On altılı sayı sistemi

On altılı sayı sistemi yazımızda günümüz toplumunda büyük ilgi ve tartışma konusu olan bir konuyu inceleyeceğiz. Yıllar boyunca On altılı sayı sistemi akademisyenlerin, uzmanların ve kamuoyunun dikkatini çekerek çok çeşitli görüş ve bakış açıları oluşturdu. On altılı sayı sistemi, günlük hayata olan etkisinden kültürel trendlere olan etkisine kadar birçok alanda önemli izler bıraktı. Bu makale, bu konu hakkında kapsamlı ve zenginleştirici bir vizyon sağlamak amacıyla On altılı sayı sistemi'in tarihini, etkisini ve gelecekteki sonuçlarını incelemeye çalışacaktır. Ayrıntılı ve anlayışlı bir analiz sayesinde okuyucu, On altılı sayı sistemi'in karmaşıklıklarını ve boyutlarını derinlemesine inceleyebilecek ve bu konudaki anlayışlarını ve bakış açılarını zenginleştirebilecek.

Heksadesimal (İngilizce kısaltmasıyla hex), matematik ve bilişim alanlarında kullanılan 16 tabanlı sayı sistemidir. Heksadesimal sayı sisteminde sayılar 16 farklı sembolle temsil edilir. 0-9 arasında semboller 0 ile 9 arasında sayıları, A-F arasındaki harfler ise 10 ile 15 arasındaki sayıları temsil eder.

Dönüşüm tablosu

Aşağıdaki tabloda 1'den 15'e kadar 16, 10, 8 ve 2 tabanlı sayılar verilmiştir.

0hex = 0dec = 0oct 0 0 0 0
1hex = 1dec = 1oct 0 0 0 1
2hex = 2dec = 2oct 0 0 1 0
3hex = 3dec = 3oct 0 0 1 1
4hex = 4dec = 4oct 0 1 0 0
5hex = 5dec = 5oct 0 1 0 1
6hex = 6dec = 6oct 0 1 1 0
7hex = 7dec = 7oct 0 1 1 1
8hex = 8dec = 10oct 1 0 0 0
9hex = 9dec = 11oct 1 0 0 1
Ahex = 10dec = 12oct 1 0 1 0
Bhex = 11dec = 13oct 1 0 1 1
Chex = 12dec = 14oct 1 1 0 0
Dhex = 13dec = 15oct 1 1 0 1
Ehex = 14dec = 16oct 1 1 1 0
Fhex = 15dec = 17oct 1 1 1 1

On altılık sayıların ondalık sayıya çevrilişi

5A316 = 5 · 162 + 10 · 161 + 3 · 160

= 5 · 256 + 10 · 16 + 3 · 1
= 1280 + 160 + 3
= 144310

Ondalık sayıların on altılık sayıya çevrilişi

Ondalık sayı, bölüm sıfır olana kadar 16'ya bölünür. Bölme işlemi bittikten sonra, sırayla bölüm hanesindekiler ve en son olarak da kalan sayı soldan sağa yazılır. Örnek;

100/16 = 4(kalan):6(bölüm) 6/16 = 6(kalan) = 64

Taban Gösterimi

Basit anahtarlar için taban gösterimleri şu şekildedir;

İsim Kısaltma Sayı Tabanı
Binary (İkili) bin 2
Octral (Sekizli) oct 8
Decimal (Onlu) dec 10
Hexadecimal (Onaltılı) hex 16