Mpemba etkisi

Bu yazımızda son zamanlarda büyük ilgi ve tartışma yaratan Mpemba etkisi konusuna değineceğiz. Ortaya çıkışından bu yana Mpemba etkisi, modern toplumun çeşitli yönleriyle olan ilgisi ve etkisi nedeniyle uzmanların, akademisyenlerin ve genel kamuoyunun dikkatini çekti. Bu sayfalarda Mpemba etkisi'e dair farklı yaklaşım ve bakış açılarının yanı sıra teknoloji, siyaset, kültür ve ekonomi gibi çok çeşitli alanlara olan etkisi de incelenecek. Amaç, tartışmayı zenginleştirmek ve Mpemba etkisi'in ve günümüzdeki anlamının daha derinlemesine anlaşılmasını teşvik etmek amacıyla konuya ilişkin kapsamlı ve güncel bir bakış açısı sunmaktır.

Mpemba etkisi, bazı özel koşullarda, "sıcak" suyun "soğuk" sudan daha hızlı donmasıdır.

Olay ismini, iddiayı tekrar gündeme getiren, Tanzanyalı Erasto B. Mpemba'dan almaktadır. Mpemba, olayı ilk 1963'te lise öğrencisi iken sıcak dondurmanin donması sırasında fark etti ve 1969'da Dr. Denis G. Osborne ile bu sonuçları yayınladı.

Olay ilk başta termodinamik kanunlarına aykırı olarak gözükmekle birlikte bu konudaki uzmanların birçoğu Mpemba etkisi'nin standart fizik kanunları ile açıklanabileceğine inanmaktadır. Deneyin yapılış şekline bağlı olarak birçok değişken bu olaya etki edebilir:

  • Donmanın tanımı, yüzeyin buz tutması mı yoksa tüm hacminin katılaşması mı?
  • Buharlaşma, donan kütle hacmini azaltmaktadır.
  • Konveksiyon, ısı transferini hızlandırmaktadır.
  • Don tutmasının sağladığı termal izolasyon.
  • Kaynamış suda azalan çözülmüş gazların yarattığı etki.
  • "Süper soğuma" ile soğuk su donmadan kalırken sıcak suyun donması.
  • Sudaki kalsium karbonat ve magnezyum karbonat gibi çözünmüş maddelerin donmaya etkileri.

Kaynakça

Dış bağlantılar ve referanslar