Telnet

İnternet iletişim kuralları dizisi

OSI modeli

Katman İletişim kuralları
7. Uygulama katmanı HTTP, DNS, SMTP, FTP, TFTP, UUCP, NNTP, SSL, SSH, IRC, SNMP, SIP, RTP, Telnet, ...
6. Sunum katmanı ISO 8822, ISO 8823, ISO 8824, ITU-T T.73, ITU-T X.409, ...
5. Oturum katmanı NFS, SMB, ISO 8326, ISO 8327, ITU-T T.6299, ...
4. Ulaşım katmanı TCP, UDP, SCTP, DCCP, ...
3. Ağ katmanı IP, IPv4, IPv6, ICMP, ARP, İnternet Grup Yönetim Protokolü, IPX,...
2. Veri bağlantısı katmanı Ethernet, HDLC, Wi-Fi, Token ring, FDDI, PPP, L2TP...
1. Donanım katmanı ISDN, RS-232, EIA-422, RS-449, EIA-485, ...

Telnet, Internet ağı üzerindeki çok kullanıcılı bir makineye uzaktaki başka bir makineden bağlanmak için geliştirilen bir TCP/IP protokolü ve bu işi yapan programlara verilen genel isimdir. Telnet iki bileşenden oluşur: (1) iki tarafın nasıl iletişim kuracağını belirleyen protokolün kendisi ve (2) hizmeti sağlayan yazılım uygulaması.Kullanıcı verileri, İletim Kontrol Protokolü (TCP) üzerinden 8 bitlik bayt yönlendirmeli bir veri bağlantısında Telnet kontrol bilgisi ile bant içi serpiştirilir. Telnet, 1969'da RFC 15 ile başlayarak geliştirildi, RFC 855'te genişletildi ve ilk İnternet standartlarından biri olan İnternet Mühendisliği Görev Gücü (IETF) İnternet Standardı STD 8 olarak standartlaştırıldı. encryption sağlayan bazı Telnet eklentileri geliştirilmiştir. Bağlanılan makineye girebilmek (login) için orada bir kullanıcı isminizin (İng:username) ve bağlantının gerçekleşebilmesi için bir telnet erişim programınızın olması gereklidir. Fakat bazı kütüphane ve herkese açık telnet bazlı web servisleri, bağlantı sırasında kullanıcı ismi (numarası) istemeyebilirler; ya da, kullanıcı isim ve parola olarak ne yazmanız gerektiği bağlandığınızda otomatik olarak karşınıza çıkar. Telnet, BBS (Bulletin Board Systems) sistemlere İnternet üzerinden erişimde günümüzde yaygın olarak kullanılmaktadır. Telnet erişim programları, günümüzdeki işletim sistemlerinin çoğunda işletim sistemi ile birlikte gelmektedir. Çok kullanıcılı işletim sistemleri (UNIX ve VMS) genellikle kullanıcılara metin tabanlı bir arayüz sunar ve bu sistemlerde tüm işlemler klavye vasıtası ile komut isteminden (command prompt) gerçekleştirilir.

Telnet programı ile sanal sunucunuza (virtual server) bağlandığınızda, uzaktan UNIX işletim sistemine bağlanmış olursunuz. Bu, UNIX komutları yazabileceğiniz, programları çalıştırabileceğiniz, sanki makinenin karşısında oturuyormuş gibi web sitenizi düzenleyebileceğiniz anlamına gelir.

Telnet güvensiz bir protokoldür. Tüm veriler şifrelenmemiş olarak gönderilir. Bu yüzden telnet oturumundan, sniffer yardımıyla kolaylıkla önemli bilgilere ulaşılabilir.

