Tik

Günümüz dünyasında Tik farklı alanlarda ilgi ve tartışma konusu haline gelmiştir. Politikada, bilimde, kültürde veya genel olarak toplumda Tik göz ardı edilemeyecek önemli bir ilgi kazanmıştır. Etkisi ve büyüklüğü, bu konunun önemini ve karmaşıklığını ortaya koyan çelişkili görüşlere ve farklı konumlara yol açmıştır. Bu makalede, bu olgunun genişliğini ve derinliğini anlamamıza olanak tanıyan panoramik bir görünüm sağlamak amacıyla, kökeninden güncel sonuçlarına kadar Tik ile ilgili farklı yönleri inceleyeceğiz.

Başlığın diğer anlamları için Tik (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Tik
Motor tiklere birkaç örnek
UzmanlıkPsikiyatri, nöroloji

Tik, belli kalıplara uygun biçimde tekrar eden ani, tekrarlı, belli bir kas grubunun hareketi sonucu oluşan hareketler (motor tikleri) ya da seslerdir (ses tikleri).

Tikler karın kaslarının kasılması veya ayak parmağı çıtlatılması gibi dışarıdan bakana görünmeyen türden de olabilir. Hareket bozuklukları ile ilgili diğer hastalıklara ait hareketlerle karıştırılmamalıdır. Ayrıca otizm ya da kalıplaşmış hareket bozukluğu da tiklerle karıştırılabilir. Tikler OKB ve kriz hareketlerinden de ayrılmalıdır.

Çocuk yaştakilerin yüzde 20'si tiklerden etkilenebilmekte olup, daha uzun süren tik bozuklukları yüzde 1 oranında gerçekleşmektedir.[1]

  • Ses tikleri, burun, ağız ve gırtlaktan hava geçirilmesi ile oluşturulan istem dışı seslerdir. Seslerin oluşturulmasında ses telleri de rol oynayabilir.

Basit tikler

  • Basit hareket tikleri, göz kırpıştırma, omuz silkme gibi ani, kısa, anlamsız hareketlerdir. El çırpma, ağız hareketleri, boyun esnetme hareketleri, kafa, kol, bacak sallama ve yüz şekilleri yapma olarak ortaya çıkabilir.
  • Basit ses tikleri, herhangi bir ses ya da gürültü çıkarılması olabilir. Çok rastlanan türleri arasında boğaz temizleme, öksürme, burun çekme, homurdanma sayılabilir.

Karmaşık tikler

  • Karmaşık hareket tikleri, genelde amaçlı yapılmış gibi görünür ve daha uzun sürer. Elbise çekiştirme, insanlara dokunma, nesnelere dokunma, hareketleri taklit ya da toplumda ayıp sayılacak hareketlerin tekrarı olarak ortaya çıkar.
  • Karmaşık ses tikleri, ekolali (başkasının söylediği sözlerin tekrarı), palilali(kendi söylediği sözlerin tekrarı), leksilali (okuduktan sonra kelimelerin tekrarı), koprolali(küfürlü ve ayıp sözlerin tekrarı) olarak kendini gösterir.

Tik hastalıkları

Tiklerin kendini gösterdiği en belirgin durum Tourette sendromudur ancak hastalarda bu sendrom oldukça nadir görülür. Tourette sendromu, erkek çocuklarda 3-4 kat daha sık görülmektedir.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b "Çocuklarda tik neden olur?". TRT Haber. 1 Mart 2024. 20 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2024.