Bu makale, günümüzde büyük önem taşıyan ve ilgi duyulan bir konu olan Air Algérie'i ele alacaktır. Air Algérie farklı alanlarda tartışmalara ve ihtilaflara yol açan, uzmanların, akademisyenlerin ve kamuoyunun ilgisini çeken bir konudur. Yıllar geçtikçe Air Algérie, toplum ve insanların günlük yaşamları üzerindeki etkisi nedeniyle giderek artan bir önem kazandı. Bu bağlamda, Air Algérie'i ayrıntılı olarak analiz etmek, farklı yönlerini, sonuçlarını ve olası çözümlerini araştırmak yerinde olacaktır. Benzer şekilde, yapıcı bir diyaloğu teşvik etmek ve bu konunun daha iyi anlaşılmasını teşvik etmek amacıyla Air Algérie hakkında objektif ve zenginleştirici bir bakış açısı sunmaya çalışacağız.
CGTA ve CAT 23 Mayıs 1953'te birleşerek Compagnie Générale de Transports Aériens Air Algérie şirketini kurdu.[13][14] Şirketin birleşik filosunda bir Breguet 761, altı Bretagne, beş DC-3 ve üç DC-4 vardı.[15] Birleşmenin ardından Air Algérie Ajaccio, Clermont, Montpellier ve Perpignan'a mevsimsel uçuşlar başlattı. Ayrıca İsviçre'ye tarifeli uçuşlar da eklendi, Aviaco ortaklığı ile Palma'ya haftalık uçuşlar başladı ve çoğu Akdeniz ötesi uçuş Air France ile yapılan bir ortaklık anlaşması kapsamında yapıldı. Anlaşmaya göre Air France bu uçuşların %54'ünü gerçekleştirecek, kalan kısmı ise Air Algérie üstlenecekti. 1950'lerin sonunda Fransız Rivierası'na seferler başladı.[13]
Temmuz 1957'de iki Noratlas uçağı alındı, bir üçüncüsü filoya bir sonraki yılın Temmuz ayında katıldı. Hava yolu 1958 yılının başında Caravelle sipariş eden ilk özel Fransız şirketi oldu.[16] Üretici ilk uçağı Ocak 1960'ta teslim etti.[17][18] Teslimatın ardından uçak Cezayir-Paris arasında hizmete girdi.[17][18] Bu uçak tipi ayrıca takip eden aylarda Paris-Annâbe ve Paris-Vahran arasında da sefer yapmaya başladı.[19] Nisan 1960'a gelindiğinde filoda üç Caravelle, üç DC-3, on DC-4, iki Lockheed L-749 Constellation ve üç Noratlas vardı.[19] Caravelleler daha önce Constellationlar ve DC-4'lerin yerini almaya başladı. Bu uçaklarsa ya kargo hizmeti için kullanıldı ya da satıldı.[13]
İki nakliyat şirketi Compagnie Générale Transatlantique ve Compagnie de Navigation Mixte, Cezayir 1962'de bağımsızlığını kazanana kadar Air Algérie'nin çoğunluk hissesine sahipti (%98).[20][21]:934 Bağımsızlıktan sonra Cezayir'deki Délégation Générale ve Air France çoğunluk hisselerini devraldı.[21]:934 Mart 1963'te finansal yapı değişti. Nakliyat şirketleri ve Air France hisselerinin %31'ini bıraktı[21]:934 ve Cezayir devleti şirketin %51 hissesini alınca hava yolu bayrak taşıma statüsüne çıktı.[22]:1514 Nisan 1964'te devlet hisselerini %57'ye çıkardı.[23] Aynı ay Cezayir-Moskova arasında çalışması planlanan iki İlyuşin İl-18 alınması için anlaşma imzalandı.[13][24] Anlaşma sonradan iptal edildiği için Air Algérie bu uçaklardan sadece birini alabildi. Filodaki tek İlyuşin devlet tarafından kullanıldı.[13] Nisan 1968'e gelindiğinde hava yolunun filosunda sekiz DC-4 vardı.[20] Aynı yıl Lufthansa'ya ait dört Convair 440 alındı ve 640 versiyonuna değiştirildi. Bu uçaklar yaşlanan DC-4'lerin yerine geçecekti. Charter uçuşlar hava yolu şirketinin faaliyetlerinin %20'sini oluşturuyordu.[25]
Mart 1970'e gelindiğinde devlet şirketin %83'üne sahipti; filoda bir Boeing 737-200, beş Caravelle, dört CV-640, üç DC-3 ve bir DC-4 vardı.[26] 1968'de kurulan yurt içi uçuşlar gerçekleştiren Société de Travail Aérien, Mayıs 1972'de Air Algérie tarafından satın alındı.[27][28] Ağustos'ta üç Fokker F27-400 £2.5 milyon karşılığında sipariş edildi.[29] Eylül'de ikinci Boeing 737'nin teslim edilmesi bekleniyorken aynı tipten iki uçak daha -bir değiştirilebilir bir model olacak şekilde- sipariş edildi.[30] Aynı yıl Cezayir devleti Air France'ın elindeki kalan %17,74'lük hisseyi de alarak hava yolundaki hisselerini %100'e çıkardı.[31] 1975'te Karaçi'ye seferler başladı. Kasım 1979'da $62 milyon değerinde bir anlaşma ile bört Boeing 727 sipariş edildi.[32]
