Yufka ekmeği

Günümüz dünyasında Yufka ekmeği, ister bir tartışma konusu olsun, ister ilgili bir karakter olsun, ister simgesel bir tarih olsun, çeşitli alanlarda büyük önem kazanmıştır. Politikada, kültürde, bilimde ya da günlük yaşamda Yufka ekmeği kendisini eylemlerimizin ve kararlarımızın gidişatını belirleyen temel bir unsur olarak konumlandırdı. Bu makalede Yufka ekmeği'in farklı bağlamlardaki etkisini ve alaka düzeyinin yanı sıra toplumumuz üzerindeki etkisini de analiz edeceğiz. Yufka ekmeği ortaya çıkışından bu yana kayda değer bir ilgi uyandırdı ve varlığı bugün tartışma ve yansıma yaratmaya devam ediyor.

Yufka ekmeği
TürüEkmek
Ana malzemelerbuğday unu, su, tuz
Yufka yapma ve paylaşma kültürü
Anadolu'da yardımlaşmalı yufka yapımı (Ovaören, Gülşehir)
Ülke
Kaynak01181
BölgeAvrupa ve Kuzey Amerika
Tescil geçmişi
Tescil2016 (11. oturum)

Yufka[1] ya da sac ekmeği[2] baklava, börek yapımında kullanılan yufka hamurunun saç üzerinde gevreyene kadar hafifçe pişirilmesi ile elde edilir.

Yufka ekmeğinin en önemli özelliği dayanıklı olmasıdır. Türk kültüründe yardımlaşarak bir seferde komşu ve akrabaların da katılımıyla yapılır. Yapıldığı zaman ise herkes için çok miktarda yapılır. Üst üste dizilerek katman halinde stoklanır ve üzeri örtülür. Kullanılacağı zaman üzerine su serpiştirip biraz bekletilerek yumuşaması sağlanır. Yenmeye hazır hale gelen yufka, öylece yenilebildiği gibi, dürüm olarak ya da çeşitli yemek malzemesi olarak da kullanılabilir.

Tarihi

Yufka Osmanlı İmparatorluğu mutfağının mirası olarak bu devletin eski toprakları üzerinde yer alan birçok ülkenin mutfağında bulunur. Yufkanın daha kalın bir biçimi Orta Asya Türk mutfağı kökenli görünmektedir. Yufka Kâşgarlı Mahmud'un Divân-ı Lügati't-Türk sözlüğünde yuvga olarak belirtilmekte ve işlevi açıklanmaktadır.[3]

Yufka ekmeği yapma ve paylaşma kültürü 2016 yılında UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listeleri'ne alınmıştır.[4]

Türkiye'de yörelere göre çeşitleri

Zara sac ekmeği

Sivas ili Zara ilçesinde yapılan saç ekmeğidir. Sade, patatesli veya çökelekli olmak üzere üç çeşit yapılır. Zara Sac Ekmeği 09.12.2021 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[5]

Çankırı Yoka (ince) ekmek

Çankırı'da yapılan yufka ekmeğidir.[6] İnce ekmek muskası yapımında da kullanılır.

Bartın yufkası

Bartın'da yapılan yufka ekmeğidir.[7] Tatlı börek yapımında da kullanılır.

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2014. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2014. 
  3. ^ ince, yufka, ucuz, II, 294, 350; III, 34, 204, 302 bkz> yupka, yuvga
  4. ^ "UNESCO - Flatbread making and sharing culture: Lavash, Katyrma, Jupka, Yufka". ich.unesco.org (İngilizce). UNESCO. 16 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2024. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2022. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 6 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Şubat 2022. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 6 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Şubat 2022. 

Ayrıca bakınız