Kullanılan Kaynakların Geçerliliğini Nasıl Yargılarız?

Bilimsel araştırmaların yapılması ve sonuçların elde edilmesi süreci oldukça zahmetli olsa da, asıl zorlu kısım bu sonuçları doğru bir şekilde yorumlamak ve anlamlandırmaktır. Bu süreçte en önemli hususlardan biri, kullanılan kaynakların doğru ve güvenilir olmasıdır. Peki, bir kaynağı neye göre doğru ve güvenilir olarak yargılayabiliriz? Bu yazımızda, bilimsel kaynakların değerlendirilmesi için dikkat edilmesi gereken unsurlara değineceğiz.

Kaynağı Oluşturan Kişi/Kurumun Niteliği

Bir kaynağı değerlendirirken ilk dikkat edilmesi gereken unsur, kaynağı oluşturan kişi/kurumun niteliğidir. İşin ehli olmayan bir kişi veya güvenilir olmayan bir kurumun verdiği bilgiye itibar etmek, elde edilen sonuçları yanlış yönde etkileyebilir. Bu nedenle, kaynağı oluşturan kişi/kurumun alanında uzman, saygın ve güvenilir bir konumda olması gerekmektedir.

Kaynağın Tarihçesi

Kaynağın tarihçesi de bir kaynağın değerlendirilmesinde dikkate alınması gereken bir unsurdur. Kaynağın yazıldığı tarihi, yayınlanma tarihini, güncelliğini kontrol etmek önemlidir. Elbette bazı kaynaklar tarih olarak eski olabilir ancak güncelliği hala korunuyorsa bu kaynak güvenilir kabul edilebilir. Özellikle hızla değişen teknoloji ve bilim dalında yer alan bilgilerde, güncelliğin önemli bir faktör olduğu unutulmamalıdır.

Referans Gösterilen Diğer Kaynaklar

Kaynakları doğru bir şekilde yargılamak için iyi bir yöntem, kullanılan kaynakların referans gösterdiği diğer kaynaklara bakmaktır. Eğer bir kaynak, alanında önde gelen ve güvenilir kaynakları referans gösteriyorsa, bu kaynağın da güvenilir olabileceği düşünülebilir. Ayrıca, diğer kaynakların referans göstermediği veya referanslarının eski ve güncelliğini yitirdiği bir kaynağa itibar etmek de doğru değildir.

Yöntem/Analiz

Bir kaynağın değerlendirilmesi için dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta ise, kaynağın oluşturulma süreci ve kullanılan yöntemlerdir. Kaynak nasıl elde edilmiş, veriler nasıl toplanmış, nasıl analiz edilmiş sorularının cevapları, elde edilen sonuçların doğruluğunu ve güvenirliğini etkileyen önemli faktörlerdir. Bu nedenle bir kaynak oluşturulurken kullanılan yöntemlerin açık ve net bir şekilde belirtilmiş olması gerekmektedir.

Kaynağın Nötr Olması

Kaynağın nötr olması da doğru bir kaynağın özelliklerinden biridir. Bir kaynak, yazarın veya kurumun kendi görüşlerini dayattığı, öznel bir yaklaşım sergilediği durumlarda güvenilir kabul edilemez. Ancak nötr bir kaynak, herhangi bir önyargı veya yanlılığın olmadığı, dengeli ve tarafsız bir şekilde bilgi aktardığı anlaşılır.

Genel Olarak, Bir Kaynağın Güvenirliği İçin Dikkat Edilmesi Gerekenler:

- Kaynağı oluşturan kişi/kurumun niteliği
- Kaynağın tarihçesi
- Referans gösterilen diğer kaynaklar
- Kullanılan yöntem/analiz
- Kaynağın nötr olması

Sonuç Olarak

Bir kaynağın geçerliliği, doğruluğu ve güvenilirliği üzerinde doğru bir karar vermek oldukça önemlidir. Bu karar, elde edilen sonuçların doğru bir şekilde yorumlanması ve anlamlandırılması açısından oldukça önemlidir. Bu nedenle bir kaynağı yargılarken, kaynağın oluşturulma süreci, kaynağı oluşturan kişi/kurumun niteliği, kaynağın nötr olması gibi unsurlara dikkat edilmesi önemlidir.