. Doktorasını aldıktan sonra bir süre Princeton'da öğretim üyeliği yaptı. Sonra 1964'ten 1981'e kadar kariyerini Rand Corporation'da devam ettirdi. 1981'de emekli oldu, ama "(UCLA) Kaliforniya Üniversitesi, Los Angeles"da Matematik Bölümü ve İktisat Bölümü'ne bağlı olarak şeref "emeritus profesörü" olarak çalışmalarını devam ettirdi.