Telnet protokolü kullanıcı adı (username) ve şifrenizi (password) bağlı bulunduğunuz ağda kolaylıkla görebilecek bir format olan PLAIN TEXT (düz metin) düzeninde göndermektedir. Bu kullanıcı isminizin ve şifrenizin ağı dinleyen herhangi biri tarafından kolaylıkla görülebileceği anlamına gelir. Eğer ağınızdaki herkese güveniyorsanız Telnet kullanmanızda bir sakınca yoktur. Fakat güvenlik hakkında en ufak bir endişeniz bile varsa, hesabınıza bağlanırken telnet kullanmamanız yararınıza olacaktır. Veri alışverişini şifreleyen uzaktan bağlantı protokolü olarak SSH'ı örnek verebiliriz.

Bileşenler

Telnet iki bileşenden oluşur: (1) protokolün kendisi ve (2) servis bileşeni. Telnet protokolü, güvenilir bağlantı yönelimli taşımaya (reliable connection-oriented transport) dayalı bir istemci-sunucu protokolüdür. Bu protokol, bir Telnet sunucu uygulamasının dinleme yaptığı 23 veya 2323 numaralı TCP bağlantı noktasına bağlantı kurmak için kullanılır. Telnet, TCP/IP'den öncesinde de mevcuttu ve ilk tanıtıldığında Network Control Protocol (NCP) üzerinden çalışıyordu.

Telnet Protokolü

Tarihçe

Telnet, 5 Mart 1973'e kadar resmi bir tanımı olmayan ad hoc bir protokol olmasına rağmen, aslında Telnet'te RFC 206 (NIC 7176) olarak Teletype Over Network Protocol olarak anılan ad, bağlantıyı netleştirir:

TELNET protokolü, 7 bitlik bir ASCII karakter seti kullanan sanal bir teletip kavramına dayanmaktadır. O halde bir Kullanıcı TELNET'inin birincil işlevi, kullanıcılarının o sanal teletip üzerindeki tüm tuşlara 'vurabileceği' araçları sağlamaktır.

Eklentiler

Pazarlık edilebilir opsiyon protokol mimarisi nedeniyle Telnet için birçok uzantı yapılmıştır. Bu uzantılardan bazıları İnternet standartları olarak benimsenmiştir, IETF, STD 27'den STD 32'ye kadar belgeler. Bazı uzantılar yaygın olarak uygulanmıştır ve diğerleri, IETF standartları yolunda önerilen standartlardır.

Telnet Servisi

Telnet hizmeti, Telnet protokolü üzerinden hizmet sağlayan uygulamadır. Çoğu işletim sistemi, istemcilere Telnet hizmetleri sağlamak için kurulabilen veya etkinleştirilebilen bir hizmet sağlar.

Kullanım

Tarihsel Kullanımı

Tarihsel olarak Telnet, uzak bir ana bilgisayarda bir komut satırı arabirimine erişim sağlıyordu. Ancak Telnet'i İnternet gibi açık bir ağ üzerinden kullanırken ciddi güvenlik endişeleri nedeniyle, bu amaçla kullanımı SSH lehine önemli ölçüde azaldı.Telnet'in uzaktan yönetim için kullanımı, özellikle halka açık İnternet'te Secure Shell (SSH) protokolü lehine hızla azaldı. SSH, parolalar gibi hassas verilerin ele geçirilmesini önlemek için güçlü şifreleme ve uzak bilgisayarın gerçekten iddia ettiği kişi olduğundan emin olmak için ortak anahtar kimlik doğrulaması ile telnet işlevselliğinin çoğunu sağlar.

Günümüzde Kullanımı

Telnet, bir sunucuya komutlar vermek ve yanıtları incelemek için SMTP, IRC, HTTP, FTP veya POP3 gibi ağ hizmetlerinde hata ayıklamada kullanılabilir. Örneğin, Telnet istemci uygulamaları, Telnet sunucusu bağlantı noktası dışındaki bir bağlantı noktasına etkileşimli bir TCP oturumu kurabilir. Örneğin, bir komut satırı telnet istemcisi, TCP bağlantı noktası 80'deki bir web sunucusuna aşağıdaki gibi bir HTTP isteği yapabilir:

$ telnet www.example.com 80 GET /path/to/file.html HTTP/1.1 Host: www.example.com Connection: close

