Spartaküs (film)

Günümüz dünyasında Spartaküs (film) toplumda temel bir rol üstlenmiştir. İster bir tartışma konusu olsun, ister önemli bir olayın başkahramanı olsun, ister belirli bir alandaki temsili bir figür olsun, Spartaküs (film) dünyanın her yerindeki insanların dikkatini çekti. Spartaküs (film), popüler kültüre etkisinden siyasete etkisine kadar incelenmeye ve tartışılmaya değer bir konu olduğunu kanıtladı. Bu yazıda Spartaküs (film) dünyasını derinlemesine inceleyeceğiz ve onun günlük yaşamın farklı yönleri üzerindeki önemini ve etkisini keşfedeceğiz.

Başlığın diğer anlamları için Spartaküs (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Spartaküs
Spartacus
Film Posteri
YönetmenStanley Kubrick
YapımcıKirk Douglas, Edward Lewis
SenaristEser:
Howard Fast
Senaryo:
Dalton Trumbo
OyuncularKirk Douglas
Jean Simmons
Laurence Olivier
Charles Laughton
Peter Ustinov
John Gavin
Tony Curtis
MüzikAlex North
Görüntü yönetmeniRussell Metty
DağıtıcıUniversal Pictures
CinsiSinema filmi
TürüSavaş, Tarihi, Macera
RenkRenkli
Yapım yılı1960, ABD
Çıkış tarih(ler)iAmerika Birleşik Devletleri 6 Ekim, 1960
Birleşik Krallık 8 Aralık, 1960
Türkiye 8 Aralık 1963
Süre184 Dakika
Dilİngilizce
Bütçe12.000.000 dolar

Spartaküs (İngilizce: Spartacus), Stanley Kubrick'in yönettiği 1960 yapımı bir Amerikan epik tarihi drama filmidir. Kirk Douglas'ın başrolde olduğu film, Üçüncü Köle Savaşı sırasında Roma'ya karşı isyan başlatan bir köle ve gladyatör olan Spartaküs'ün hikâyesini anlatır. Dalton Trumbo'nun senaryosunu yazdığı yapım, Howard Fast'in 1951 tarihli aynı adlı romanından uyarlandı.[1] Filmde Laurence Olivier, Roma generali ve politikacı Marcus Licinius Crassus'u, Charles Laughton ise rakip senatör Sempronius Gracchus'u canlandırırken; Peter Ustinov, gladyatör okulunun sahibi Lentulus Batiatus rolündedir. John Gavin, Jül Sezar'ı, Jean Simmons ise Spartaküs’ün kurgusal eşi Varinia'yı oynar. Tony Curtis ise yine kurgu bir karakter olan köle Antoninus’u canlandırır.

Douglas'ın şirketi Bryna Productions, filmin yapımcılığını üstlenirken, çekimlerin üçüncü haftasında ilk yönetmen Anthony Mann'i görevden aldı. Bunun üzerine, Douglas'ın daha önce Zafer Yolları (1957) filminde birlikte çalıştığı Stanley Kubrick yönetmen koltuğuna geçti. Ancak bu, Kubrick'in sanatsal kontrolü tamamen elinde tutamadığı tek film oldu. Senarist Dalton Trumbo, o dönemde Hollywood Onlusu'ndan biri olarak kara listeye alınmıştı. Douglas, Trumbo'nun Spartacus'un senaristi olduğunu kamuoyuna duyurdu ve ABD başkanı John F. Kennedy, Amerikan Lejyonu'nun protesto gösterilerini aşarak filmi izledi. Bu olay, Hollywood'daki kara liste uygulamasının sona ermesine katkı sağladı.[2][3][4] Howard Fast'in kitabı da kara listeye alınmış ve yazar ilk baskıyı kendi imkânlarıyla yayımlamak zorunda kalmıştı.

Konusu

Köleliğin egemen sınıflara karşı ilk ayaklanışına çağdaş ve modern bir yorum getiren filmde Spartacus (Kirk Douglas) Roma dönemininde yaşayan cesur bir gladyatördür ve davasında ona inanıp destekleyen Varinia ile bağımsızlıkları için verdikleri mücadele anlatılmaktadır.

Spartaküs, bir savaşta Romalılara esir düşmüş, Roma'da köle olarak satılmıştı. Bir süre sonra sahibinden kaçmış ve kiralık asker olmuştu. Kiralık asker olduktan sonra bir gladyatör okulunun sahibine satılmış ve diğer kölelerle birlikte gladyatör olarak yetiştirilmişti. Spartaküs, arkadaşlarına önce kaçmak, sonra da bir ayaklanma başlatmak fikrini kabul ettirmiştir. General Crassus'un meydan okumasıyla Spartacus özgürlük ve Roma İmparatorluğu'nun gücüyle yüzleşmek zorunda kalır.

Oyuncular

Dönemsel Önemi

Filmin senaristi olan Dalton Trumbo Amerika'da o yıllarda hakim olan McCarthyci rüzgâr sırasında 1947 yılında komünist olmakla suçlanmış, kara listeye alınmış ve hapis cezasına çarptırılmıştır. Kendisi gibi kara listedeki yazarlar takma isimler altında çalışmışlardır. Bu filmde Trumbo'nun gerçek ismi ilk kez yayınlanarak McCarthy'ci yasak delinmiştir. Bu yasağın delinmesinde Trumbo'nun isminin jenerikte yayınlanmasında ısrar eden Kirk Douglas'ın da büyük payı vardır.[5]

Ödülleri

  • En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Oscar Ödülü, 1961 (Peter Ustinov)[6]
  • En İyi Görüntü Yönetmeni Oscar Ödülü, 1961 (Russell Metty)
  • En İyi Sanat Yönetmeni Oscar Ödülü, 1961
  • En İyi Kostüm Tasarımı Oscar Ödülü, 1961
  • En İyi Film Altın Küre Ödülü, 1961

Kaynakça

  1. ^ "Spartacus". Turner Classic Movies. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Şubat 2016. 
  2. ^ Schwartz, Richard A. "How the Film and Television Blacklists Worked". Florida International University. 19 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2011. 
  3. ^ "Kennedy Attends Movie in Capital" (PDF). New York Times. 4 Şubat 1961. Erişim tarihi: 20 Ocak 2012. 
  4. ^ "THE FRONTS COME FORWARD". Chicago Tribune. 27 Kasım 1992. 10 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2022. 
  5. ^ Kirk Douglas, I am Spartacus! Making a film, breaking the blacklist, Open Road Integrated Media, New York 2012 s.5
  6. ^ Ustinov ödül kabul konuşması, 17 Nisan 1961 30 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 30 Mart 2023 tarihinde erişilmiştir

Dış bağlantılar