Bu maddede birçok sorun bulunmaktadır. Lütfen sayfayı geliştirin veya bu sorunlar konusunda tartışma sayfasında bir yorum yapın.
|
Boya, herhangi bir nesneye renk vermek amacıyla yalıtım ve koruma amaçlı olarak uygulanan kaplamaya denir. Boya hemen hemen tüm malzemelere uygulanabilir. En çok kullanıldığı alanlar sanat, tasarım, resim, endüstriyel kaplamalar, ulaşım (şerit çizgileri) ve korumadır (su veya hava temasını kesme amacıyla ve yalıtım amacıyla). Boya kimyasal özelliği bakımından temel olarak yaş boya (ıslak boya) ve toz boya olmak üzere ikiye ayrılır.
Boyaları temel olarak dört bileşen oluşturur: bağlayıcı, çözücü, pigmentler ve diğer katkı maddeleri. Bağlayıcının kullanımı zorunludur çünkü içerisindeki katı dolgu maddelerini bağlayarak kurumuş boya filminin oluşmasını sağlar, yüzeye yapıştırır, bağlar. Bağlayıcının cinsi ve miktarı boyanın silinebilirlik, (sadece plastik boya için geçerli olmak üzere) sertlik, yapışma, renk dayanıklılığı gibi özelliklerini belirler. Çözücü, boyanın viskozitesini ayarlamak için kullanılır. Uçucu olup film tabakasının oluşumuna katkıda bulunmaz, fakat yüzey yayılımını gerçekleştirir. Pigmentler boyaya renk ve örtücülük özelliği verir. Bunun dışında katılan her madde film tabakasıyla birleşerek boyaya fiziksel ve kimyasal özellik verir. Boyalar bağlayıcının cinsine bağlı olarak su bazlı ve solvent bazlı olarak ikiye ayrılırlar.
Ressamların kullandığı boyalar.Bir yüzey üzerine uygulandığında dekoratif ve koruyucu bir tabaka oluşturan kimyasal bir malzeme olarak tanımlanır. Bu malzeme belli prensipler dahilinde formüle edilen ve bünyesinde dört esas unsur bulunan kimyevi bir karışımdır.
Solvent uçması ve reaksiyon sonucu sıvı halden katı hale dönüşen, boya filmini meydana getiren likitlerdir. Boyaya katkısı: sertlik, sağlamlık ve parlaklık, yapışma; hava koşullarına, güneş ışınlarına ve kimyasallara dirençtir. Bağlayıcı, boyanın temeli olup, şekline göre boyaya ismini verir.
Pigmentler düzgün, yuvarlak, doğal veya sentetik, inorganik veya organik, çözünmeyen dağılmış (toz) parçalardır. Bu parçalar; boya sıvısının içinde dağılarak boyaya renk vermenin yanında opaklık, katılık, dayanıklılık ve korozyona dayanıklılık gibi boyanın temel özelliklerini de geliştirirler. Bu terim beyaz veya renkli pigmentler ile birlikte genleştiriciler de içerir. Pigment olan tozlar ve boyalar arasındaki fark genel olarak çözünürlüğün temelinde incelenmektedir. Kullanım esnasında pigmentler çözünmeyen ve madde içerisinde dağılan, boyalar ise çözünebilir veya solüsyon halinde bulunan malzemelerdir.
Bu grupta yer alan maddeler çok değişik özelliklerde olan ve boyaya çok az miktarda giren kimyasallardır. Katkı maddeleri boyanın özelliklerini iyileştirmek, istenmeyen olumsuz değişimleri engellemek için kullanılır.
Boyanın uçucu kısmını oluşturan kimyasal maddelerdir. Boyanın imalatı ve tatbikatı safhasında (uygulama kolaylığı için) kullanılan, boyanın özelliklerinde değişiklik yapmadan incelten sıvılardır.
Bunlardan bazıları toluen, ksilen, beyaz ispirto, aseton, su, benzin ve tinerdir.
Boyalar genel olarak dört ayrı çeşitte sınıflandırılabilir.
Wikimedia Commons'ta Boya ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |