Libretto kitabi kapağı | |
Özgün isim | Prodaná nevěsta |
---|---|
Müzik | Bedřich Smetana |
Gala | 30 Mayıs 1866 |
İlk gösterim yeri | Provisional Theatre, Prag |
Oyuncular |
|
Satılmış Nişanlı (Çekçe: Prodaná nevěsta) Bedřich Smetana tarafından bestelenmiş üç perdelik bir komik operadır. Opera'nın liberettosu Karel Sabina tarafından Çekçe hazırlanmıştır. Bu eserin hazırlanması 1863-66 döneminde olmuş ve prömiyer temsil konuşma diyalogları içeren iki perdelik bir komik-opera şekliyle 30 Mayıs 1866'da yapılmıştır. Bu eser ilk şekli ile tutulmamıştır. Bundan sonraki 4 yıl eserin içeriği ve müziği genişletilip revize edilmiş ve 1870'te prömiyeri yapılan revize tüm versiyon temsilinde hemen popüler olmuştur. Bu son versiyonu ile eser dünya opera sahnelerinde büyük başarı kazanmıştır. Türkiye'de bu eser pek popüler olup ilk defa 1939.yılında Ankara Devlet Operası'nda yapılmıştır.
Eserin mekanı Bohemya'da kırsal alanda bir köydür. Gerçeksel karakterlerle konusu, biraz geçikmiş olarak açığa çıkan iki köylü gencin birbirine gerçek aşklarının, hırslı ailelerin ve dalavereci bir çöpçatanın aksine gayretlerine rağmen, nasıl üstün çıktığını incelemektedir.
"Satılmış Nisanlı" opera eserinin Çek müziğinin gelişmesine ve dünyada tanınmasına çok büyük bir katkısı olduğu hatta bu gelişmeye kılavuzluk yaptığı iddia edilir. O zamana kadar Çek operası pek az temsil edilen birkaç zayıf eserden oluşmaktaydı. Smetna'nın ikinci opera eseri olan "Satılmış Nişanlı" operası bestecinin gerçekten Çek kökenleri olan bir opera yaratma isteğinden ortaya çıkmıştır. Smetna'nın bu eserdeki müziği doğrudan doğruya halk şarkılarını içermemekle beraber polka ve Furiant gibi gerçek geleneksel Bohemya halk dans formlarını gayet ustalıkla ve gayet genişçe ihtiva etmektedir. Smetna'nın yarattığı müzik Çek halkı tarafından Çek müzik ruhunu özelliğini yitirmeden koruduğu kabul edilir. Kendi başına bir konser parçası olarak popüler olarak çalınan ve dinlenen bu eserin overtürü, opera bestelemenin alışılan şeklinden değişik olarak, Smetna bu opera için daha hiç başka müzik bestelenmeden önce yaratılmıştır.
Rol | Ses tipi | Prömiyer'de rol alanlar, 25 Agustos 1866 (Orkestra şefi: Bedřich Smetana) |
---|---|---|
Krušina, bir köylü | Bariton | Josef Paleček |
Ludmila, karısı | Soprano | Marie Procházková |
Mařenka, kızları | Soprano | Eleonora von Ehrenberg |
Mícha, zengin bir toprak sahibi | Bas | Vojtěch Šebesta |
Háta, karısı | Mezzo-soprano | Marie Pisařovicová |
Vašek, oğulları | Tenor | Josef Kysela |
Jeník, Bir önceki evliğinden Mícha'nın oğlu | Tenör | Jindřich Polák |
Kecal, bir çöpçatan | Bas | František Hynek |
Principál komediantů, sirk müdürü | Tenor | Jindřich Mošna |
Indián, Hint komedyen | Bas | Josef Křtín |
Esmeralda, dansöz ve komedyen | Soprano | Terezie Ledererová |
Köylüler korosu |
Bir kalabalık köylüler grubu bir kilise kermesinde iyi vakit geçirmektedirler ("Haydi, şenlenelim ve eğlenelim."). Bunlar arasında Marenka ve Jenik de bulunmaktadır. Marenka mutsuzdur, çünkü ailesi onu hiç tanımadığı bir erkekle evlendirmek istemektedir. Onu bu evliliği yapmaya zorlamaya çalışacaklarını bildirir. Onun evlenmek istediği kişi Jenik'dir ama onun geçmişi halkında hiçbir şey bilmemektedir. Bu gerçeği "Eğer öğrenebilseydim." adlı arya ile dile getirir. Sonra bu çift birbirlerine karşı yakın duygularını çok ("Sadık aşkı gölgeleyen olamaz") adlı ateşli bir aşk ikilisi ifade ederler.
