Fuat Köprülü | |
---|---|
Türkiye Dışişleri Bakanı | |
Görev süresi 22 Mayıs 1950 - 15 Nisan 1955 | |
Cumhurbaşkanı | Celâl Bayar |
Başbakan | Adnan Menderes |
Yerine geldiği | Necmettin Sadak |
Yerine gelen | Adnan Menderes (vekil) |
Görev süresi 9 Aralık 1955 - 20 Haziran 1956 | |
Cumhurbaşkanı | Celâl Bayar |
Başbakan | Adnan Menderes |
Yerine geldiği | Adnan Menderes (vekil) |
Yerine gelen | Fatin Rüştü Zorlu |
6. Türkiye Cumhuriyeti Başbakan Yardımcısı | |
Görev süresi 29 Temmuz 1955 - 9 Aralık 1955 | |
Cumhurbaşkanı | Celâl Bayar |
Başbakan | Adnan Menderes |
Yerine geldiği | Fatin Rüştü Zorlu |
Yerine gelen | Ahmet Tevfik İleri |
Türkiye Büyük Millet Meclisi 5, 6, 7, 8, 9 ve 10. dönem milletvekili | |
Görev süresi 1 Mart 1935 - 11 Eylül 1957 | |
Seçim bölgesi | 1935 – Kars 1939 – Kars 1943 – Kars 1946 – İstanbul 1950 – İstanbul 1954 – İstanbul |
İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dekanı | |
Görev süresi 1923-1935 | |
Yerine geldiği | İsmail Hakkı Baltacıoğlu |
Yerine gelen | Ahmet Hamit Ongunsu |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 4 Aralık 1890 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 28 Haziran 1966 (75 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Partisi | Cumhuriyet Halk Partisi (1935-1945) Demokrat Parti (1946-1957) Hürriyet Partisi (1957-1958) |
Mesleği | Siyasetçi, edebiyat tarihçisi |
Mehmet Fuat Köprülü (4 Aralık 1890; İstanbul - 28 Haziran 1966; İstanbul), Türk edebiyatçı, Türkolog, edebiyat tarihçisi, siyasetçi ve eski dışişleri bakanı.
Fuad Köprülü, 4 Aralık 1890 tarihinde İstanbul’daki Hâlid Ağa Konağı'nda doğdu. Sadrazam Köprülü Mehmet Paşa'nın soyundan gelmektedir. Liseyi İstanbul Erkek Lisesi'nde okudu. Edebiyat ve tarih alanında ilerlemek için hukuk öğrenimini yarıda bıraktı.
1909’da Fecr-i Âti topluluğuna katıldı. Şiirleri 1913’e kadar Mehâsin ve Servet-î Fünûn dergilerinde yayımlandı. Bu yıllarda “millî edebiyat” ve “yeni lisan” akımlarına karşıydı.
1910’dan sonra İstanbul'un çeşitli okullarında Türkçe ve edebiyat okuttu, liselerin edebiyat programını düzenledi. Ziya Gökalp çevresine girdikten sonra millî edebiyat akımını benimsedi; Türk tarihinin ilk dönemlerine kadar indi, ilk Türk topluluklarının tarih ve edebiyatlarını inceledi.
1913’te, Halit Ziya Uşaklıgil’den boşalan İstanbul Darülfünûnu'nda "Türk Edebiyatı Tarihi" müderrisliğine getirildi. Aynı yıl Bilgi dergisinde Türk edebiyatının hangi yöntemle incelenmesi gerektiğini tartışan “Türk Edebiyatı Tarihinde Usul” adlı yazısı çıktı.
İlk büyük yapıtı, "Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar" kitabıdır. 1923’te Edebiyat Fakültesi'ne dekan olarak atandı. ''Türkiye Tarihi'' adlı kitabı neşredildi. 1925’te Türkiyat Mecmuası’nı yayımlamaya başladı.
