Çöl Tilkisi Harekâtı

Bu yazıda Çöl Tilkisi Harekâtı ile ilgili her şeyi kökenlerinden bugünkü uygulamalarına kadar inceleyeceğiz. Çöl Tilkisi Harekâtı, günlük yaşamın çeşitli alanlarını etkilediği için günümüz toplumunda büyük önem taşıyan bir konudur. Makale boyunca zaman içindeki gelişimini, şu anda sunduğu zorlukları ve bunlarla karşılaşılacak olası çözümleri analiz edeceğiz. Ek olarak, Çöl Tilkisi Harekâtı etrafında var olan farklı bakış açılarının yanı sıra bunun ortaya çıkardığı etik ve ahlaki çıkarımları da ele alacağız. Çöl Tilkisi Harekâtı'in büyüleyici dünyasındaki bu turda bize katılın!

Çöl Tilkisi Harekâtı
Irak Uçuşa Yasak Bölgesi

Çöl Tilkisi Harekatı sırasında bir tomahawk seyir füzesi Arleigh Burke sınıfı destroyerden ateşlenirken, Aralık 1998
Tarih16 Aralık-19 Aralık 1998
Bölge
Basra Körfezi
Sonuç

Koalisyon zaferi[1]

  • Irak'ın askeri altyapısının büyük kısmı tahrip oldu.
  • Irak, silah denetçilerinin geri dönmesini yasakladı.
  • Irak, uçuşa yasak bölgelerindeki İngiliz ve Amerikan uçaklarına ateş etmeye başladı.
Taraflar
 ABD
 Birleşik Krallık		  Irak
Komutanlar ve liderler
Amerika Birleşik Devletleri Bill Clinton
Amerika Birleşik Devletleri William Cohen
Amerika Birleşik Devletleri Anthony Zinni
Birleşik Krallık Tony Blair
Birleşik Krallık George Robertson
Birleşik Krallık Michael Boyce		 Irak Saddam Hüseyin
Kayıplar
242-1.400 Irak askeri öldü ya da yaralandı
tüm hedefler yok edildi veya değişen düzeylerde hasara uğradı

Çöl Tilkisi Harekâtı (İngilizce: Operation Desert Fox) ya da Aralık 1998 Irak'ın bombalanması, Amerika Birleşik Devletleri ve Birleşik Krallık tarafından 16-19 Aralık 1998 tarihleri arasında, Irak hedeflerine karşı gerçekleştirilen bombalama harekâtıdır. Irak yönetiminin Birleşmiş Milletler Silah Denetim Komisyonunun (UNSCOM) çalışmalarını engelleyerek Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararlarına uymaması, saldırının gerekçeleri olarak gösterilmişti. Harekâtın hedefi, Irak'ın askerî ve güvenlik hedeflerinin vurularak bu ülkenin kitle imha silahlarını üretmesinin, depolanmasının ve taşınmasının engellenmesi olarak açıklandı.[2]

Bombalama operasyonunun yılın başlarında başlaması bekleniyordu ve ABD'de yurtdışında eleştirilere maruz kalmıştı.[3] Suudi Arabistan, Bahreyn ve Birleşik Arap Emirlikleri başlangıçta ABD Ordusu'nun Irak'a yapacağı hava saldırıları amacıyla yerel üslerinin kullanılmasını reddedeceklerini duyurdular.[4]

Operasyon, Clinton'a muhalif çevreler tarafından eleştirildi ve Clinton'ı, gündemi kendisine karşı sürmekte olan azil soruşturmasından uzaklaştırmak için bombalamayı kullanmakla suçladı.

Arka plan

ABD başkanı Bill Clinton, Irak, ABD'ye veya uluslararası topluluğa meydan okuduğunda Saddam Hüseyin rejimini askerî güçle cezalandırmayı içeren bölgesel güvenlik çerçevesi altında çalışıyordu.

Askeri güç kullanma yetkisi olmamasına ve II. Dünya Savaşı'ndaki gibi bir savaş ilanı olmamasına rağmen Clinton, Irak Kurtuluş Yasası'nı 31 Ekim 1998'de imzalayarak yasalaştırdı. Yeni kanunla birlikte ABD, Saddam Hüseyin'i iktidardan uzaklaştırmak ve onun yerine demokratik bir hükûmet getirmek umuduyla Irak'taki muhalif gruplara fon ayırıyordu. Yasanın muhalif grupları destekleme amacıyla hazırlanmasına rağmen Clinton, yasayı bombalamayı meşrulaştırmak için kullandı.

Çöl Tilkisi Harekâtı'ndan önce ABD, Saddam'a karşı Çöl Fırtınası Operasyonu adı verilen bir bombalama operasyonuna öncülük ediyordu. Irak'ın BM'nin silah denetimlerine devam etmesine izin vermesi üzerine son dakikada bu plandan vazgeçildi.[5]

Tepkiler

Saldırıya tepki olarak, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin beş daimi üyesinden üçü (Rusya, Fransa ve Çin Halk Cumhuriyeti), Irak'a sekiz yıldır uygulanan petrol ambargosunun kaldırılması, Birleşmiş Milletler'in Özel Komisyonu'nun yeniden düzenlenmesi veya dağıtılması ve başkanı Avustralyalı diplomat Richard Butler'ın görevden alınması dağıtılması çağrısında bulundu.[6]

Kaynakça

  1. ^ Boyne, Walter J. (2002). Air Warfare: an International Encyclopedia: A-L. ABC-CLIO. s. 174. ISBN 9781576073452. OL 12237486M. 
  2. ^ Headlines of February 16, 1998 16 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Democracy Now!
  3. ^ "Monday, February 16, 1998". DemocracyNow. 12 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ "Tuesday, February 17, 1998". DemocracyNow. 14 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ "Operation Desert Thunder / Desert Viper". GlobalSecurity.org. 2 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2013. 
  6. ^ Gellman, Barton (22 Aralık 1998). "Iraq Inspections, Embargo in Danger at U.N. Council". The Washington Post. 12 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi.