Tibetliler

Günümüz dünyasında Tibetliler toplumun farklı kesimlerinde gündeme gelen bir konudur. Tibetliler, insanların günlük yaşamları üzerindeki etkisinden ekonomi ve siyaset üzerindeki etkisine kadar bugün dikkate alınması gereken temel bir unsur haline geldi. Yıllar boyunca Tibetliler, onu algılama ve onunla ilişki kurma biçimimizi belirleyen tartışmalara, ihtilaflara ve farklı konumlara yol açtı. Bu makalede, kökeninden günümüz toplumu üzerindeki etkisine kadar Tibetliler'i çevreleyen farklı yönleri inceleyeceğiz, önemini ve günlük yaşamlarımız üzerindeki etkilerini analiz edeceğiz.

14. Dalay Lama Tenzin Gyatso

Tibet halkı veya Tibetliler, günümüzde daha çok Çin'de, büyük bir bölümü (% 44,81) Tibet Özerk Bölgesinde (Çince: 西藏自治区, Xīzàng zìzhìqū; Tibetçe: བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་, bod rang skyong lbyongs), sınır eyaletlerden Siçuan (% 23,43), Qinghai (% 20,06), Gansu (% 8,18) ve Yunnan (% 2,37). Tibet'te yaşayan halkın % 92,77, Qinghai eyaletinde % 22,53, Gansu eyaletinde % 1,76 ve Siçuan eyaletinde % 1,54 Tibetlidir. Tibetliler, Tibet ve Himalaya bölgesinde göçebe bir yaşam sürdürürler.

Kaşgarlı Mahmud, Divânu Lügati't-Türk’de Tübüt (Tibetliler) halkı ile ilgili şu bilgileri de verir:

" ... Gezginci olarak yabancılarla karışanlar "شْتَن Xotan" ve "تبت Tübüt" halkı ile "طَنغُت Tenğüt"lerin bir kısmıdır."[1] ve "Tübütlüler تبت adında birinin oğullarıdır. Bu, Yemenli bir kimsedir, orada birini öldürmüş, korkusundan kaçmış, bir gemiye binerek Çin'e gelmiş, "Tibet" ülkesi onun hoşuna gitmiş, orada yerleşmiş; çoluğu çocuğu çoğalmış, torunları Türk topraklarından bin beş yüz fersah yer almışlar, Çin ülkesi Tibet'in doğu tarafındadır."[2] şeklinde yorumlar.

Din

Ana madde: Tibet Budizmi

Tibetlilerin çoğunluğu Lama Budizmi veya Tibet Budizmi inançlıdır. Çok az sayıda Kachee (Kache) denilen müslüman insanlar vardır.

Ruhani önderleri

"Dalay Lama" veya "Pançen Lama" gibi reenkarne olmuş lama kökenli ruhani liderleri vardır.

Kültür

Mutfakları

Ana madde: Tibet mutfağı

Giyimleri

Ulusal yazılı eserler

Çin'de Tibetlilerin yaşadığı özerk bölgeler

Çin'deki Tibetli özerk il ve ilçeleri

Ayrıca bakınız

Wikimedia Commons'ta Tibetliler ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.

Kaynakça

  1. ^ Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt I, sayfa 29.
  2. ^ Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt I, sayfa 355.