1928’de o zamanki adıyla "Türk Tarih Encümeni", Türk Tarih Kurumunun başkanlığına seçildi. 1931’de "Türk Hukuk Tarihi Mecmuası"nı çıkarmaya başladı. 1932-1934 arasında Divan Edebiyatı Antolojisi’ni çıkardı. 1933’te ordinaryüs profesör oldu, İstanbul Üniversitesi’nde birkaç kez dekanlık yaptı.
1934’te siyâsete atılarak Kars milletvekili seçildi. 1936-1941 arasında Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi’yle Siyasal Bilgiler Okulunda ders verdi.
1935’te, Paris’te "Türk Tetkikleri Merkezi"nde verdiği konferansların toplamı olan Les Origines de L’Empire Ottoman (Osmanlı İmparatorluğu’nun Kuruluşu) adlı kitabı yayımlandı ve büyük yankı uyandırdı.
Heidelberg ve Atina Üniversiteleri ile Sorbonne Kolejince onursal doktorluk unvanını verilen Köprülü, 1941’den sonra İslam Ansiklopedisi'nin yayımına katıldı. V. (Ara Seçim), VI., VII. Dönem Kars, VIII., IX., X. dönem İstanbul milletvekilliğine; aynı zamanda İstanbul ve Ankara üniversitelerindeki görevlerine devam etti.
Celâl Bayar, Adnan Menderes ve Refik Koraltan ile Demokrat Parti'yi kurdu. Demokrat Parti 14 Mayıs 1950 seçimlerini kazanıp iktidara gelince dışişleri bakanı oldu. 1956’ya kadar sürdürdüğü bu görevi sırasında Türkiye’nin NATO’ya girişinde etkin rol oynadı. 5 Temmuz 1957'de kurduğu partiyi tanıyamadığını söyleyerek Demokrat Parti'den istifa etti ve aynı yıl Hürriyet Partisine girdi.
Asıl yararlı çalışmalarını Türk edebiyatı araştırmaları oluşturur. Çok verimli bir araştırmacı olan Köprülü, ardında 1500'den fazla kitap ve makale bırakmıştır.
15 Ekim 1965 tarihinde Ankara'da, Türk Tarih Kurumu'ndan evine yürüyerek gittiği sırada trafik kazası geçiren Köprülü, daha sonra tedavi gördüğü İstanbul Baltalimanı Hastanesi'nde, 28 Haziran 1966'da öldü. Cenazesi 1 Temmuz Cuma günü Bayezid Camii'nde kılınan namaz ve İstanbul Üniversitesi'nde yapılan merasimden sonra Çemberlitaş'ta, Köprülü Mescidi'ne bitişik aile kabristanına defnedildi.
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Adnan Menderes (vekil) |
Türkiye Dışişleri Bakanı 9 Aralık 1955 - 20 Haziran 1956 |
Sonra gelen: Fatin Rüştü Zorlu |
Önce gelen: Fatin Rüştü Zorlu |
Türkiye Başbakan Yardımcısı 29 Temmuz 1955 - 9 Aralık 1955 |
Sonra gelen: Ahmet Tevfik İleri |
Önce gelen: Necmettin Sadak |
Türkiye Dışişleri Bakanı 22 Mayıs 1950 - 15 Nisan 1955 |
Sonra gelen: Adnan Menderes (vekil) |
Hükûmet görevi | ||
Önce gelen: Mustafa Şefik Yürekli |
Türkiye Millî Eğitim Bakanlığı Müsteşarı 1 Nisan 1924 - 13 Kasım 1924 |
Sonra gelen: Nafi Atuf Kansu |
19. Türkiye Hükûmeti | |
---|---|
1. Menderes Hükûmeti (22 Mayıs 1950 - 9 Mart 1951) | |
Başbakan | Adnan Menderes |
Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı | Samet Ağaoğlu |
Devlet Bakanı | Fevzi Lütfi Karaosmanoğlu |
Gümrük ve Tekel Bakanı | Nuri Özsan |
Adalet Bakanı | Halil İbrahim Özyörük |
Millî Savunma Bakanı | Refik Şevket İnce |
İçişleri Bakanı | Rüknettin Nasuhioğlu |
Dışişleri Bakanı | Mehmet Fuad Köprülü |
Ekonomi Bakanı | Zühtü Hilmi Velibeşe |
Maliye Bakanı | Halil Ayan → Hasan Polatkan |
Millî Eğitim Bakanı | Nuri Özsan → Hüseyin Avni Başman → Ahmet Tevfik İleri |
Bayındırlık Bakanı | Fahri Belen → Samet Ağaoğlu → Kemal Zeytinoğlu → Hasan Polatkan |
Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı | Ekrem Hayri Üstündağ → Nihat Reşat Belger |
Ulaştırma Bakanı | Seyfi Kurtbek → Ahmet Tevfik İleri |
Tarım Bakanı | Nihat İyriboz |
Çalışma Bakanı | Zühtü Hilmi Velibeşe → Hasan Polatkan → Ahmet Hulusi Köymen |
Ticaret Bakanı | Mehmet Muhlis Ete |
21. Türkiye Hükûmeti | |
---|---|
3. Menderes Hükûmeti (17 Mayıs 1954 - 9 Aralık 1955) | |
Başbakan | Adnan Menderes |
Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı | Fatin Rüştü Zorlu → Mehmet Fuad Köprülü |
Devlet Bakanı | İbrahim Ethem Menderes · Osman Kapani · Fahrettin Ulaş · Mükerrem Sarol |
Gümrük ve Tekel Bakanı | Emin Kalafat |
Adalet Bakanı | Rüknettin Nasuhioğlu |
Millî Savunma Bakanı | İbrahim Ethem Menderes |
İçişleri Bakanı | Namık Gedik |
Dışişleri Bakanı | Mehmet Fuad Köprülü → Fatin Rüştü Zorlu → Adnan Menderes |
Ekonomi ve Ticaret Bakanı | İbrahim Sıtkı Yırcalı |
Maliye Bakanı | Hasan Polatkan |
Millî Eğitim Bakanı | Hüseyin Celal Yardımcı |
Bayındırlık Bakanı | Kemal Zeytinoğlu |
Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı | Behçet Uz |
Ulaştırma Bakanı | Muammer Çavuşoğlu |
Tarım Bakanı | Nedim Ökmen |
Çalışma Bakanı | Hayrettin Erkmen |
İşletmeler Bakanı | Fethi Çelikbaş → Samet Ağaoğlu |
22. Türkiye Hükûmeti | |
---|---|
4. Menderes Hükûmeti (9 Aralık 1955 - 25 Kasım 1957) | |
Başbakan | Adnan Menderes |
Başbakan Yardımcısı | Mehmet Fuad Köprülü |
Devlet Bakanı | Şemi Ergin · Mehmet Cemil Bengü · Emin Kalafat · Hüseyin Celal Yardımcı · Fatin Rüştü Zorlu |
Gümrük ve Tekel Bakanı | Hadi Hüsman |
Adalet Bakanı | Şemi Ergin |
Millî Savunma Bakanı | Adnan Menderes |
İçişleri Bakanı | Hüseyin Avni Göktürk → İbrahim Ethem Menderes → Namık Gedik |
Dışişleri Bakanı | İbrahim Ethem Menderes → Mehmet Fuad Köprülü |
Ekonomi ve Ticaret Bakanı | Hadi Hüsman → Fahrettin Ulaş → Abdullah Aker → Zeyyat Mandalinci |
Maliye Bakanı | Hasan Polatkan → Nedim Ökmen → Adnan Menderes |
Millî Eğitim Bakanı | Ahmet Tevfik İleri → Ahmet Özel |
Bayındırlık Bakanı | İbrahim Ethem Menderes → Muammer Çavuşoğlu |
Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı | Nafiz Körez |
Ulaştırma Bakanı | Arif Demirer |
Tarım Bakanı | Esat Budakoğlu |
Çalışma Bakanı | Mümtaz Tarhan → Samet Ağaoğlu |
Sanayi Bakanı | Samet Ağaoğlu |
İşletmeler Bakanı | Samet Ağaoğlu |
|İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi dekanları | |
---|---|
|