Günümüz dünyasında Isırgan yaygın bir ilgi konusu haline geldi. Isırgan, toplum üzerindeki etkisinden profesyonel alandaki önemine kadar her yaştan ve kültürden insanın dikkatini çekmiştir. Isırgan'i çevreleyen sayısız fikir ve bakış açısı nedeniyle, onun etkilerini ve sonuçlarını tam olarak analiz etmek çok önemlidir. Bu makalede, bu konuya geniş ve eksiksiz bir genel bakış sağlamak amacıyla Isırgan ile ilgili çeşitli yönleri inceleyeceğiz. Bugün önemini anlamak için Isırgan'e kökeninden gelecekteki olası gelişmelerine kadar farklı açılardan bakacağız.
Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Şubat 2022) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Isırgan | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() Urtica dioica | |||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma ![]() | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Türler | |||||||||||||||
metne bakınız. |
Isırgan (Urtica), Isırgangiller (Urticaceae) familyasının Urtica cinsinden Mayıs-Ağustos ayları arasında çiçek açan, bir yıllık veya çok yıllık bir evcikli otsu bitki türlerinin ortak adı.
Gövdeleri dik, 4 köşemsi, basit veya tabandan itibaren dallanmıştır. Üzerinde yakıcı tüyleri bulunur. Yapraklar saplı, oval şekilli ve dişli kenarlı, üst tarafı koyu yeşil renkli ve parlak olup, yakıcı tüylerle kaplıdır. Erkek ve dişi çiçekler bir arada olmak üzere yaprakların koltuğunda uzunca saplı küçük durumlar teşkil ederler. Çiçek örtüsü 4 parçalıdır. Meyveleri esmer renkte ve fındıksıdır. Tohum, yağ ihtiva eden bir besi dokuya sahiptir.
Isırgan bitkisinin geleneksel ve güncel kullanılışı; topraküstü kısımları (herba), taşıdığı flavonoit bileşikler, mineral maddeler ve lutein vb karotenoit bileşikler nedeniyle diüretik etkisi dolayısıyladır. Diüretik etkisi nedeniyle; zayıflama çaylarının, idrar yollarını yıkamaya ve romatizmal ödemlerin boşaltılmasına yönelik çayların ve bitkisel ilaçların bileşimine girmektedir.[1]
Taşıdığı emergenz tüyler, bitkiye dokununca başı kırılır ve içindeki formik asit, histamin gibi maddeler, cilde değen yerde kaşıntı ve kızarıklık yapar, bu nedenle Türkçede ısırgan denmektedir.
Yeşil tonlarda boya elde etmek için kullanılır.
Yaprakların ve sapların çoğu gövdenin karşılıklı kenarları boyunca dizilmiştir. Yaprak kanatları eliptik, mızrak şeklinde, oval veya daireseldir. Yaprak ayalarında genellikle üç ila beş, nadiren yedi damar bulunur. Yaprak kenarları genellikle tırtıklı ya da az çok kaba dişlidir. Çoğunlukla kalıcı olan brakteler serbest ya da birbirine kaynaşmış durumdadır. Sistolitler az ya da çok yuvarlak olacak şekilde uzamıştır.[2]
U. angustifolia – U. ardens – U. atrichocaulis – U. atrovirens – U. cannabina – U. chamaedryoides – U. dioica – U. ferox – U. fissa – U. galeopsifolia – U. gracilenta – U. gracilis – U. hyperborea – U. incisa – U. kioviensis – U. laetivirens – U. mairei – U. membranacea – U. morifolia – U. parviflora – U. pilulifera – U. platyphylla – U. pubescens – U. rupestris – U. simensis – U. sondenii – U. taiwaniana – U. thunbergiana – U. triangularis – U. urens