Bu makalede, Uygur Arap yazısı konusunu derinlemesine inceleyeceğiz, farklı yönlerini ve günümüzdeki önemini keşfedeceğiz. _Var1 bilimden popüler kültüre kadar farklı alanlarda büyük ilgi uyandıran ve toplum üzerinde büyük etki bırakan bir konu. Tarih boyunca Uygur Arap yazısı insanların yaşamlarında temel bir rol oynamış; kararlarını, inançlarını ve çevrelerindeki dünyayla etkileşim biçimlerini etkilemiştir. Ayrıca, Uygur Arap yazısı birçok kez tartışma ve analiz konusu olmuştur ve bu durum, bu özel konuya ilişkin anlayışımızın zenginleşmesine katkıda bulunmuştur. Sonraki birkaç satırda Uygur Arap yazısı'in çeşitli yönlerini ve bunların mevcut bağlamdaki önemini ayrıntılı olarak inceleyeceğiz.
Uygur Arap Yazısı, (Uygurca: ئۇيغۇر ئەرەب يېزىقى, romanize: Uygur Ereb Yëziqi; Çince: 老維文 b / 老维文 g, romanize: Lǎowéi wén) 1982 yılında Uygurcanın yazımında kullanılmaya başlanmış Arap alfabesi temelli yazı sistemidir. Arap alfabesiyle yazılan diğer dillerin aksine, Uygur alfabesinde Uygurcadaki tüm sesli harfler vardır ve bunlar her zaman yazılır.
Arap | Kiril | Pinyin | Latin | OTA | Takribî Türkçe ses değeri | IPA | Arap | Kiril | Pinyin | Latin | OTA | Takribî Türkçe ses değeri | IPA | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ئا | A a | A a | A | [a] | ق | Қ қ | Ⱪ ⱪ | Q q | K (gırtlaktan) | [q] | ||||
ئە | Ә ә | Ə ə | E e | Ä ä | E (açık) | [æ] | ك | К к | K k | K | [k] | |||
ب | Б б | B b | B | [b] | ڭ | Ң ң | NG ng | Ñ ñ | nğ (artdamaksıl N) | [ŋ] | ||||
پ | П п | P p | P | [p] | گ | Г г | G g | G | [ɡ] | |||||
ت | Т т | T t | T | [t] | ل | Л л | L l | L | [l] | |||||
ج | Җ җ | J j | J j | C c | C | [ʤ] | م | М м | M m | M | [m] | |||
Zh zh | ||||||||||||||
چ | Ч ч | Q q | Ch ch | Ç ç | Ç | [ʧ] | ن | Н н | N n | N | [n] | |||
Ch ch | ||||||||||||||
خ | Х х | H h | X x | H (hırıltılı) | [x] | ھ | Һ һ | Ⱨ ⱨ | H h | H | [h] | |||
د | Д д | D d | D | [d] | ئو | О о | О о | O | [o] | |||||
ر | Р р | R r | R | [r] | ئۇ | У у | U u | U | [u] | |||||
ز | З з | Z z | Z | [z] | ئۆ | Ө ө | Ɵ ɵ | Ö ö | Ö | [ø] | ||||
ژ | Ж ж | Ⱬ ⱬ | Zh zh | J j | J | [ʒ] | ئۈ | Ү ү | Ü ü | Ü | [y] | |||
س | С с | C c | S s | S | [s] | ۋ | В в | V v | W w | V v | V | [v] | ||
S s | W w | W w | [w] | |||||||||||
ش | Ш ш | X x | Sh sh | Ş ş | Ş | [ʃ] | ئې | Е е | E e | Ë ë | E e | E (kapalı) | [e] | |
Sh sh | ||||||||||||||
غ | Ғ ғ | Ƣ ƣ | Gh gh | Ğ ğ | Ğ | [ʁ] | ئى | И и | I i | İ i | İ veya I | [i] | ||
I ı | [ɨ] | |||||||||||||
ف | Ф ф | F f | F | [f] | ي | Й й | Y y | Y | [j] |
Uygur Kiril alfabesi ek olarak iki harfe sahiptir ki bunlar iki sesin birleşimidir. Bunlar aşağıda Arap, Pinyin ve Latin alfabelerindeki eşdeğeriyle gösterilmiştir.
Kiril | Arap | Pinyin | Latin |
---|---|---|---|
Ю ю | يۇ | yu | |
Я я | يا | ya |
Hemme adem zatidinla erkin, izzet-hörmet we hoquqta bapbarawer bolup tughulghan. Ular eqilge we wijdan'gha ige hem de bir-birige qérindashliq munasiwitige xas roh bilen muamile qilishi kërek.