Bugün The Witcher toplumda büyük ilgi gören ve tartışılan bir konudur. Yıllardır The Witcher farklı alanlardaki uzmanlar ve bilim adamları tarafından çalışma, analiz ve yansıma konusu olmuştur. Bunun önemi, farklı bağlamlardaki etkisini ve kapsamını anlamaya çalışan çok sayıda çalışma, konferans ve yayına yansımıştır. The Witcher, sınırları aşan ve farklı yaş, cinsiyet, kültür ve milliyetlerden insanlara ulaşan, konuyu farklı bakış açılarından anlamamıza olanak tanıyan zenginleştirici bir diyalog üreten bir konudur. Bu makalede, The Witcher dünyasını derinlemesine inceleyerek onun kökenini, gelişimini ve günümüz toplumundaki sonuçlarını araştıracağız. Röportajlar, analizler ve tanıklıklar aracılığıyla The Witcher'den etkilenenlerin sesini duyuracağız ve bunun küresel etkilerini derinlemesine inceleyeceğiz.
![]() The Witcher serisinin ilk kitabının kapağı | |
Son Dilek (1993) Kader Kılıcı(1992) Elflerin Kanı (1994) Nefret Çağı (1995) Ateşle İmtihan (1996) Kırlangıç Kulesi (1997) Gölün Hanımı (1999) | |
Yazar | Andrzej Sapkowski |
---|---|
Çevirmen | Regaip Minareci |
Ülke | Polonya |
Dil | Lehçe |
Tür | Fantezi |
Yayımcı | superNOWA (orijinal) Pegasus (Türkçe) |
Yayım tarihi | 1993 - 1999 (orijinal) 2017 - günümüz (Türkiye) |
Ortam türü | Yaprak sesli kitap |
Kitap sayısı | 7 (yayımlanan) 8 (planlanan) |
The Witcher (Lehçe: Wiedźmin), Leh yazar Andrzej Sapkowski tarafından yazılmış Geralt of Rivia (Rivyalı Geralt) adındaki bir canavar avcısı hakkında fantezi tarzında kısa hikâye ve roman serisidir. Sapkowski'nin kitaplarında "Witcher", yaratıklarla savaşmak için genç yaştan itibaren usta bir şekilde kılıç eğitimi alan ve büyük mutasyonlar geçiren (çalışma ve bedensel modifikasyonlar ile) yaratık avcılarıdır. En belirgin özellikleri kediye benzer gözleri, sırtlarında taşıdıkları 2 uzun kılıç (gümüş olanı canavarlar çelik olanı ise insanlar için) ve eğitildikleri okulun bir kolyesidir (Geralt'ın okulu kurt okuludur). Kitaplar bir filme, iki televizyon dizisine, video oyun üçlemesine (The Witcher, The Witcher 2: Assassins of Kings, The Witcher 3: Wild Hunt) ve bir görsel romana uyarlandı. Kısa hikâyeler ve romanlar İngilizce de dahil birçok dile çevrildi.
Kitaplar Polonya'da, Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinde kült olarak tanımlandı.[1][2] Kitapların video oyunları ise oldukça başarılı oldu, Mart 2018 itibarıyla dünya çapında 33 milyondan fazla kopya sattı.[3] Türkiye'de ise 4 Şubat 2020'de serinin yedinci kitabı Gölün Hanımı yayınlandı.[4]
Sıra | Ad | Sayfa | Tarih | Seri | |
---|---|---|---|---|---|
Türkçe | Türkçe | Lehçe | |||
1 | Son Dilek | 400 | 2017 | 1993 | Kısa hikâyeler |
2 | Kader Kılıcı | 440 | 2017 | 1992 | |
3 | Elflerin Kanı | 416 | 2017 | 1994 | The Witcher efsanesi |
4 | Nefret Çağı | 448 | 2018 | 1995 | |
5 | Ateşle İmtihan | 440 | 2018 | 1996 | |
6 | Kırlangıç Kulesi | 560 | 2019 | 1997 | |
7 | Gölün Hanımı | 648 | 2020 | 1999 | |
8 | Sezon burz (Fırtına Mevsimi) | TBA | TBA | 2013 | Bağımsız roman |
The Witcher kısa hikâyeleri, 1980'lerin başında Fantastyka adındaki bir Leh bilimkurgu ve fantezi dergisinde yayınlandı. İlk hikâye "Wiedźmin" ("The Witcher") (1986), dergi tarafından yapılan bir yarışma için yazılmıştı ve üçüncülük kazandı. Witcher Geralt ile ilgili ilk dört hikâye, 1990'daki kısa hikâye koleksiyonu olan Wiedźmin ile başlamıştır. Çıkış adı "Droga, z której się nie wraca" ("Dönüşü Olmayan Bir Yol") olan seri Witcher hikâyelerinin başındaki dünyada, Geralt'ın ailesini anlatır.
İkinci yayınlanan kısa hikâye koleksiyonu Miecz przeznaczenia (Kader Kılıcı)'dır. The Last Wish (Son Dilek), Kader Kılıcı'ndan sonra yayınlanmış olmasına rağmen, "Dönüşü Olmayan" yol hariç (Geralt'sız olan tek hikâye) tüm Witcher hikâyelerini içerdiğinden ilk kitap olarak kabul edildi. Son Dilek kitabına yeni hikaye serileri eklenmiş olsa da, hepsi Kader Kılıcı''nın öncesinde yer aldı.
Dönüşü Olmayan Yol ve "Coś się kończy, coś się zaczyna" ("Bir Şey Biter, Bir Şey Başlar", Geralt ve Yennefer'in evliliği hakkında, Sapkowski'nin arkadaşları tarafından kendisine verilmiştir ve Witcher kitap serisinin alternatif sonunu anlatır) "Bir Şey Biter, Bir Şey Başlar" içinde yayınlansa da, bu kitap Witcher kitap serisinin bir parçası değildir. Bazı Leh sürümlerinde, "Dönüşü Olmayan Bir Yol" ve "Bir Şey Biter, Bir Şey Başlar" hikâyeleri Son Dilek veya Kader Kılıcı kitaplarına dahil edilmiştir.
Roman serisinin ana hikâyesi, Rivyalı Geralt ve Ciri üzerine odaklanır. Geralt ile aralarında kader bağı bulunan Ciri, ülkesinin istila edilmesi ve politikanın ortasında kaldığı için, Geralt tarafından Witcher olarak yetiştirilmek üzere Witcherların kalesi Kaer Morhen'e getirilir. Böylece ana hikâye başlar.
Lehçe:
2013'te Sapkowski'nin izniyle Polonyalı yayınevi olan Solaris, Rus ve Ukraynalı toplam sekiz yazardan çıkmış Opowieści ze świata Wiedźmina adlı sekiz kısa hikâye içeren bir eser yayınladı. The Witcher evreninde yer alan karakterlerin bazıları da bu hikâyelerde yer aldı.[6] 2017'de benzer şekilde yine on bir yazar, 2016'da bir Polonya dergisinde düzenlenen yarışmadan çıkan hikâye derlemesi Szpony i kły adıyla basıldı.[7][8][9]
Hikâyeler, ismi konulmayan bir kıtada,[10] elflerin denizaşırı yerlerden gelmesi üzerinden geçen yüzyıllar sonrasını ele alır. Elfler ve gnomelar ile cüceler karşı karşıya gelirler. Bu savaş süresi sonrası cüceler dağlara kaçarken elfler de ovalarda ve ormanlarda kalır. İnsan kolonileri olaylardan beş yüz yıl sonra gelir ve birçok savaş yaşanır. İnsanlar, insan olmayan herkesle mücadele ederek savaşları kazanırlar ve diğer ırkları dağlara ya da ücra köşelere sürükler. Kıta'da kürelerin birleşimi isimli olaydan sonra birçok yaratık ortaya çıkmıştır.
Olayların üzerinden belirli zaman geçtikten sonra Kıta'nın kuzeyi, Nilfgaard İmparatorluğu'nun elinden alınır ve Kuzey Krallıklarına katılır. Witcher efsanesi, Nilfgaard İmparatorluğu ve Kuzey Krallıkları'nın ilk büyük savaşının sonlarından, ikinci büyük savaşa doğru gidilen zaman diliminde başlar.
Sapkowski tarafından resmi olarak herhangi bir harita yayınlanmasa da okurlar ve hayranlar tarafından kitaplar baz alınarak birçok harita ortaya çıktı. Sapkowski'ye göre şimdiye kadar kafasında planladığına en yakın olan harita, Çek çevirmen Stanislav Komarek'inkidir.[12]
Kıta dört büyük bölgeye bölünmüştür. Kuzey Krallıkları; Aedirn, Cidaris, Cintra, Hengfors League, Kaedwen, Kerack, Kovir ve Poviss, Lyria ve Rivia, Redanya, Temerya ve Verden'i içermektedir. Nilfgaard İmparatorluğu kıtanın güney kısmının büyük bölümünü sahiplenir. Doğu kısmında Korath Çölü, Zerrikania, Hakland ve Fiery Dağları yer alır. Kitap serisinde denizaşırı ülkelerle olan ticarette çokça bahsedilmektedir.
Sapkowski seriler için Kadim Dil (Elf dili olarak da geçer) olarak bilinen ve İngilizce, Fransızca, Galce, İrlanda, Latince ve diğer dillerden alınan bir dil oluşturdu. Skellige Adalarında önemli bir lehçe konuşulmaktadır.
Hikâyeler ve romanlar Slovak, Çek, Portekizce, Almanca, Rusça, Litvanca, Estonca, Fince, Fransızca, İspanyolca, İtalyanca, Bulgarca, Ukraynaca, Sırpça, İsveççe, Macarca, Hollandaca, Çince, Gürcüce, Türkçe ve İngilizce dillerine çevrilmiştir.[13]
Wiedźmin İngilizcede "witcher" olarak çevrilmesine rağmen, Sapkowski'nin ilk tercihi "hexer" olmuştu (film uyarlamasının adı). Hexe ve Hexer Almancada sırasıyla "cadı" ve "büyücü" anlamına gelmektedir; ancak CD Projekt tarafından video oyunu başlığında "witcher" kullanılmıştır.[14] Buna ek olarak Danusia Stok, Ostanie życzenie çevirisinde bu kelimeyi kullandı. Sapkowski Historia i Fantastykave kitabında "witcher" kelimesini kullandı ve Michael Kandel "Wiedźmin" 2010 kitabında "(spellmaker) büyü yapan" olarak kullandı.
1993'ten 1995'e kadar Sapkowski'nin hikâyeleri altı çizgi romana konu oldu. Bu çizgi romanları Maciej Parowski yazarken Bogusław Polch ve Sapkowski de çizimlere yardım etti.[15]
2013'te Dark Horse Comics, The Witcher adlı serisi üzerinden video oyunu yapacağını ve CD Projekt Red ile anlaştığını duyurdu.[16]
The Hexer, 2001 filmi ve 2002 televizyon dizisi adıdır. İkisi de Marek Brodzki tarafından yönetildi ve ikisinde de Geralt rolünü Michał Żebrowski üstlendi.[17]
2015'te Platige Image, roman serisinin Amerikan uyarlamasını beyaz perdeye taşımayı amaçladı.[18] 2017'de ise Netflix ve Sean Daniel Company, The Witcher adlı dizinin prodüksiyonuna başladıklarını duyurdu.[19][20][21] Henry Cavill, Rivyalı Geralt'ı canlandırdı.[22][23][24][25] 10 Ekim 2018'de, Freya Allan ve Anya Chalotra, ana karakterler olarak Ciri ve Yennefer'ı canlandıracaklarını duyurdu.[26] İlk sezon 20 Aralık 2019'da 8 bölüm olarak yayınlandı.[27] İkinci sezon, 13 Kasım 2019'da duyuruldu.[28] 23 Ocak 2020'de Neflix, yeni hikâyelerin olduğu bir animasyon yapımı planını açıkladı.[29]
Sapkowski'nin kitaplarından uyarlanan, Wiedźmin: Gra Wyobraźni (The Witcher: Bir Hayal Gücü Oyunu), 2001'de MAG tarafından yayınlandı. Bir başka masa oyunu da Ağustos 2018'de yayınlandı.[30]
1996 ve 1997'de Witcher adlı video oyunu, Polonya'da Metropolis Software tarafından geliştirilmeye başlandı ancak iptal edildi.[31]
2003'te Polonyalı video oyun yapımcı şirketi CD Projekt Red, Sapkowski'den The Witcher için haklarını satın aldı.[32] The Witcher, 2007'de rol yapma oyunu olarak bilgisayar platformunda yayınlandı. Devam oyunu The Witcher 2: Assassins of Kings, 16 Eylül 2009'da aynı şirket tarafından piyasaya sürüldü.[33]
1 Temmuz 2014'te CD Projekt Red, The Witcher: Battle Arena adlı mobil oyununu duyurdu.[34] Ana oyunun serisinin üçüncü sürümü The Witcher 3: Wild Hunt ise 19 Mayıs 2015'te yayınlandı ve Mart 2016'ya kadar on milyondan fazla kopya satarak tüm zamanların en iyi oyunları arasına girdi.[35] Mart 2018'e kadar ise toplamda 33 milyon kopya sattı.[36] Geralt, 2018 dövüş oyunu olan Soulcalibur VI'te yan karakter olarak yer aldı.[37]
CD Projekt Red ve Fantasy Flight Games, The Witcher Adventure Game adlı kart oyununu fiziksel ve dijital platformlarda 2014'te yayınladı.[38][39] Dijital versiyonu, Windows, OS X, Android ve iOS platformlarında yer aldı.
CD Projekt RED, 2018 yılında Microsoft Windows, PlayStation 4 ve Xbox One platformları için The Witcher 3: Wild Hunt'ta da aynı isimle yer alan Gwent: The Witcher Card Game oyununu piyasaya sürdü.
Mart 2019'da firmadan yapılan açıklamada, Gwent: The Witcher Card Game'in yıl içinde mobil cihazlara çıkış yapacağı duyuruldu. Oyun 29 Ekim 2019'da iOS[40] ve 24 Mart 2020'de Android[41] için piyasaya sürüldü.
26 Ağustos 2020'de firma, artırılmış gerçeklik destekli bir mobil oyun yapıldığını duyurdu.[42] Oyun 21 Temmuz 2021'de Android ve iOS platformları için yayınlandı.[43]