Yemen'deki el-Kaide ayaklanması

Günümüz dünyasında Yemen'deki el-Kaide ayaklanması benzeri görülmemiş bir önem kazanan bir konudur. Sosyal, politik, ekonomik ya da teknolojik alanda Yemen'deki el-Kaide ayaklanması dünya çapında bireylerin ve kuruluşların ilgi odağı haline geldi. Etkisi insanların günlük yaşamlarından küresel düzeyde stratejik kararlara kadar uzanmaktadır. Bu yazıda Yemen'deki el-Kaide ayaklanması'in önemini detaylı bir şekilde inceleyip toplumun bugününü ve geleceğini nasıl şekillendirdiğini analiz edeceğiz. Ayrıca, bunun farklı bağlamlardaki etkilerini ve farklı aktörler tarafından nasıl ele alındığını inceleyeceğiz.

Yemen'deki el-Kaide ayaklanması
Yemen Krizi ve Terörizmle Savaş
30 Ağustos 2016 itibarıyla Yemen'deki askerî durumu gösteren harita:   Yüksek Devrim Konseyi/Yüksek Siyasi Konsey (Husiler) yönetimindeki bölgeler   el-Hadi önderliğindeki hükûmet yönetimindeki bölgeler   Arap Yarımadası el-Kaidesi yönetimindeki bölgeler   Irak ve Şam İslam Devleti yönetimindeki bölgeler
Tarih 1998-günümüz Bölge Yemen Sonuç Çatışmalar büyüdü ve diğer ülkelerin de askerî müdahalelerinin olduğu bir iç savaşa dönüştü Arap Yarımadası el-Kaidesi, 31 Mart 2011'de Yemen'deki el-Kaide Emirliği'ni ilan etti Aralık 2014'te çatışmalara dahil olan Irak ve Şam İslam Devleti, her iki tarafa karşı silahlı mücadeleye başladı[2] Coğrafi Değişiklikler Arap Yarımadası el-Kaidesi, Abyan, El-Beyda, Ma'rib, Şebve ve Lahic illerindeki bazı noktaları kontrolü altında tutmaktadır
Taraflar
Arap Yarımadası el-Kaidesi Ensar eş-Şeriat Yemen el-Kaide Emirliği (2011 sonrası) Arap Yarımadası el-Kaidesi Aden-Abyan İslam Ordusu Yemen İslam Cihadı Destekleyenler: Eş-Şebab[1]	Irak ve Şam İslam Devleti[2] (2014'ten itibaren) San'a Eyaleti Aden-Abyan Eyaleti	Yemen hükûmeti Yemen Ordusu Yemen Cumhuriyet Muhafızları Yemen Hava Kuvvetleri Yemen yarı askerî kuvvetleri Hükûmet yanlısı aşiretler[3] Husiler[4] Destekleyenler:  ABD  Birleşik Krallık  Fas  İran[4]  Suudi Arabistan  Ürdün
Komutanlar ve liderler
Nasır el-Vuheyşi (ölü) Kasım er-Rimi Said Ali eş-Şihri (ölü) Halid Batarfi İbrahim el-Asiri Nasır bin Ali el-Ansi (ölü) Anwar al-Awlaki (ölü) Osman el-Hamdi (ölü) İbrahim er-Rubeyş (ölü) Haris en-Nazari (ölü) İbrahim el-Kusi	Ebu Bekir el-Bağdadi	Abdurabbu Mansur el-Hadi Muhammed Basendva Muhammed Nasır Ahmed Ali Salih el-Ahmer Ali Abdullah Salih (1998-2012) Ali Muhammed Mücaver (2007-2011) Abdülkadir Becemal (2001-2007)
Güçler
Arap Yarımadası el-Kaidesi: 100-600 (2010-2011)[5][6][7][8][9] ~1.000 (2012-2014)[10][11][12][13] ~4.000 (2015)[14] Eş-Şebab: 500[15]	Irak ve Şam İslam Devleti: Birkaç yüz[2][16]	Yemen: 20.000[17] Danışman ve özel kuvvetler: Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetleri: 1.500[18]
Kayıplar
En az 25 ölü (2010) En az 279 ölü (2011) En az 48 ölü (Ocak-Mart 2012) En az 318 ölü (Nisan 2012 ile 2. Levder Muharebesi arasında)[19] 429 ölü (Mayıs 2012'den beri)[20] Toplam ölü: 1.099+	Bilinmiyor	En az 96 ölü (2010) En az 290 ölü (2011) En az 248 ölü (Ocak-Mart 2012) En az 54 ölü (Nisan 2012 ile 2. Levder Muharebesi arasında)[19] En az 78 ölü (Mayıs 2012'den beri)[20] Toplam ölü: 886+ : USS Cole saldırısında 17 denizci öldü, 39'u yaralandı : 2 sınır muhafızı öldürüldü[21]
39 sivil ölü (2010) 85 sivil ölü (2011) 3 sivil ölü Ocak-Mart 2012) En az 35 sivil ölü (Nisan 2012 ile 2. Levder Muharebesi arasında) En az 26 yedek er ile 34 sivil ölü (Mayıs 2012'den beri)[20] Toplam ölü: 2.207+[19][22][23][24][25][26][26][27][28]

Yemen'deki el-Kaide ayaklanması, el-Kaide'ye bağlı olarak faaliyet gösteren Arap Yarımadası el-Kaidesi'nin, Yemen'deki hükûmetine karşı ayaklanması ve taraflar arasında yaşanan silahlı çatışmalar. 1998 yılında başlaya ayaklanmaya Aralık 2014'te üçüncü bir taraf olarak Irak ve Şam İslam Devleti de dahil oldu. Mart 2015'te ise çatışmalar büyüyerek iç savaşa dönüştü.

