Svanca

Günümüz dünyasında Svanca, günlük yaşamın farklı yönlerine olan etkisi nedeniyle büyük önem kazanmış bir konudur. Svanca, kökeninden günümüz toplumu üzerindeki etkisine kadar çeşitli disiplinlerdeki uzmanların inceleme ve tartışma konusu olmuştur. Bu makalede, zaman içindeki evriminden popüler kültür üzerindeki etkisine kadar Svanca ile ilgili farklı yönleri derinlemesine inceleyeceğiz. Ayrıca Svanca'in bugün insanların hayatında oynadığı rolü ve bunun geleceğe yansımasını da analiz edeceğiz.

Svanca
ლუშნუ ნინ / Luşnu nin
Ana dili olanlarGürcistan’ın Svaneti ve Abhazya bölgeleri
Konuşan sayısı30.000 (toplam), 15.000 (anadili)  (2015)
Dil ailesi
Yazı sistemiGürcü alfabesi
Dil kodları
ISO 639-3sva
Svancanın konuşulduğu yerler.

Svanca (Gürcüce: სვანური ენა, Svanuri ena; Svanca: ლუშნუ ნინ / შკა̈ნ, Luşnu nin / şkan), Gürcistan'ın kuzeybatı bölümünde yaşayan Svanların konuştuğu dildir. Güney Kafkas dillerinden biridir ve aynı zamanda dil ailesinde kendi başına bağımsız bir kol teşkil eder.

Dağılım

Svanca, etnik Güney Kafkasyalı olup Svaneti'de yaşayan yaklaşık 30.000 Svan'ın dilidir. Enguri, Tshenistskali ve Kodori nehirleri boyunca, Gürcistan'ın Mestia ve Lentehi ilçelerinde konuşulur. Svanların küçük bir bölümü Kodori Vadisi'nde yaşamaktadır. Bu yörede Svanca konuşan kişi sayısı yaklaşık 2.500'dür.

Svanca, Svanlar arasında aile dili ve toplumsal iletişim dili olarak kullanılır. Yazılı dil olmadığı gibi resmi bir statüsü de yoktur. Svanlar eğitim ve yazı dili olarak Gürcüce'yi kullanır. Svanca, giderek unutulmakta ve genç kuşaklar tarafından daha az konuşulmaktadır.

Tarih

Svanca, Güney Kafkas dilleri arasında en fazla farklılık gösteren dildir. Diğer üç Güney Kafkas dili olan Gürcüce, Megrelce ve Lazca ile anlaşılabilirliği neredeyse yoktur. Svanca'nın bu dillerin kaynaklandığı asıl dilden MÖ 2. binyılda ayrıldığı kabul edilir. Gürcücenin diğer iki dilden ayrışmaya ise bin yıl önce başladığı var sayılır.

Lehçeler

Svanca, aşağıdaki lehçe ve ağızlara ayrılır:

  • Yukarı Bali (yaklaşık 15.000 kişi): Uşguli, Kala, İpari, Mulahi, Mestia, Lenzeri, Latali.
  • Aşağı Bali (yaklaşık 12.000 kişi): Beço, Tshumari, Etseri, Pari, Çubehi, Lahami.
  • Laşhi.
  • Lentehi: Heledi, Hopuri, Rtshmeluri, Çoluri.

Örnekler

  • ბალე yaprak
  • ბაჩ taş
  • დიარ ekmek
  • თანაღ dağ
  • თვი bal
  • თხერე kurt
  • იარ kim
  • ლაირ kitap
  • ლეღვ et
  • მეღიამ ağaç
  • მეშხე siyah
  • მი ben
  • სი sen
  • ქალაქ şehir
  • ქორ ev
  • ყალმახ balık
  • ჩააჟ at
  • წორნჷ kırmızı
  • ჭაშ erkek
  • ხეხვ kadın

Kaynakça