Mahkeme çevirmenliği

Günümüz dünyasında Mahkeme çevirmenliği büyük önem ve ilgi duyulan bir konu haline geldi. Toplum üzerindeki etkisi, işyerindeki önemi veya popüler kültür üzerindeki etkisi nedeniyle Mahkeme çevirmenliği geniş bir yelpazedeki insanların dikkatini çekmeyi başardı. Alanındaki uzmanlardan kamuoyuna kadar Mahkeme çevirmenliği kendisini sürekli tartışma ve tartışma konusu olarak konumlandırdı. Bu yazıda, Mahkeme çevirmenliği'in günümüzdeki önemine ilişkin eksiksiz ve ayrıntılı bir analiz sağlamak amacıyla, Mahkeme çevirmenliği ile ilgili farklı yönleri ve bakış açılarını inceleyeceğiz.

Mahkeme Çevirmenliği, mahkemelerde yabancı dilde tanık, sanık ve davalı taraflar dinlenirken iletişim çözümü sunar. Gelişen uluslararası ilişkililerle beraber, insanların hukuki sorunları da artmaktadır. Çeşitli ülkelerde yaşayan yabancı kişilerin, devlet kurumlarındaki iletişim sorunu, bu çeviri türünün gelişmesinde önemli bir rol oynamıştır. Örnek olarak da, yukarıda bahsetmiş olduğumuz durumları gösterebiliriz.[1]

Bu çeviri sözlü ve yazılı çeviri sınıfında olabilir. Bu tür çeviri yapan bir tercümanın hukuk diline ve terimlere hâkim olmalıdır. Çünkü ufak bir hata bile, mahkemenin yanlış karar vermesine neden olabilir.Türkiye mahkemelerinde bu sorunları tamamen ortadan kaldırmak için Mahkeme Çevirmenliği Hizmeti sunar. Böylece adaletin hızlı ve doğru tecellisine katkıda bulunur.[2] Avrupa'da bu konuda eğitim veren üniversiteler mevcuttur.[3] Türkiye'de ise bu alanda ilk kez eğitim veren üniversite Hacettepe Üniversitesi olmuştur. Mahkeme çevirmenleri konsolosluklarda da çalışabilmektedir. Almanya’da çevirmen derneği bu konuda yardımcı olmaktadır.[4]

Türkiye’de mahkeme çevirmenliği

5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 137’inci maddesinin ikinci bendine göre;

  1. "135 inci Maddeye göre verilen karar gereğince tutulan kayıtlar, Cumhuriyet Savcılığınca görevlendirilen kişiler tarafından çözülerek metin hâline getirilir. Yabancı dildeki kayıtlar, tercüman aracılığı ile Türkçeye çevrilir." maddesi sayesinde mahkemeler tercümanlara başvurulmaktadır.

Aynı kanunun 202’nci maddesinde ‘’Tercüman Bulundurulacak Hâller’’ bölümünde belirtildiği üzere;

  1. "Sanık veya mağdur, meramını anlatabilecek ölçüde Türkçe bilmiyorsa; mahkeme tarafından atanan tercüman aracılığıyla duruşmadaki iddia ve savunmaya ilişkin esaslı noktalar tercüme edilir.
  2. "Engelli olan sanığa veya mağdura, duruşmadaki iddia ve savunmaya ilişkin esaslı noktalar, anlayabilecekleri biçimde anlatılır."
  3. "Bu Madde hükümleri, soruşturma evresinde dinlenen şüpheli, mağdur veya tanıklar hakkında da uygulanır. Bu evrede tercüman, hâkim veya Cumhuriyet savcısı tarafından atanır." Sanıklar veya mağdurların kanunlar nezdinde kendini ifade etmesine kolaylık sağlanmıştır.

Aynı kanunun 324'üncü maddesinin beşinci bendine göre;

  1. "Türkçe bilmeyen ya da engelli olan şüpheli, sanık, mağdur veya tanık için görevlendirilen tercümanın giderleri, yargılama gideri sayılmaz ve bu giderler Devlet Hazinesince karşılanır."[5]

Türkiye'de “Çevirmenlik Yasası” bulunmamaktadır. Bu konuda çalışmalar devam etmektedir. Kanunlaşması beklenen yeni ‘’Çeviri Yasa Tasarısı’'na göre tercümanlık yapma usulleri belirlenmiştir. Bu tasarıda bulunacak ana başlıklar aşağıdaki gibidir.

  • Sektör mercek altına alınacak,
  • Herkes çeviri işi yapamayacak, belirli kıstaslar aranacak,
  • Noter tasdiki kalkacak yeminli bürolar tasdik yapacak,
  • Fiyatlar her yerde aynı olacak,
  • Yetkisi olmadığı halde yetkisi varmış gibi ibareler kullananlara hapis cezası uygulanacak.

Kaynakça

  1. ^ "Avusturya_gercek_sunum.doc". xa.yimg.com. 
  2. ^ "Mahkeme Çevirmenliği". Dragoman. 21 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2013. 
  3. ^ "Çeviribilim: Bir Giriş". ceviribilim sitesi. 5 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2013. 
  4. ^ "İlklerin Bölümü". Hacettepe Üniversitesi Mütercim-Tercümanlık Bölümü. 2 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2013. 
  5. ^ "CEZA MUHAKEMESİ KANUNU". TBMM. 13 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2013. 

Dış bağlantılar