Makale serilerinden
Yemen Krizi
Ana konular Yemen Devrimi 2012 Yemen cumhurbaşkanlığı seçimleri Yemen'de Husi ayaklanması Yemen'deki el-Kaide ayaklanması Güney Yemen İsyanı Yemen'de Husi Darbesi Yemen'de Husi Darbesi sonrası Yemen İç Savaşı 2015 Yemen askerî müdahalesi Yemen'de COVID-19 pandemisi
Arka plan Yemen tarihi Yemen'in birleşmesi Yemen'de barış süreci Yemen'de insan hakları
g t d

Kaynakça

1. ^ Plaut, Martin (17 Ocak 2010). "Somalia and Yemen 'swapping militants'" (İngilizce). BBC News. 2 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2016. 
2. ^ ^{a b c} "ISIS gaining ground in Yemen, competing with al Qaeda". CNNdate=21 January 2015 (İngilizce). 22 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2016. 
3. ^ "Violent Clashes between Al-Maraqeshah and Gunmen of Mobility in Abyan- Yemen Post English Newspaper Online" (İngilizce). 1 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2016. 
4. ^ ^{a b} Kirkpatrick, David D.; Fahim, Kareem (2 Nisan 2015). "Saudi Leaders Have High Hopes for Yemen Airstrikes, but Houthi Attacks Continue". The New York Times (İngilizce). 29 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2016. 
5. ^ Foreign Terrorist Organizations"Country Reports on Terrorism 2010" (İngilizce). Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı Terörizmle Mücadele Bürosu. 18 Ağustos 2011. 22 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2016. 
6. ^ Foreign Terrorist Organizations"Country Reports on Terrorism 2011" (İngilizce). Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı Terörizmle Mücadele Bürosu. 31 Temmuz 2012. 14 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2016. 
7. ^ Gerges, Fawaz A. (1 Temmuz 2010). "The al Qaeda-Yemen connection and the West's policy dilemmas" (İngilizce). Aspenia Online. 7 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2016. 
8. ^ "Yemen: The Next Front Line Against al Qaeda" (İngilizce). CBS News. 30 Ekim 2010. 31 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2016. 
9. ^ Varisco, Daniel Martin (8 Kasım 2010). "Yemen is not a terrorist factory" (İngilizce). CNN. 17 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2016. 
10. ^ Cruickshank, Paul (20 Nisan 2012). "Brennan on bin Laden raid, and "dangerous" Yemen" (İngilizce). CNN. 12 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2016. 
11. ^ Foreign Terrorist Organizations"Country Reports on Terrorism 2012" (İngilizce). Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı Terörizmle Mücadele Bürosu. 30 Mayıs 2013. 15 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2016. 
12. ^ Foreign Terrorist Organizations"Country Reports on Terrorism 2013" (İngilizce). Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı Terörizmle Mücadele Bürosu. Nisan 2014. 26 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2016. 
13. ^ Foreign Terrorist Organizations"Country Reports on Terrorism 2014" (İngilizce). Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı Terörizmle Mücadele Bürosu. Nisan 2015. 30 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2016. 
14. ^ Foreign Terrorist Organizations"Country Reports on Terrorism 2015" (İngilizce). Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı Terörizmle Mücadele Bürosu. Nisan 2016. 8 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2016. 
15. ^ Muaad Al-Maqtari (22 Mart 2012). "Conflicting reports on Al-Shabab fighters entering Yemen" (İngilizce). yementimes.com. 12 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2016. 
16. ^ David Von Drehle (26 Şubat 2015). "What Comes After the War on ISIS". TIME.com (İngilizce). 26 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2016. 
17. ^ "U.S. escalates clandestine war in Yemen" (İngilizce). LATimes.com. 16 Mayıs 2012. 3 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2016. 
18. ^ "The U.S. deploys more troops in Yemen" (İngilizce). yemenpost.net. 18 Haziran 2013. 20 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2016. 
19. ^ ^{a b c} "AQAP and Suspected AQAP Attacks in Yemen Tracker 2010, 2011, and 2012" (İngilizce). Critical Threats. 21 Mayıs 2012. 2 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2016. 
20. ^ ^{a b c} "US hails Yemen's Qaeda offensive" (İngilizce). Agence France Presse. 16 Haziran 2012. 28 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2016. 
21. ^ "Topic Galleries" (İngilizce). chicagotribune.com. ^{[ölü/kırık bağlantı]}
22. ^ "Bomb kills 3 children in Yemen - defence ministry" (İngilizce). Trust.org. 15 Nisan 2012. 18 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2016. 
23. ^ "Yemen air strike kills six militants, government says" (İngilizce). Trust.org. 18 Nisan 2012. 13 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2016. 
24. ^ "Yemen army kills 13 Islamists in south" (İngilizce). Trust.org. 19 Nisan 2012. 26 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2016. 
25. ^ "Yemen air strikes kill 13 Qaeda-linked militants" (İngilizce). Trust.org. 22 Nisan 2012. 13 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2016. 
26. ^ ^{a b} "Over 50 al-Qaeda militants killed in two-day clashes" (İngilizce). Yemen News Agency (SABA). 25 Nisan 2012. 3 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2016. 
27. ^ "Yemen air strikes foil Saudi hostage release: negotiator". Reuters (İngilizce). Associated Press. 25 Nisan 2012. 26 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2016. 
28. ^ "12 militants killed in Yemen battle, official says" (İngilizce). Trust.org via AP. 30 Nisan 2012. 13 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2016.