Dilmaçoğulları Beyliği
Dilmaçoğulları Beyliği yıllar boyunca pek çok kişinin dikkatini çeken bir konudur. Nesilleri aşan bir etkiye sahip olan Dilmaçoğulları Beyliği, çeşitli alanlarda tartışma, analiz ve yansıma konusu olmuştur. Dilmaçoğulları Beyliği, kökeninden bugünkü önemine kadar hem uzmanları hem de amatörleri büyülemeye devam ediyor. Bu makalede, tarihsel öneminden modern toplum üzerindeki etkisine kadar Dilmaçoğulları Beyliği ile ilgili farklı yönleri inceleyeceğiz. Detaylı analizlerle Dilmaçoğulları Beyliği'in hayatımızda yarattığı ve yaratmaya devam ettiği etkiyi daha iyi anlamaya çalışacağız.
 | Bu maddedeki bilgilerin doğrulanabilmesi için ek kaynaklar gerekli. (Şubat 2025) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
 | Bu maddenin tarafsızlığı konusunda kuşkular bulunmaktadır. (Şubat 2025) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
| Makale serilerinden |
 |
Dilmaçoğulları Beyliği, 1085-1192 yılları arasında Bitlis ve Erzen'de (Batman-Kozluk-Oyuktaş Köyü-Yeşilyurt Mezraası) egemen olan Türk beyliğidir. Kurucusu, Büyük Selçuklu hükümdarı Alp Arslan'ın komutanlarından Dilmaçoğlu Mehmed Bey'dir (Hükümdarlığı: (1085-1104). Kuruluş döneminde Büyük Selçuklu Devleti'ne biçimsel bağlılığını sürdüren Dilmaçoğulları, Toğan Arslan döneminde (1104-1137) en parlak yıllarını yaşadılar. Saltuklular ve Artuklular ile birlikte Haçlılara ve Gürcülere karşı savaştılar.
Beyliğin kurucusu Dilmaçoğlu Mehmed (Muhammed) Bey, Sultan Alp Arslan devrinde Bekçioğlu Afşın, Ahmed Şâh gibi Türkmen beyleri ile Bizans idaresindeki Anadolu'ya akınlarda bulunuyordu.
Malazgirt Savaşına da iştirak eden Dilmaçoğlu Mehmed Bey, daha sonra Selçuklu ordusunun Halep çevresinde gerçekleştirdiği fetihlere katıldı. 1085 yılında Diyar-ı Bekir (Diyarbakır) alındıktan sonra Bitlis ve Ahlat'ta Selçuklu kuvvetleri tarafından zaptedildi. Bitlis ve havalisi Mehmed Bey'in idaresine bırakılarak ona iktâ (kullanım hakkı) edildi. Bu suretle Dilmaçoğulları Beyliği kurulmuş oldu. Önce Kılıç Arslan'a, onun ölümünden sonra da Ermenşahlar'a (Ahlatşahlar) bağlandı. Togan Arslan daha sonra Artuklular'dan İl Gazî'ye tâbi olmuş ve bu hükümdarla beraber Haçlılara ve Gürcülere karşı savaşmıştı.[1]
Hüsâmeddîn Kurt zamanında (1137-1143), Irak Selçuklu sultanı Mes'ûd, kardeşi Selçuk-şâh'a Ahlat, Malazgird ve Erzen bölgesini iktâ etmişti. 1138 Selçuk-şâh bu bölgeyi tahrip ettiği gibi, halkına da kötü davranmıştı. 1192 yılında Ermenşâhlardan Begtimur, Bitlis'i zapt etti. Bundan sonra Dilmaçoğulları Beyliği Erzen ve havalisinde 14. yüzyılın sonların kadar hüküm sürmüş, muhtemelen Akkoyunlular devrinde tarihe karışmıştır.
Beyler
| Bey[2] | Hüküm Süresi | Notlar |
|---|---|---|
| Dilmaçoğlu Mehmed Bey | 1085-1104 | |
| Şemsüddevle Togan Arslan | 1104-1138 | |
| Hüsamüddevle Kurtı | 1138-1146 | |
| Şemsüddevle Yakut Arslan | 1146-1148 | |
| Fahrüddevlet Şah | 1148-1180 | |
| Fülân Bey | 1180-1192 |
Kaynakça
- ^ Prof. Dr. Yaşar Yücel - Prof. Dr. Ali Sevim:Türkiye Tarihi Cilt I, TTK Yayınları, 1991
- ^ Yılmaz Öztuna, "Devletler ve Hanedanlar" Cilt: 2, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1996, s. 48
 | Türk tarihi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |