Bu yazıda çeşitli alanlarda ilgi ve tartışma konusu olan Stevia (cins) konusu ele alınacaktır. Stevia (cins) mevcut bağlamdaki önemi nedeniyle araştırmacıların, uzmanların ve genel kamuoyunun dikkatini çekti. Stevia (cins) hakkında kapsamlı ve ayrıntılı bir görünüm sağlamak amacıyla ilgili hususlar, tarihsel arka plan, geleceğe yönelik perspektifler ve olası çıkarımlar analiz edilecektir. Bu keşif, Stevia (cins)'in günümüz toplumundaki önemini ve farklı alanlardaki etkisini anlamamızı sağlayacaktır. Makale boyunca, Stevia (cins) ve onun etkilerinin anlaşılmasının zenginleştirilmesine katkıda bulunacak farklı yaklaşımlar, görüşler ve ampirik kanıtlar incelenecektir.
Stevia (cins) | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() Stevia rebaudiana | |||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma ![]() | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Bazı türler | |||||||||||||||
|
Stevia, Paraguay ve Brezilya'da yüzyıllardan beri tatlandırıcı ve tedavi edici özellikleri nedeniyle kullanılan stevia (şeker bitkisi, şekerotu) Japonya'da da otuz yılı aşkın bir süredir milyonlarca kişi tarafından tatlandırıcı ve gıda katkısı olarak kullanılmaktadır. Bu bitkiden elde edilen özütün, kan şekerini düzenleyici etkileri olduğu kabul edilmektedir. Stevia'nın insülin duyarlılığını ve hatta salınımını arttırıcı etkilerinin olduğunu gösteren bazı araştırmaların varlığı diyabet tedavisinde kullanımını destekler niteliktedir.
Stevia bitkisinin ihtiva ettiği Steviosid maddesi, vücudumuzdaki tat duyuları tarafından normal şekerin 250-300 katı daha şekerli olarak algılanmaktadır. Bu nedenle bir tutam şeker bitkisi tozu, bir litre çay, kahve veya diğer içecekleri tatlandırmaya yeterli olmaktadır.
Diyet (kalori değeri sıfır (0) dır.), şeker hastalığı, yüksek tansiyon, kabızlık, depresyon ve asabiyete karşı olumlu etkileri vardır. Mide ve bağırsak florasını, asit alkali dengesini korur. Bununla birlikte stevia bitkisinin aşırı kullanımının özellikle erkeklerde sperm üretimini azaltarak kısırlığa neden olduğu hususunda çeşitli bilimsel araştırmalar da bulunmaktadır.[1][2][3] Amerika ve Kanada'da uzun süreler yasaklı durumda kalmıştır. Ancak bununla birlikte Japonya'da yıllarca bu bitki kullanılmış ve hiçbir yan etki kullananlar üzerinde görülmemiştir. Latin Amerika'da çeşitli ülkelerin halkları da yüzyıllardır bu bitkiyi kullanmaktadır. En son olarak ABD ve Kanada bitki üzerinde yasakları kaldırıp, kullanımını serbest bırakmıştır. Bununla birlikte Paraguay'da özellikle kırsal kesimdeki ve yerli halk stevia bitkisini doğum kontrolü için kullanmakta olup[4] bu durumda bitkinin sperm azaltıcı etkisini doğrulamaktadır. Türkiye'de ilk kez 2009 yılında Antalya'da üretilmeye başlanmıştır.
Vikitür'de Stevia (cins) ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
![]() | İki çenekliler ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |