Çin'in özerk bölgeleri

Günümüz dünyasında, Çin'in özerk bölgeleri toplumun geniş bir kesimi için büyük önem taşıyan ve ilgi duyulan bir konudur. Güncel bir konu, öne çıkan bir şahsiyet, tarihi bir olay ya da herhangi bir önemli alan olsun, Çin'in özerk bölgeleri her yaştan ve her kökenden insanın dikkatini çekmiştir. Bu ilgi kısmen Çin'in özerk bölgeleri'in insanların günlük yaşamlarıyla olan ilgisinin yanı sıra politika, kültür, teknoloji veya ekonomi gibi farklı alanlardaki etkisinden kaynaklanmaktadır. Bu makale, Çin'in özerk bölgeleri'in anlamını ve önemini daha fazla araştırmayı ve günümüz toplumu üzerindeki etkisinin ayrıntılı bir analizini sağlamayı amaçlamaktadır.

Özerk bölge
自治区
Zìzhìqū
KategoriÜniter devlet
YerÇin Çin
Sayı5
Nüfus3.002.166 (Tibet) – 46.026.629 (Guangksi)
Yüzölçüm25.000 milkare (65.000 km2) (Ningksia) – 642.800 milkare (1.665.000 km2) (Sincan)
YönetimTek partili hükûmet
Alt bölümlerİl düzeyi şehir, İl, Aymak, Eyalet altı özerk il, Özerk il

Çin'de "özerk bölge" (Çince: 自治区; pinyin: zìzhìqū), üst düzey bir idari bölümdür. Özerk bölgeler Çin'deki eyaletler gibi kendi yerel hükûmetine sahiptir, ancak özerk bölgeler daha fazla yasama hakkına sahiptir. Özerk bölge, belirli bir azınlığın nüfusunun daha yüksek olduğu bir azınlık varlığıdır.

İç Moğolistan özerk bölgesi 1947 yılında kuruldu; Sincan ise 1955 yılında özerk kılındı; 1958 yılında Guangksi ile Ningksia ve 1965'te Tibet özerk oldular.

Özerk bölgeler listesi

Etnik
grup 		Türkçe isim Basitleştirilmiş Çince
Pinyin 		Yerel isim
(Dil) 		Kısaltma Başkent
Zhuang Guangksi Zhuang Özerk Bölgesi 广西壮族自治区
Guǎngxī Zhuàngzú Zìzhìqū 		Gvangjish Bouxcuengh Swcigih (Zhuangca) 桂
Guì
(GZAR) 		Nanning
(南宁; Nanzningz)
Moğol İç Moğolistan Özerk Bölgesi
(Nei Mongol Özerk Bölgesi) 		内蒙古自治区
Nèi Měnggǔ Zìzhìqū 		ᠦᠪᠦᠷ ᠮᠣᠩᠭᠤᠯ ᠤᠨ ᠥᠪᠡᠷᠲᠡᠭᠡᠨ ᠵᠠᠰᠠᠬᠣ ᠣᠷᠣᠨ
Öbür mongγol-un öbertegen zasaqu orun (Moğolca) 		內蒙古
Nèi Měnggǔ
(IMAR) 		Huhhot
(呼和浩特; ᠬᠥᠬᠡᠬᠣᠲᠠ)
Tibetli Tibet Özerk Bölgesi
(Xizang Özerk Bölgesi) 		西藏自治区
Xīzàng Zìzhìqū 		བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས།
Poi Ranggyong Jong (Tibetçe) 		藏
Zàng
(TAR) 		Lhasa
(拉萨; ལྷ་ས།)
Uygur Sincan Uygur Özerk Bölgesi 新疆维吾尔自治区
Xīnjiāng Wéiwú'ěr Zìzhìqū 		شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى
Xinjang Uyĝur Aptonom Rayoni (Uygurca) 		新
Xīn
(XUAR) 		Urumçi
(乌鲁木齐; ئۈرۈمچی)
Hui Ningksia Hui Özerk Bölgesi 宁夏回族自治区
Níngxià Huízú Zìzhìqū 		Huiler Çince konuşur. 宁
Níng
(NHAR) 		Yinchuan
(银川)

İstatistikler

Nüfus

İdari Bölüm Ulusal Oran (%) 2010 Nüfus Sayımı[1] 2000 Nüfus Sayımı[2] 1990 Nüfus Sayımı[3] 1982 Nüfus Sayımı[4] 1964 Nüfus Sayımı[5] 1954 Nüfus Sayımı[6]
Guangksi 3,5 46.026.629 43.854.538 42.245.765 36.420.960 20.845.017 19.560.822
İç Moğolistan 1,9 24.706.321 23.323.347 21.456.798 19.274.279 12.348.638 6.100.104
Ningksia 0,5 6,176,900 5.486.393 4.655.451 3.895.578 * *
Sincan 1,6 21.813.334 18.459.511 15.155.778 13.081.681 7.270.067 4.873.608
Tibet 0,2 3.002.166 2.616.329 2.196.010 1.892.393 1.251.225 1.273.969

Özerk bölgelerin etnik yapılanması (%, 2000)

İdari bölüm Etnik Grup Han Çinliler En Büyük Üçüncü Etnik Grup
Sincan (Uyghur) %45,21 %40,58 %6,74 (Kazak)
Tibet (Tibetli) %92,8 %6,1 %0,35 (Hui)
İç Moğolistan (Moğol) %17,13 %79,17 %2,14 (Mançu)
Ningksia (Hui) %33,9 %65,5 %1,16 (Mançu)
Guangksi (Zhuang) %32,0 %62,0 %3,0 (Yao)

Not: "En Büyük Üçüncü Etnik Grup" sütününde söz konusu etnik grup parantez içinde veriliyor.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Communiqué of the National Bureau of Statistics of People's Republic of China on Major Figures of the 2010 Population Census". National Bureau of Statistics of China. 27 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2016. 
  2. ^ "现将2000年第五次全国人口普查快速汇总的人口地区分布数据公布如下". National Bureau of Statistics of China. 29 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2016. 
  3. ^ "中华人民共和国国家统计局关于一九九〇年人口普查主要数据的公报". National Bureau of Statistics of China. 19 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2016. 
  4. ^ "中华人民共和国国家统计局关于一九八二年人口普查主要数字的公报". National Bureau of Statistics of China. 10 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2016. 
  5. ^ "第二次全国人口普查结果的几项主要统计数字". National Bureau of Statistics of China. 14 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2016. 
  6. ^ "中华人民共和国国家统计局关于第一次全国人口调查登记结果的公报". National Bureau of Statistics of China. 5 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2016.