Günümüz dünyasında Malezya'daki Dünya Mirasları listesi pek çok kişinin büyük ilgisini çeken bir konu haline geldi. Malezya'daki Dünya Mirasları listesi gerek toplumdaki önemi, gerekse günlük hayata olan etkisi veya tarihsel önemi nedeniyle her yaştan ve her kesimden bireyin ilgisini çekmiştir. Ortaya çıkışından bu yana, Malezya'daki Dünya Mirasları listesi tartışmaya, incelemeye ve analize konu olmuş, farklı bağlamlardaki önemini ve etkisini anlamaya çalışan çok sayıda araştırma ve görüş üretilmiştir. Bu makalede, bugün çok alakalı olan bu konuya kapsamlı bir bakış sağlamak amacıyla Malezya'daki Dünya Mirasları listesi'in kökeninden mevcut etkisine kadar çeşitli yönlerini inceleyeceğiz.
1972 yılında imzalanan UNESCO Dünya Mirası Sözleşmesi ile Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO), kültürel veya doğal miras açısından önem taşıyan yerler olan Dünya Mirasları kavramını tanımladı.[1][2] Doğal özellikler (fiziksel ve biyolojik oluşumlardan oluşur), jeolojik ve fizyografik oluşumlar (tehdit altındaki hayvan ve bitki türlerinin yaşam alanları dahil) ve bilim, koruma veya doğal güzellik açısından önemli olan doğal alanlar doğal miras olarak tanımlanır.[3] Malezya'nın, Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına İlişkin Sözleşmeyi 3 Ağustos 1983'te onaylamasıyla ülkedeki alanlar listeye dahil edilmiştir.[4]
2024 itibarıyla, Malezya'da listede beş alan ve geçici listede beş alan bulunur.[4] Listeye eklenen ilk yerler, 2000 yılında Dünya Miras Komitesi'nin 24. oturumunda kayıt altına alınan Gunung Mulu Millî Parkı ve Kinebalu Millî Parkı'dır.[5] 2008'de Malakka Boğazı'nın Tarihi Kentleri alanı, 2012'de Lenggong Vadisi, 2024'te Niah Millî Parkı Mağara Kompleksi listeye eklendi. Bu alanlardan ilk ikisi doğal miras, diğerleri kültürel miras alanıdır.[4]
UNESCO, alanları on kritere göre listeler ve her alanın en az bir kriteri karşılaması gerekir. i'den vi'ye kadar olan kriterler kültüreldir ve vii'den x'e kadar olan kriterler doğaldır.[6]
Ad | Fotoğraf | Yer | Seçildiği yıl | UNESCO verileri | Kaynak |
---|---|---|---|---|---|
Kinebalu Millî Parkı | ![]() |
Sabah | 2000 | 1012; ix, x (doğal) |
[7] |
Gunung Mulu Millî Parkı | ![]() |
Sarawak | 2000 | 1013; vii, viii, ix, x (doğal) |
[8] |
Malakka Boğazı'nın Tarihi Şehirleri Malakka ve George Town | ![]() |
Malakka, Penang | 2008 | 1223; ii, iii, iv (kültürel) |
[9] |
Lenggong Vadisi Arkelojik Mirası | Perak | 2012 | 1396; iii, iv (kültürel) |
[10] | |
Niah Millî Parkı Mağara Kompleksi'nin Arkeolojik Mirası | ![]() |
Sarawak | 2024 | iii, v (kültürel) |
[11] |
Dünya Mirası listesinde yer alan alanlara ek olarak, üye devletler aday göstermeyi düşünebilecekleri geçici alanların bir listesini de tutabilirler. Dünya Mirası listesi adaylıkları, yalnızca alanın daha önce geçici listede yer alması durumunda kabul edilir.[12] Malezya, 2019 itibarıyla geçici listesine altı alan kaydetmiştir.[4]
Ad | Fotoğraf | Yer | Seçildiği yıl | UNESCO kriterleri | Kaynak |
---|---|---|---|---|---|
Taman Negara Millî Parkı | Pahang, Kelantan, Terengganu | 2014 | ix, x (doğal) |
[13] | |
FRIM Selangor Orman Parkı | Selangor | 2017 | v (kültürel) |
[14] | |
Klang Geçidi Kuvars Sırtı | ![]() |
Selangor | 2017 | vii (doğal) |
[15] |
Kraliyet Belum Eyalet Parkı | ![]() |
Perak | 2017 | x (doğal) |
[16] |
Sungai Buloh Cüzzam Hastanesi | Selangor | 2019 | ii, iv, v, vi (kültürel) |
[17] |