Jimmy Carter

Jimmy Carter
Resmî portre, 1978
39. Amerika Birleşik Devletleri başkanı
Görev süresi
20 Ocak 1977 - 20 Ocak 1981
Başkan Yardımcısı Walter Mondale
Yerine geldiği Gerald Ford
Yerine gelen Ronald Reagan
76. Georgia Valisi
Görev süresi
12 Ocak 1971 - 14 Ocak 1975
Yerine geldiği Lester Maddox
Yerine gelen George Busbee
Kişisel bilgiler
Doğum James Earl Carter, Jr.
1 Ekim 1924
Plains, Georgia
Partisi Demokrat
Evlilik(ler) Rosalynn Smith
(e. 1946; ö. 2023)
Çocuk(lar) 4
Bitirdiği okul Amerika Birleşik Devletleri Deniz Harp Okulu (BS, 1946)
Mesleği Asker, çiftçi, yazar
Dini Baptist
Ödülleri
İmzası
Askerî hizmeti
Bağlılığı  ABD
Branşı Amerika Birleşik Devletleri Donanması
Hizmet yılları 1943-53 (Donanma)
1953-61 (Donanma Rezerv)
Rütbesi Teğmen
Çatışma/savaşları II. Dünya Savaşı
Camp David Sözleşmesi geçerliğe girdikten sonra dönemin Amerika Birleşik Devletleri başkanı Jimmy Carter, Mısır cumurbaşkanı Enver Sedat ile (Beyaz Saray, Washington, 8 Nisan 1980)

James Earl "Jimmy" Carter Jr. (d. 1 Ekim 1924), Amerikan siyasetçi ve Amerika Birleşik Devletleri'nin 39. başkanı. 1977-1981 yılları arasında başkanlık yapmıştır. Carter Center'daki çalışmalarından dolayı 2002 yılında Nobel Barış Ödülü'nü kazanmıştır. George H. W. Bush'un 30 Kasım 2018'de ölmesinden sonra hayatta olan en yaşlı ABD Başkanı unvanını kazandı.

Hayatı

Carter çocukluğunda ABD Deniz Harp Okulu'na katılmayı hayal etmişti. 1941'de Amerika'nın yakınlarındaki Georgia Southwestern College'da mühendislik alanında lisans eğitimine başladı. Ertesi yıl Atlanta'daki Georgia Teknoloji Enstitüsü'ne geçti ve 1943'te Deniz Harp Okulu'na kabul edildi. İyi bir öğrenciydi ancak akademinin birinci sınıf öğrencilerinin agresif taciz kültürünün aksine, onlardan ayrılmış ve sessiz bir insan olarak görüldü. Akademide, Carter kız kardeşi Ruth'un arkadaşı Rosalynn Smith'e âşık oldu. İkili, 1946'daki mezuniyetinden kısa bir süre sonra evlendi.

1924 yılında doğdu. ABD'nin Georgia eyaletinde fıstık tarımıyla uğraşan bir ailenin çocuğudur. 1970 yılında Georgia eyaletine vali seçildi. 1976 yılında o zamanki başkan Gerald Ford'a karşı Demokratik Parti'den adaylığını koydu ve seçimi küçük bir farkla kazanarak başkan oldu.

Başkanlığı sırasında petrol krizi yaşandı. Enflasyon oranı tarihin en yüksek değerlerinden birine ulaştı. Sovyetler Birliği Afganistan'ı işgal etti. İran'daki Şah Muhammed Rıza Pehlevi yönetimi yıkılarak İran İslam Cumhuriyeti kuruldu. ABD'nin Tahran'daki elçiliği hükûmetten cesaret alan bir grup öğrenci tarafından işgal edildi ve elçilik çalışanları 444 günlük bir süreyle rehin alındı. Bu durum başkanlığının son günlerine kadar sürdü ve rehinelerin serbest bırakılması konusunda başarısızlığı 1980 yılındaki başkanlık seçimlerini Ronald Reagan'a kaybetmesinde büyük rol oynadı.

Başkanlığından sonraki dönemde dünya çapındaki birçok krizde ara buluculuk görevini üstlendi. Bu konudaki katkılarından dolayı 2002 yılında Nobel Barış Ödülü aldı.

1982'de Carter, insan haklarını geliştirmek ve genişletmek için The Carter Center'ı kurdu. Barış müzakerelerini yürütmek, seçimleri izlemek ve gelişmekte olan ülkelerde hastalıkların önlenmesi ve ortadan kaldırılmasını ilerletmek için yoğun seyahatler yaptı. Carter, Habitat for Humanity yardım kuruluşunda önemli bir figür olarak kabul ediliyor. İsrail-Filistin çatışması gibi devam eden Amerikan ve küresel meseleler hakkında aktif olarak yorum yapmaya devam ederken, siyasi hatıralardan şiire kadar 30'dan fazla kitap yazdı.

George H. W. Bush'un ölümünden sonra ''hayatta olan en yaşlı ABD Başkanı'' unvanı Jimmy Carter'a geçti.

2023 yılı itibarıyla 99 yaşında ve 42 yıllık emekliliğiyle hem yaşayan en yaşlı başkan hem de başkanlık sonrası en uzun süre kalan başkandır. Aynı zamanda yaşayan üçüncü en yaşlı eski dünya lideridir.

99 Yaşına girmeye hazırlanırken 18 Şubat 2023'te Carter Center, Başkan Carter'ın ileri bir tedavi görmek yerine Plains, Georgia'daki evinde palyatif bakım alacağını ve kalan zamanını evde ailesiyle geçireceğini açıkladı. 19 Şubat 2023'te ailesi ve dostları Carter'ın 62 yıllık evinde toplandı. Aynı zamanda açıklamanın ardından dünyanın dört bir yanından destek mesajları yayımlandı.

Kaynakça

  1. ^ Warner, Greg. "Jimmy Carter says he can 'no longer be associated' with the SBC". Baptist Standard. 29 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2009. He said he will remain a deacon and Sunday school teacher at Maranatha Baptist Church in Plains and support the church's recent decision to send half of its missions contributions to the Cooperative Baptist Fellowship. 
  2. ^ "Jimmy Carter Sets New Record for Longest-Living President as He Turns 98 Years Old". Peoplemag (İngilizce). 1 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2023. 
  3. ^ Klein, Aaron Pellish,Shawna Mizelle,Betsy (18 Şubat 2023). "Jimmy Carter to begin receiving home hospice care | CNN Politics". CNN (İngilizce). 18 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2023. 
Siyasi görevi
Önce gelen
Lester Maddox 		Georgia Valisi
1971-1975 		Sonra gelen
George Busbee
Önce gelen
Gerald Ford 		Amerika Birleşik Devletleri başkanı
1977-1981 		Sonra gelen
Ronald Reagan
Parti siyasi görevi
Önce gelen
Lester Maddox 		Georgia Vali Adayı
Demokratik
1970 		Sonra gelen
George Busbee
Önce gelen
George McGovern 		Amerika Birleşik Devletleri Başkan Adayı
Demokratik
1976, 1980 		Sonra gelen
Walter Mondale
Ödüller ve başarılar
Önce gelen
Kofi Annan 		Nobel Barış Ödülü Sahibi
2002 		Sonra gelen
Şirin Ebadi
Önce gelen
Birleşmiş Milletler
Amerika Birleşik Devletleri başkanları
  1. George Washington (1789–1797)
  2. John Adams (1797–1801)
  3. Thomas Jefferson (1801–1809)
  4. James Madison (1809–1817)
  5. James Monroe (1817–1825)
  6. John Quincy Adams (1825–1829)
  7. Andrew Jackson (1829–1837)
  8. Martin Van Buren (1837–1841)
  9. William Henry Harrison (1841)
  10. John Tyler (1841–1845)
  11. James K. Polk (1845–1849)
  12. Zachary Taylor (1849–1850)
  13. Millard Fillmore (1850–1853)
  14. Franklin Pierce (1853–1857)
  15. James Buchanan (1857–1861)
  16. Abraham Lincoln (1861–1865)
  17. Andrew Johnson (1865–1869)
  18. Ulysses S. Grant (1869–1877)
  19. Rutherford B. Hayes (1877–1881)
  20. James A. Garfield (1881)
  21. Chester A. Arthur (1881–1885)
  22. Grover Cleveland (1885–1889)
  23. Benjamin Harrison (1889–1893)
  24. Grover Cleveland (1893–1897)
  25. William McKinley (1897–1901)
  26. Theodore Roosevelt (1901–1909)
  27. William Howard Taft (1909–1913)
  28. Woodrow Wilson (1913–1921)
  29. Warren G. Harding (1921–1923)
  30. Calvin Coolidge (1923–1929)
  31. Herbert C. Hoover (1929–1933)
  32. Franklin D. Roosevelt (1933–1945)
  33. Harry S. Truman (1945–1953)
  34. Dwight D. Eisenhower (1953–1961)
  35. John F. Kennedy (1961–1963)
  36. Lyndon B. Johnson (1963–1969)
  37. Richard Nixon (1969–1974)
  38. Gerald Ford (1974–1977)
  39. Jimmy Carter (1977–1981)
  40. Ronald Reagan (1981–1989)
  41. George H. W. Bush (1989–1993)
  42. Bill Clinton (1993–2001)
  43. George W. Bush (2001–2009)
  44. Barack Obama (2009–2017)
  45. Donald Trump (2017–2021)
  46. Joe Biden (2021-günümüz)
En İyi Sesli Kitap, Anlatım ve Hikaye Anlatımı Kaydı dalında Grammy Ödülü
1958−1979
1980−1999
2000−2019
2020−günümüz