Daha eski protokol, bugünlerde yalnızca nadir durumlarda, daha modern protokolleri desteklemeyen onlarca yıllık eski ekipmanlara erişmek için kullanılıyor. Örneğin, çok sayıda endüstriyel ve bilimsel cihaz, iletişim seçeneği olarak yalnızca Telnet'e sahiptir. Bazıları yalnızca standart bir RS-232 bağlantı noktası ile oluşturulmuştur ve TCP/Telnet verileri ile RS-232 seri verileri arasında çeviri sağlamak için bir seri sunucu donanım aracı kullanır. Bu gibi durumlarda, arayüz aracı SSH için yapılandırılmadığı sürece (veya destekleyen bir SSH ile değiştirilmedikçe) SSH bir seçenek değildir. Telnet, amatör telsiz operatörleri tarafından halka açık bilgi sağlamak için yaygın olarak kullanılır. Tavsiye edilmemesine rağmen, güvenlik araştırmacıları internete bağlı 7.096.465 cihazın Telnet kullanmaya devam ettiğini tahmin ediyor, ancak tahminlerin çoğu yalnızca 23 numaralı TCP bağlantı noktasını taradığı için genellikle çok daha azı tahmin ediliyor.

Protokol detayları

USASCII Kontrol Kodları
İsim Bit kodu Açıklama Not
NULL 240
Line feed 241
Carriage return 242
Bell 243
Backspace 244
Horizontal Tab 245
Vertical tab 246
Form feed 247

Telnet Komutları

Telnet komutları en az iki bayttan oluşur. İlk bayt, IAC kaçış karakteridir (tipik olarak bayt 255), ardından belirli bir komut için bayt kodu gelir.

İsim Bit Kodu Açıklama Not
SE 240
NOP 241
Data Mark 242
Break 243
Interrupt Process 244
Abort Output 245
Are you there ? 246
Erase character 247
Erase Lİne 248
Go ahead 249
SB 250
WILL 251
WON'T 252
DO 253
DON'T 254

İlgili RFC'ler

Internet Standartları

Önerilen Standartlar

Deneysel

Diğer RFC'ler

Güvenlik

Telnet 1969 da geliştirilmeye başlandığında, bir ağa bağlı olan bilgisayar kullanan kullanıcıların büyük kısmı, akademik kurumların bilgisayar departmanlarında ya da yüksek gizlilikteki devlet binalarındaydı. Bu ortamda güvenlik konusunda, İnternet kullanımının patlama yaptığı 90'lı yıllarda oldugu gibi endişe uyandıran bir şey değildi. İnternet kullanan insan sayısındaki büyük artış, kişilerin başka kişilere ait bilgilere, sunuculara ulaşma girişimlerini beraberinde getirdi ve bu durum şifrelenmiş alternatifler kullanma gereksinimi doğurdu.

SANS Institute ve comp.os.linux.security haber grubu üyeleri gibi bilgisayar güvenliği uzmanları aşağıdaki sebeplerden dolayı normal koşullarda, uzak oturumlarda Telnet kullanılmasına son verilmesini tavsiye etmişlerdir.


Bu güvenlikle alakalı yetersizlikler, ssh protokolünün de 1995 yılında yayınlanması ve tutulmasıyla birlikte, özellikle İnternet üzerinde Telnet protokolü kullanımının hızla azalmasına sebep oldu.

Telnet Clientlar

Güncel durum

2000'lerin ortalarına geldiğimizde Telnet protokolünün uzak oturum amaçlı kullanımı büyük oranda yürürlükten kalktı. Fakat hâlen nadiren de olsa bazı zorunlu durumlarda kullanılabilmektedir. Örneğin, sunucuya komut yollamanın ve gelen cevapları sınamanın kolay bir yolu oldugundan SMTP, IRC, HTTP, FTP veya POP3 gibi servislerdeki sorunları tespit ederken kullanılabilmektedir.

Kaynakça