Çağatay Han

Çağatay Han, yaşamlarımız üzerinde doğrudan etkisi olduğu için bugün büyük önem taşıyan bir konudur. Tarih boyunca Çağatay Han araştırmaların, tartışmaların ve ihtilafların konusu olmuştur ve önemi yadsınamaz olduğundan bu hiç de şaşırtıcı değildir. Bu makalede, Çağatay Han'in çeşitli yönlerini inceleyerek toplumun farklı yönlerine katılımını analiz edeceğiz. Kültür, politika ve ekonomi üzerindeki etkisi de dahil olmak üzere, kökeninden geleceğe yansımasına kadar, Çağatay Han'in günümüz dünyasındaki önemini daha iyi anlamamızı sağlayacak derinlemesine bir analize gireceğiz.

Başlığın diğer anlamları için Çağatay (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Çağatay Han
Çağatay Hanlığı Hanı
Hüküm süresi1226-1241-42
Önce gelenCengiz Han
Sonra gelenKara Hülagü
Doğum22 Aralık 1183
Ölüm1 Temmuz 1242
Almalık, Çağatay Hanlığı
Eş(ler)iYesulun Hatun
Togan Hatun
Sevinç Hatun
Çocuk(lar)ıMutukan
Baydar
Yesü Möngke
HanedanBörçigin
BabasıCengiz Han
AnnesiBörte
DiniTengricilik

Çağatay Han (Moğolca: Цагадай, Tsagaday, Farsça: چغتاى خان; d. 22 Aralık 1183 - ö. 1 Temmuz 1242), Moğol prensi ve Cengiz Han'ın ikinci oğlu.

Kardeşleriyle birlikte babasının Çin (1211 - 1216) ve Harezm (1219 - 1224) seferlerine katıldı. Harezmşahlar'ın başkenti Urgenç'in ele geçirilmesinde önemli rol oynadı (1221). Moğollar'a yenilerek Hindistan'a kaçan Celaleddin Harezmşah'ı izlemekle görevlendirildi.

Cengiz'in Tangut Seferi sırasında (1225 - 1227) Moğolistan'da bırakılan kuvvetlerin komutanlığına getirildi. Babası ölünce (1227), onun veliaht seçtiği kardeşi Ögedayı büyük han ilan etti. Cengiz Yasası konusundaki uzmanlığı dolayısıyla devlet yönetiminde büyük saygınlık kazandı.

Cengiz tarafından Kara Hıtay'in toprakları verildiyse Maveraünnehir'den Doğu Türkistan'a kadar uzanan bölgede bulunan şehirler İmparatorluğun merkez yönetimine bağlı kalmış ve Ögeday tarafından atanan valilerce yönetilmişti. Kardeşi Ögeday'ın ölümünden (1241) kısa süre sonra öldü. Ölümünden sonra kurulan devlete Çağatay Hanlığı adı verilmişti.

Kaynakça