13 Eylül
Bu yazıda 13 Eylül'in büyüleyici dünyasını ve günümüz toplumu üzerindeki etkisini keşfedeceğiz. 13 Eylül, kökeninden bugünkü önemine kadar popüler kültür, politika, bilim veya teknoloji gibi çeşitli alanlarda tartışma ve yansıma konusu olmuştur. Tarih boyunca 13 Eylül'in insanların birbirleriyle ve etraflarındaki çevreyle etkileşim şekli üzerinde önemli bir etkisi olmuştur. Bu makale aracılığıyla 13 Eylül'i bu kadar alakalı ve sürekli gelişen bir konu haline getiren farklı yönleri ayrıntılı olarak inceleyeceğiz.
|
13 Eylül günü gerçekleşen en önemli olayları Tarihte Bugün sayfalarına ekleyebilir ve anasayfada görüntülenmelerini sağlayabilirsiniz. |
13 Eylül, Miladi takvime göre yılın 256. (artık yıllarda 257.) günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 109 gün vardır.
| Ağu – Eylül – Ekim | ||||||
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
| 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
| 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
| 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
| 29 | 30 | |||||
Olaylar
- MÖ 490 - Maraton Savaşı gerçekleşti.
- 1229 - Ögeday, Moğol İmparatorluğu Hanı oldu.
- 1521 - Aztek başkenti Tenochtitlan'ın, Cortes komutasındaki İspanyollar'ca işgali.
- 1647 - İtalyan matematikçi ve fizikçi Evangelista Torricelli, barometreyi icat etti.
- 1788 - Danimarka, İsveç'i işgal etti.
- 1921 - Sakarya Meydan Muharebesi, Türk zaferi ile sona erdi.
- 1922 - Soma'nın Yunan işgalinden kurtuluşu. Aynı gün Yunanlarca 17 Eylül'e kadar sürecek olan İzmir Yangını başlatıldı.
- 1923 - İspanya'da General Miguel Primo de Rivera, darbeyle yönetime el koydu.
- 1937 - Dersim Harekâtı tamamlandı.
- 1940 - Libya'daki İtalyan birlikleri, Mareşal Graziani komutasında Mısır'daki İngilizlere saldırdı.
- 1943 - Çan Kay Şek, Çin Cumhuriyeti'nin ilk Başkanı oldu.
- 1959 - Sovyetlerin insansız uzay roketi Luna 2, Ay'a ulaşan ilk insan yapımı cisim oldu ancak Ay'ın zeminine çakıldı.
- 1968 - Arnavutluk, Varşova Paktı'ndan ayrıldı.
- 2013 - Taliban isyancıları Afganistan'ın Herat kentindeki ABD konsolosluğuna saldırdı; Afgan Ulusal Polisinin iki üyesinin öldüğü ve yaklaşık 20 sivilin yaralandığı bildirildi.
Doğumlar
- 1087 - II. İoannis, 1118 ile 1143 yılları arasında Bizans imparatoru (ö. 1143)
- 1475 - Cesare Borgia, Papa VI. Alexander'ın gayrimeşru oğlu ve Borgia Hanedanı mensubu (ö. 1507)
- 1583 - Girolamo Frescobaldi, İtalyan müzisyen ve besteci (ö. 1643)
- 1739 - Grigoriy Potyomkin, Rus general ve devlet adamı (ö. 1791)
- 1755 - Oliver Evans, Amerikalı mucit (ö. 1819)
- 1802 - Arnold Ruge, Alman filozof ve politik yazar (ö. 1880)
- 1818 - Gustave Aimard, Fransız yazar (ö. 1883)
- 1819 - Clara Schumann, Alman piyanist ve besteci (ö. 1896)
- 1842 - John Hollis Bankhead, Amerikalı politikacı ve Senatör (ö. 1920)
- 1851 - Walter Reed, Amerikalı bakteriyolog (ö. 1902)
- 1857 - Milton S. Hershey, Amerikalı çikolata imalatçısı, iş insanı ve filantropistti (ö. 1945)
- 1860 - John J. Pershing, Amerikalı asker (ö. 1948)
- 1873 - Konstantin Karatodori, Rum asıllı Alman matematikçi (ö. 1950)
- 1874 - Arnold Schoenberg, Avusturyalı besteci (müzikteki 12 ton yöntemini geliştiren) (ö. 1951)
- 1876 - Sherwood Anderson, Amerikalı yazar (ö. 1941)
- 1886 - Robert Robinson, İngiliz kimyager (ö. 1975)
- 1887
- Ramón Grau, Kübalı doktor ve siyasetçi (ö. 1969)
- Lavoslav Ružička, Hırvat bilim insanı (ö. 1976)
- 1903
- Suut Kemal Yetkin, Türk akademisyen, edebiyatçı, denemeci, üniversite idarecisi (ö. 1980)
- Claudette Colbert, Amerikalı aktris (ö. 1996)
- 1908 - Karolos Koun, Osmanlı İmparatorluğu'nda doğmuş Yunan tiyatro yönetmeni (ö. 1987)
- 1911 - Bill Monroe, Amerikalı mandolist, şarkıcı ve şarkı sözü yazarı (ö. 1996)
- 1912 - Reta Shaw, Amerikalı aktris (ö. 1982)
- 1916 - Roald Dahl, Galli roman ve kısa öykü yazarı (ö. 1990)
- 1922 - Yma Sumac, Peru asıllı Amerikalı soprano (ö. 2008)
- 1924 - Maurice Jarre, Fransız besteci (ö. 2009)
- 1927 - Laura Cardoso, Brezilyalı oyuncu
- 1928 - Diane Foster, Kanadalı atlet
- 1931 - Barbara Bain, Amerikalı oyuncu, dansçı ve manken
- 1932 - Anton Nanut, Sloven orkestra şefi ve klasik müzik eğitimcisi profesör (ö. 2017)
- 1933 - Arif Melikov, Azeri-Sovyet besteci (ö. 2019)
- 1936
- Joseph Evan Tata, Amerikalı sinema oyuncusu (ö. 2022)
- Stefano Delle Chiaie, İtalyan neo-faşist (ö. 2019)
- Coral Atkins, İngiliz oyuncu (ö. 2016)
- 1937 - Metin Türel, Türk futbolcu ve teknik direktör (ö. 2018)
- 1938 - Gaia Servadio, İtalyan yazar (ö. 2021)
- 1939 - Richard Kiel, Amerikalı oyuncu, komedyen, yazar, yapımcı ve sunucu (ö. 2014)
- 1940 - Óscar Arias, Kosta Rikalı siyaset adamı
- 1941
- Tadao Andō, Japon mimar
- Ahmet Necdet Sezer, Türk hukukçu ve devlet görevlisi (Türkiye'nin 10. Cumhurbaşkanı ve 14. Anayasa Mahkemesi başkanı)
- 1942 - Sait Sökmen, Gine asıllı Türk balet (Türkiye'nin ilk bale koreografı)
- 1943
- Christiane Nord, Alman çeviribilim araştırmacısı
- Luis Eduardo Aute, İspanyol şarkıcı, söz yazarı, film yönetmeni, aktör, heykeltıraş, yazar ve ressam (ö. 2020)
- Adolfo Zaldívar, Şilili politikacı (ö. 2013)
- 1944 - Jacqueline Bisset, İngiliz aktris
- 1946 - Henri Kupraşvili, Gürcü yüzücü
- 1947 - Juan Sol, İspanyol millî futbolcu (ö. 2020)
- 1949 - Craig MacGregor, Amerikalı rock-blues müzisyeni (ö. 2018)
- 1950 - Klaus Wunder, Alman futbolcu (ö. 2024)
- 1951
- Salva Kiir Mayardit, Güney Sudanlı asker, gerilla lideri ve siyasetçi
- Jean Smart, Amerikalı aktris
- 1954 - Serra Yılmaz, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu, çevirmen ve yönetmen
- 1956 - Joni Sledge, Amerikalı pop-dans müziği şarkıcısı, yapımcı ve söz yazarı (ö. 2017)
- 1958 - Ayşenur Yazıcı, Türk sunucu ve yazar
- 1959 - Alfonso Freeman, Amerikalı oyuncu
- 1960
- Abdülkerim Durmaz, Türk eski millî futbolcu, futbol yorumcusu ve teknik direktör
- Kevin Carter, Güney Afrikalı fotoğrafçı ve Pulitzer Ödülü sahibi (intihar) (ö. 1994)
- 1961 - Dave Mustaine, Amerikalı müzisyen, Megadeth grubunun kurucusu, vokalisti ve gitaristi
- 1963 - Yuri Aleksandrov, Rus hafif sıklet boksör (ö. 2013)
- 1965
- Fikri Işık, Türk siyasetçi ve hukukçu
- Katharina Müller-Elmau, Alman oyuncu
- 1966 - Maria Furtwängler, Alman oyuncu
- 1967
- Michael Johnson, Amerikalı atlet
- Tim S. Owens, Amerikalı heavy metal vokalisti
- 1968
- Santi Millán, İspanyol oyuncu ve televizyon sunucusu
- Yutaka Matsushita, Japon eski futbolcu
- 1969 - Tyler Perry, Amerikalı oyuncu ve yapımcı
- 1970
- Martín Herrera, Arjantinli eski kaleci
- Louise Lombard, İngiliz oyuncu
- 1971 - Stella McCartney, İngiliz moda tasarımcısı
- 1973
- Christine Arron, Fransız eski atlet
- Fabio Cannavaro, İtalyan eski futbolcu
- 1974 - Edi Andradina, Brezilyalı eski futbolcu
- 1975 - Serkan Ercan, Türk sinema, tiyatro oyuncusu ve TV programcısı
- 1976 - Puma Swede, İsveçli pornografik film oyuncusu ve striptizci
- 1977 - Fiona Apple, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı ve müzisyen
- 1978 - Swizz Beatz, Amerikalı hip hop müzik yapımcısı ve rapçi
- 1979
- Manuel Friedrich, Alman eski futbolcu
- Mesut Kumcuoğlu, Türk futbolcu
- 1980
- Han Chae-young, Güney Koreli aktris
- Nicky Salapu, Amerikan Samoalı futbolcu
- Tomáš Zápotočný, Çek eski futbolcu
- 1981 - Lauren Williams, Kanadalı profesyonel güreşçi
- 1982 - Nenê, Brezilyalı profesyonel basketbolcu
- 1984 - Baron Corbin, Amerikalı profesyonel güreşçi
- 1985 - Nikola Mikić, Sırp eski futbolcu
- 1986
- Kamui Kobayashi, Japon yarış pilotu
- Sean Williams, Amerikalı profesyonel basketbolcu
- 1987
- Jonathan de Guzmán, Kanada doğumlu Hollandalı futbolcu
- Tsvetana Pironkova, Bulgar profesyonel tenisçi
- 1988 - Eva-Maria Brem, Avusturyalı Alp disiplini kayakçısı
- 1989 - Thomas Müller, Alman milli futbolcu
- 1990
- Luciano Narsingh, Hollandalı millî futbolcu
- Atsutaka Nakamura, Japon futbolcu
- 1991 - Kseniya Afanasyeva, Rus artistik jimnastikçi
- 1992 - Alexander David González, Venezuelalı futbolcu
- 1993
- Niall Horan, İrlandalı şarkıcı ve söz yazarı
- Alice Merton, Alman kökenli Kanada-İngiltere vatandaşlığı bulunan pop şarkıcısı
- 1994
- Sepp Kuss, Amerikalı bisikletçi
- Samantha Siqueiros, Meksikalı aktris ve model
- Joel Pohjanpalo, Fin futbolcu
- Layton Williams, İngiliz aktör, şarkıcı ve dansçı
- 1995
- Robbie Kay, İngiliz oyuncu
- Jerry Tollbring, İsveçli hentbolcu
- 1996
- Alara Turan, Türk oyuncu
- Lili Reinhart, Amerikalı oyuncu
- Deniz Hümmet, Türk futbolcu
futbolcu
- 1997 - Abdinur Mohamud, Somalili milli futbolcu
- 1999 - Şevval Şahin, Türk model ve Miss Turkey 2018 birincisi
- 2000 - Sacha Boey, Kamerun asıllı Fransız futbolcu
Ölümler
- 81 - Titus Flavius Vespasianus, Roma İmparatoru (d. 39)
- 531 - I. Kubâd, I. Fîrûz'un oğlu, 488-531 yılları arasında Sasani İmparatorluğu'nun hükümdarı (d. 473)
- 1506 - Andrea Mantegna, İtalyan ressam (d. yaklaşık 1431)
- 1592 - Michel de Montaigne, Fransız yazar ve düşünür (d. 1533)
- 1598 - II. Felipe, İspanya Kralı (d. 1527)
- 1705 - Tökeli İmre, Macar Kralı (Osmanlı Devleti'ne sığınan) (d. 1657)
- 1759 - James Wolfe, Britanya Ordusu'na bağlı subay (d. 1727)
- 1848 - Nicolas Charles Oudinot, Fransız asker ve Napolyon Savaşları'nda yer alan I. Napolyon'un 26 mareşal'inden biri (d. 1767)
- 1871 - Şinasi, Osmanlı gazeteci, yayımcı, şair ve oyun yazarı (d. 1826)
- 1872 - Ludwig Andreas Feuerbach, Alman filozof (d. 1804)
- 1877 - Johann Jakob Nöggerath, Alman mineralog ve jeolog (d. 1788)
- 1894 - Emmanuel Chabrier, Fransız besteci ve piyanist (d. 1841)
- 1905 - René Goblet, Fransız siyasetçi (d. 1828)
- 1912 - Nogi Maresuke, Japon İmparatorluk Ordusunda general (d. 1849)
- 1928 - Italo Svevo, İtalyan yazar (d. 1861)
- 1931 - Lili Elbe, Danimarkalı transseksüel kadın. Cinsiyet değiştirme ameliyatı olduğu bilinen ilk kişilerden biri (d. 1882)
- 1946 - Amon Leopold Göth, Alman SS subayı ve II. Dünya Savaşı sırasında Polonya'daki Kraków-Płaszów toplama kampı'nın kumandanı (idam) (d. 1908)
- 1949 - August Krogh, Danimarkalı zoolog ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (d. 1874)
- 1959 - Israel Rokah, Tel Aviv Belediye başkanı (d. 1896)
- 1967 - Muhammed bin Ladin, Suudi Arabistanlı iş insanı (d. 1906)
- 1967 - Şerif Muhittin Targan, Türk besteci, ud ve çello virtüözü ve portre ressamı (d. 1892)
- 1968 - Joseph Pholien, Belçikalı Katolik siyasetçi (d. 1884)
- 1971 - Lin Biao, Çinli asker ve siyaset adamı (uçak kazasında) (d. 1907)
- 1987 - Mervyn LeRoy, Amerikalı film yönetmeni, film yapımcısı, yazar ve oyuncu (d. 1900)
- 1989 - İsmail Rüştü Aksal, Türk siyasetçi (d. 1911)
- 1991 - Metin Oktay, Türk futbolcu (d. 1936)
- 1996 - Tupac Amaru Shakur, Amerikalı rap müzik ve Hip-Hop sanatçısı (d. 1971)
- 1998 - Necdet Calp, Türk bürokrat ve siyasetçi (Halkçı Parti'nin kurucu Genel Başkanı (d. 1922)
- 2001 - Dorothy McGuire, Amerikalı aktris (d. 1916)
- 2008 - Kemal Kafalı, Türk mühendis, bilim insanı ve eğitimci (d. 1921)
- 2011 - Walter Bonatti, İtalyan dağcı, gezgin ve gazeteci (d. 1930)
- 2011 - Richard Hamilton, İngiliz ressam ve kolaj sanatçısı (d. 1922)
- 2011 - DJ Mehdi, Fransız hip hop müzisyeni ve DJ (d. 1977)
- 2012 - Dilhan Eryurt, Türk astrofizikçi (d. 1926)
- 2014 - Milan Galic, Yugoslav futbolcu (d. 1938)
- 2015 - Moses Malone, Eski Amerikalı profesyonel basketbol oyuncusu (d. 1955)
- 2017 - Grant Hart, Amerikalı rock müzisyeni ve şarkcısı (d. 1961)
- 2017 - Saby Kamalich, Perulu-Meksikalı dizi ve sinema oyuncusu (d. 1939)
- 2017 - Frank Vincent, Amerikalı oyuncu, müzisyen ve yazar (d. 1937)
- 2018 - Roman Baskin, Eston oyuncu ve film yönetmeni (d. 1954)
- 2018 - Roxana Darín, Arjantilni aktris (d. 1931)
- 2018 - Marin Mazzie, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı (d. 1960)
- 2018 - John Wilcock, İngiliz gazeteci ve yazar (d.1927)
- 2019 - Cynthia Cockburn, İngiliz akademisyen, feminist ve aktivist (d. 1934)
- 2019 - Paul Cronin, Avustralyalı oyuncu (d. 1938)
- 2019 - Bruno Grandi, Eski İtalyan jimnatikçi ve spor yöneticisi (d. 1934)
- 2019 - Györg Konrád, Macar filozof, roman ve deneme yazarı (d. 1933)
- 2019 - Eddie Money, Amerikalı rock, pop müziği sanatçısı ve söz yazarı (d. 1949)
- 2020 - Bernard Debré, Fransız sağ siyasetçi ve ürolog (d. 1944)
- 2020 - Said Ali Kemal, Komorlu siyasetçi (d. 1938)
- 2020 - Raghuvansh Prasad Singh, Hint politikacı (d. 1946)
- 2021 - George Wein, Amerikalı yapımcı ve müzisyen (d. 1925)
- 2021 - Antony Hewish, İngiliz fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1924)
- 2022 - Jean-Luc Godard, Fransız film yönetmeni (d. 1930)
Tatiller ve özel günler
Wikimedia Commons'ta 13_Eylül ile ilgili ortam dosyaları mevcuttur.
Kaynakça
- ^ "13 Eylül Dünya Sepsis Günü". 3 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2023.
- ^ Odası, Bilgisayar Mühendisleri (13 Eyl 2012). "Dünya Programcılar Günü Kutlu Olsun". 22 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2023.