Çift ayrı ayrı sahneden ayrılırken Marenka'nın ailesi, Ludmilla ve Krusina, cocatan Keçal ile birlikte sahneye girerler. Aralarında yaptıkları konuşmalardan sonra Kaçal Marenka'ya çok uygun olan bir koca adayı bulduğunu açıklar. Bu o köyde bir zengin toprak sahibi olan Tobias Micha'nın ikinci oğlu Vasek'dir. Kaçal bu toprak sahibinin birinci oğlunun hiç değersiz ipe sapa yaramaz bir kış olduğunu ama ikinci oğlu Vasek'in birçok erdemi bulunduğunu ("İyi yetişmiş çok iyi bir çocuktur") aryası ile anlatır. Tam o sırada Marenka sahneye geri gelir. Ondan sonraki bir dörtlü şarkıda kendinin kendi isteklerine uygun sevgili seçmiş olduğunu ailesine ve çöpçatana açıklar. Keçal onu aklından çıkar diye nasihat eder. Bu dört kişi bir münakaşaya girişirler ama bundan hiçbir sonuç ortaya çıkmaz. Köylüler geri dönüp şarkı söyleyip çok kıvrak bir polka dansı yapmaya başlarlar. Keçal ise Jenik'e giderek onu Marenka ile evlenmekten vazgeçirmeye karar verir.
Parça | Çalan veya söyleyen | Ad (Çek) | Ad (Türkçe) |
---|---|---|---|
Soloistlerle Korus | Koro, Kecal, Jeník | To pivečko | "Şerefler biraya" |
Dans: Furiant | Orkestra | ||
Arya | Vašek | Má ma-ma Matička | "Annecigim bana dedi" |
Ikili | Mařenka ve Vašek | Známť já jednu dívčinu | "Ben guzel bir kiz oldugumu biliyorum" |
Ikili | Kecal ve Jeník | Nuže, milý chasníku, znám jednu dívku | "Simdi efendim ben bir kiz biliyorum" |
Arya | Jeník | Až uzříš – Jak možna věřit | "Gordugun zaman anlarsin" |
Ensembl | Kecal, Jeník, Krušina, Koro | Pojďte lidičky | "Ahali gelin iceri ve beni dinleyin" |
Parça | Çalan veya söyleyen | Ad (Çek) | Ad (Türkçe) |
---|---|---|---|
Arya | Vašek | To-to mi v hlavě le-leži | "Aklimdam hic mi hic cikmiyor" |
Komedyenlerin Marşı | Orkestra | ||
Dans: Skočná | Orkestra | ||
Ikili | Esmeralda, Principál | Milostné zvířátko | "Seni bir guzel seye dondurecegiz" |
Dörtlü | Háta, Mícha, Kecal, Vašek | Aj! Jakže? Jakže? | "Bak bakalim ne, ne bu" |
Ansembl | Mařenka, Krušina, Kecal, Ludmila, Háta, Mícha, Vašek | Ne, ne, tomu nevěřím | "Yok, yok inanmam" |
Altili | Ludmila, Krušina, Kecal, Mařenka, Háta, Mícha, | Rozmmysli si, Mařenko | "Mařenka kararini ver" |
Arya | Mařenka | Ó, jaký žal ... Ten lásky sen | "Ne uzucu"... "Bu ask ruyasi" |
Ikili | Jeník ve Mařenka | Mařenko má! | "Benim Mařenkam!" |
Uclu | Jeník, Mařenka, Kecal | Utiš se, dívko | "Kendini rahat et ve bana inan" |
Ensembl | Koro, Mařenka, Jeník, Háta, Mícha, Kecal, Ludmila, Krušina, | Jak jsi se, Mařenko rozmyslila? | "Mařenka ne karar verdin?" |
Final | Tüm karakterler ve Koro | Pomněte, kmotře ... Dobrá věc se podařila | "Hatirla efendim ... Guzel birsey oldu inancli ask ustun geldi" |
Seçilmiş disk üzerine ses ve video kayıtları için bakınız Satılmış Nişanlı diskografisi.
Wikimedia Commons'ta Satılmış Nişanlı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Bedřich Smetana operaları | ||
---|---|---|
Le Villi (1884) •
Brandenburglular Bohemya'da (Braniboři v Čechách) (1863) • Satılmış Nişanlı (Prodaná nevěsta) (1866) • Dalibor (1868) • Libuse (1872) • İki Dul Kadın (Dvě vdovy) (1874) • Öpücük (Hubička) (1876) • Sır (Tajemství) (1878) • Şeytanın Duvarı (Čertova stěna) (1882) • Viola (1884, Tamamlanmamış) • |