Herbert Adams Gibbons
Bugün son zamanlarda pek çok kişinin dikkatini çeken bir konu olan Herbert Adams Gibbons'den bahsetmek istiyoruz. Herbert Adams Gibbons, çok çeşitli yönleri kapsayan bir konudur ve çok çeşitli hedef kitlenin ilgisini çekebilir. Herbert Adams Gibbons, günümüz toplumu üzerindeki etkisinden tarihsel önemine kadar farklı açılardan analiz edilebilir ve çeşitli bilgi alanlarında kendine yer bulabilir. Bu makalede, önemini ve bugün sahip olduğu sonuçları anlamak için Herbert Adams Gibbons'in en alakalı yönlerinden bazılarını inceleyeceğiz.
Herbert Adams Gibbons (8 Nisan1880, Annapolis, Maryland - 7 Ağustos 1934, Grundlsee, Avusturya), Amerikalı gazetecidir. Türkiye'de daha çok Osmanlı İmparatorluğu'nun kuruluş dönemi (1299/1303-1453) üzerine ortaya attığı iddialar ile tanınmaktadır. Ortaya attığı tezi genel olarak Osmanlıların devlet kurmak için gerekli olan unsurları İslamlaşan Rum tebâa ile İslam olmuş Türklerden hasıl bulduğudur. Tarihçi olmamasına rağmen büyük yankı uyandıran iddiaları çoğu Osmanlı tarihçisini anti-tez yaratmaya veya tez çürütmeye itmiştir.[1]
Yaşamı
Princeton Üniversitesi İlahiyat Fakültesi'nde eğitim gördü. Bir Presbiteryen papazı olarak Osmanlı İmparatorluğu'nun başkenti İstanbul'a geldi (1909). Tarsus'ta Amerikan Koleji'nde, İstanbul'da ise Robert Kolej'de 1910-1913 yılları arasında dersler verdi. Osmanlı İmparatorluğunun İtalyan ve Balkan Savaşları ile I. Dünya Savaşı'nda Fransa, Mısır ve Sudan ülkelerinde ABD merkezli kuruluşlarda muhabirlik yaptı. 1916'da oldukça tartışmalara neden olan The Foundation of the Ottoman Empire (Osmanlı İmparatorluğunun Kuruluşu) adlı eserini yayımladı. Bu eser dilbilimci Ragıp Hulûsi Özdem tarafından 1928'de Türkçeye çevrildi. Özellikle Ord. Prof. Dr. Mehmet Fuad Köprülü (ona atıfta bulunarak Ömer Lütfi Barkan da) Osmanlı İmparatorluğu'nun Kuruluşu adlı yapıtta Gibbons'un eserini eleştirdi. Kendisinin diğer yapıtları ise: The New Map of Europe (1914) ve Contemporary World History'dir (1932).[2]
Gibbons'u eleştiren isimlerden biri de Paul Wittek'tir. Onun Gazi tezi Osmanlı kuruluş tartışmalarında Gibbons'un iddiaları gibi oldukça tartışılmıştır.
Kaynakça
- ^ Barkan, Ömer Lütfi. Osmanlı İmparatorluğu'nda Kolonizatör Türk Dervişleri. Hamle Yayınevi. s. 1-2.
- ^ Gibbons (Herbert Adams) (Gelişim Yay. bas.). Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi c.8. 1986. s. 4558.
