Sarıhan, Bayburt

Çok eski zamanlardan beri Sarıhan, Bayburt hayranlık, araştırma ve tartışma konusu olmuştur. Etkisi tüm kültürel, coğrafi ve zamansal engelleri aşarak insanlık tarihinde silinmez bir iz bıraktı. Geçmişin en uzak noktalarından en yakın günümüze kadar Sarıhan, Bayburt hayranlık, analiz ve tefekkür nesnesi olmuştur. Bu makalede, Sarıhan, Bayburt'in birçok yönünü derinlemesine inceleyerek anlamını, etkisini ve günümüz dünyasındaki önemini ortaya çıkaracağız. Takip eden sayfalarda, Sarıhan, Bayburt'in daha eksiksiz ve zenginleştirici bir anlayışını bulmak amacıyla tarih, bilim, kültür ve toplumda büyüleyici bir yolculuğa çıkacağız.

Sarıhan
Köy
Harita
Bayburt'un konumu
Bayburt'un konumu
Bayburt üzerinde Sarıhan
Sarıhan
Sarıhan
Sarıhan'ın Bayburt'taki konumu
ÜlkeTürkiye Türkiye
İlBayburt
İlçeMerkez
Coğrafi bölgeKaradeniz Bölgesi
İdare
 • YöneticiMuhtar[3]
İhtiyar heyeti[3]
Rakım2044 m
Nüfus
 (2022)
 • Toplam66
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu0458
İl plaka kodu69
Posta kodu69002

Sarıhan, Bayburt ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.

Tarihçe

Sarıhan köyünün eski adı Haho'dur.[4] Bu yerleşimin adı, Tortum ilçesine bağlı Bağbaşı köyünün eski adı olan Haho hibi Gürcüce Hahuli'den değişime uğramış olabilir.

Yerleşim, 1530 yılı Osmanlı tahririnde, "Haho" adıyla Bayburd kazasına bağlı bir köy olarak görülmektedir.[5] 1591 yılı tahririnde sadece erkek nüfus kaydedilmiş olup söz konusu kayıtta da "Haho" adıyla yer alan yerleşimde tamamı Müslümanlardan oluşan toplam 53 nefer (erkek) yaşamaktadır. Bu tarihte köye bağlı Küd Kilisa adıyla bir de mezra bulunmaktadır.[6] 1642 yılı avarız defterinde köyde 4 Müslüman avarız hanesi kaydedilmiştir.[7]

1835 yılında erkek nüfusun tespitinin yapıldığı nüfus yoklama defterinde de Haho (خاخو)[8][9] adıyla yer alan köyde, 10 hanede 28 Müslüman erkek yaşamaktadır.[10][11]

Yerleşim, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesine göre Gümüşhane vilayetinin Bayburt kazasına bağlıydı. Bu kazanın merkez nahiyesinin köylerinden biriydi. 1935 genel nüfus sayımında da aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 255 kişiden oluşuyordu.[9][12]

Türkiye Cumhuriyetinin kuruluşuyla da nüfus sayımlarında Haho[13] olarak görülen köyün adı 1959 yılında, "yabancı kökten geldiği ve iltibasa yol açtığı" gerekçesiyle 7267 sayılı kanunla Sarıhan olarak değiştirilmiş ve 1960 yılı nüfus sayımından itibaren bu adıyla kayıtlarda yer almaya başlamıştır.[14]

Sarıhan köyünde ikisi kale ve biri kilise olmak üzere üç tarihsel yapı tespit edilmiştir. Kalelerden biri köyün 1,5 km güneyinde yer alır ve harç kullanılmadan inşa edilmiştir. Kale yıkılmış ve taşları etrafa saçılmıştır. Diğer kale ve kilise ise, köyün 2 km batısında bulunmaktadır. Kale kayalık bir tepede yer alır ve iki bölümden oluşmaktadır. Kale ve içindeki yapılar fazla zarar görmeden günümüze ulaşmıştır. Kalenin üst kısmı kayanın ucunda yer alır. Günümüze kalan duvarların bazı kısımların uzunluğu 14 metre, yüksekliği 10 metreyi bulur. Alt bölümünde ise, daha uzun ve daha yüksek duvarlar bulunmaktadır. Kilise ise, kalenin 150 metre doğusundadır. Kesme taş kullanılarak inşa edilmiş olan kilise büyük ölçüde yıkılmış ve günümüze duvar bölümleri kalmıştır.[15]

Coğrafya

Sarıhan köyü, Bayburt il merkezine 36 km uzaklıktadır.[16]

Nüfus

Yıllara göre köy nüfus verileri
2022 66[2]
2021 63[2]
2020 86[2]
2019 80[2]
2018 91[2]
2017 53[2]
2016 60[2]
2015 64[2]
2014 77[2]
2013 73[2]
2012 83[2]
2011 75[2]
2010 58[2]
2009 59[2]
2008 66[2]
2007 71[2]
2000 57[16]
1990 128[16]

Kaynakça

  1. ^ "Sarihan, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 20 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2020. 
  2. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Bayburt Merkez Sarıhan Köy Nüfusu". Nufusune.com. 2 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2020. 
  3. ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024. Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir. 
  4. ^ "Köylerimiz: 1 Mart 1968 durumu". acikerisim.tbmm.gov.tr. 1968. s. 463. 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2022. 
  5. ^ "387 Numaralı Muhâsebe-i Vilâyet-i Karaman ve Rûm Defteri (937/1530) II" (PDF). Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı. Devlet arşivleri. 1997. s. 171. 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Haziran 2022. 
  6. ^ Ünsal, Alper (2020). "46 Numaralı Tapu Tahrir Defterine Göre Bayburt Ve Çevresinde Ekonomik Ve Sosyal Hayat". Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı-Yüksek Lisans Tezi. acikbilim.yok.gov.tr. ss. 25,28,273,274. 1 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2022. 
  7. ^ İnbaşı, Mehmet (2007). "Bayburt Sancağı (1642 Tarihli Avarız Defterine Göre)". Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 10 (2). DergiPark. s. 111. 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2022. 
  8. ^ "Yunus Özger, Bayburt Nüfus Defterleri 1835-1848, Bayburt, 2015, s. 110". 30 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2021. 
  9. ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 880.
  10. ^ Özger, Yunus (2007). "XIX. Yüzyılda Bayburt (1830-1900)" (PDF). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı-Doktora Tezi. atauni.edu.tr. s. 171. 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Haziran 2022. 
  11. ^ Özger, Yunus (2015). Bayburt Nüfus Defteri 1835-1848. Ankara: Bayburt Üniversitesi BAKÜTAM. s. 110,111,366,589. ISBN 978-605-99450-3-5. 
  12. ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 160" (PDF). 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 31 Ağustos 2021. 
  13. ^ Başbakanlık İstatistik Genel Direktörlüğü (1937). "1935 Genel Nüfus Sayımı: Köyler Nüfusu" (PDF). mku.edu.tr. 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 
  14. ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1963). "1960 Genel Nüfus Sayımı: İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 
  15. ^ 2019 Yılı Bayburt Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2020, s. 89-91 30 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9702-07.
  16. ^ a b c "Sarıhan Köyü". YerelNet.org.tr. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2020. 

Dış bağlantılar