Mesta

Bu yazımızda son yıllarda pek çok kişinin dikkatini çeken Mesta konusunu derinlemesine inceleyeceğiz. Mesta bilimden siyasete, popüler kültüre kadar farklı alanlarda büyük ilgi ve tartışma yarattı. Bu makale boyunca Mesta'in kökenleri ve evriminden günümüz toplumu üzerindeki etkisine kadar farklı yönlerini inceleyeceğiz. Ayrıca konuyla ilgili uzmanların görüş ve bakış açılarının yanı sıra Mesta ile doğrudan ilgilenenlerin kişisel deneyimlerini de tartışacağız. Bu makale, okuyuculara Mesta hakkında geniş bir anlayış sağlamayı ve bugün çok alakalı olan bu konu üzerinde eleştirel düşünmeyi teşvik etmeyi amaçlamaktadır.

Amblés Vadisindeki, León Kraliyet Sürü Yolu (Cañada Real), Ávila, İspanya

El Honrado Consejo de la Mesta ("Muhterem Mesta Meclisi") ya da daha sonraki adıyla Mesta, León ve Kastilya'nın tüm çobanlarının bir araya gelmesi ve ulusal bir dernekte yaylacılık sürülerinin düzenlenmesi amacıyla X. Alfonso tarafından 1273'te kurulmuştur. Bunun için çobanlara askerlikten muaf olmak, mahkemelerde ifade verme zorunluluğunun kaldırılması, yol ve otlatma hakkı gibi ayrıcalık ve yetkiler verilir.

Kurulmasından önce, yılda iki veya üç defa farklı yerlerde bir araya gelen sürü sahiplerinin bu mecliselerine mestalar denirdi. Bu meclislerin amacı, sürülerin otlama ve geçiş yerlerinin düzenlenmesi ve belirlenmesi, çatışmalardan kaçınılması ve çözümlenmesiydi. Ayrıca amaçlardan biri sahibi olmayan ve diğer sürülerle katılan mestencoların (sahibi belli olmayan hayvanların) ayrılması ve sahiplerinin belirlenmesiydi.

Orta Çağ'da kuruluşundan itibaren ve varolduğu sürece, Mesta'ya doğrudan rekabette olduğu ahır hayvancılığı dışında çiftçilik, sanayi gibi diğer sektörler üzerinde yayla hayvancılığındaki menfaatleri doğrultusunda mutlak bir dayatmaya sebep olan kraliyet ayrıcalıkları ve vergi indirimleri eklenmiştir. Bu durum varlığının sona erdiği 1836'ya kadar uzun ve sayısız davaların açılmasına neden olmuştur.

Etimoloji

Mesta kelimesi Latincedeki animalia mixta ("karma hayvan") kelimesinden gelir. Orta Çağ boyunca, sürü sahipleri (kilise ve asiller gibi) sürülerine bakmaları için çobanları kiralıyorlardı. Daha sonraları karma hayvan anlamına gelen mesta kelimesi bu meclis toplantılarının adı olmuştur. Konsey kurulduğu zaman da Mesta diye adlandırılmıştır.