Temmuz 1980'de gelindiğinde Air Algérie'nin 5.621 çalışanı ve 57 uçaktan oluşan bir filosu vardı. Filosundaki uçaklar arasında 14 Ag-Cat, altı Boeing 727-200, on Boeing 737-200, üç Boeing 737-200C, bir Boeing 747-200C, bir Cherokee Six, iki Convair CV-640, bir Douglas DC-6-63CF, bir Nord 262 ve 18 Queen Air vardı. Aynı zamanda şirket Almanya, Belçika, Birleşik Krallık, Bulgaristan, Çekoslovakya, Fransa, İtalya, İspanya, İsviçre, Mısır, Romanya, SSCB, Yugoslavya gibi yabancı ülkelere dış hat seferleri düzenliyordu. Bunun yanında geniş bir iç hat ağı vardı.[33] Ocak 1981'da hava yolu üç Lockheed L-100-30 sipariş etti;[34] aynı yılın Haziran ayının sonlarına doğru bu üç uçaktan birincisi teslim edildi.[35] Kasım 1981'de bir Boeing 727-200 ve bir Boeing 737-200 alındı.[36] 1983'te $50 milyon karşılığında üç Boeing 737-200 sipariş edildi.[37] Air Algérie 1984'te sipariş ettiği iki Airbus A310 ile Airbus'ın 48. müşterisi oldu.[38] Aynı yıl Fokker F-27 uçakları ile iç hatlarda uçuş yapacak Inter Air Services (IAS) (Fransızca: Lignes Intérieures Algériennes) alt şirketi kuruldu.[39] IAS ağını Air Algérie adına işletiyordu ve Mart 1985'te Adrar, Bechar, Bordj B. Mokhtar, Cezayir, Djanet, El Golea, Ghardaia, Hassi Massaoud, İllizi, İn Amenas, İn Salah, Oran Ouargla, Tamanrasset ve Timimoun'a seferler düzenliyordu.[40] Aynı anda Air Algérie'nin 6.788 çalışanı vardı.[41] 1989'da hava yolu $264 milyon karşılığında üç Boeing 767-300 sipariş etti.[42]
İlk Boeing 767-300 üreticiden şirkete 1990'ın ortasında teslim edildi.[43] Aynı yıl hava yolu 1995'e kadar sürecek bir yeniden yapılanma sürecine girdi,[44] takip eden yıllarda şirket sürekli zarar açıkladı. Sadece 1990 yılında $64 milyon zarar açıklandı. Cezayir dinarınındevalüasyonundan sonra borçlar $402 milyon seviyesine yükseldi.[45] Yeniden yapılanma şirket 1992'de $14,5 milyon kar açıklayınca meyvelerini vermeye başladı.[44]
Air Algérie ve Sonatrach 1998 yılında Tassili Airlines şirketini kurdu. 2005'te Air Algérie %49 hissesini elinde tuttuğu şirketi Sonatrach'a devretti.[46][47]
Şirketin modernizayonu
Air Algérie 1997'de limited şirket oldu. 2006'da şirketin sermayesi 57 milyar dinardı (yaklaşık €560 milyon).
Satış ağı içinde Cezayir'de ve yurt dışında bulunan 150 şube Air Algérie'nin üyesi olduğu GDS üstünden biletleme sistemine bağlıydı. Air Algérie 43 milyar DA sermayeye sahip bir Ortak Hisse Şirketi'dir
Kasım 2010'da Air Algérie 2011 yılı itibarıyla filosunu yenilemek için €400 milyon değerinde bir yatırım yapacağını duyurdu.[48]
Hava yolu, petrol araştırmaları ve Hac için Mekke'ye charter uçuşlar düzenlemektedir.
Şirketin gidişatı
Hava yolu zarar etmektedir. Yıllık Rapor düzenli olarak yayımlanmamaktadır; Air Algérie'nin geçmiş yıllarda açıkladığı sayılar şu şekildedir (yıl 31 Aralıkta biter):
Temmuz 2018'de Bakhouche Alleche şirketin icra sorumlusudur.[62]
Şirket kimliği
Air Algérie logosu 1966'da tasarlandığı zamandan beri değiştirilmedi. 21 Temmuz 2011'de şirket resmi olarak logonun kırlangıç olduğunu açıkladı. Ayrıca kırlangıç Cezayir'in ulusal sembolüdür.[kaynak belirtilmeli]
Uçuş noktaları
Temmuz 2007'de Air Algérie Cezayir-Montreal arasındaki ilk tarifeli uçuşunu gerçekleştirdi.[63][64]Beijing uçuşları Şubat 2009'da başladı.[65] Eylül 2012'de Air Algérie Cezayir'in uluslararası uçuşlarının %46'sını gerçekleştiriyordu; Cezayir ve İspanya arasındaki uçuşlarda lider hava yoluydu ve Fransa'ya hizmet veren on uluslararası rotadan altısı en yüksek koltuk sayısına sahipti.[66]
Ekim 2015'te hava yolu Cezayir içinde 32 noktaya uçtuğu bir iç hat ağına sahipti. Hava yolunun merkezi Houari Boumediene Havalimanı'ydı ve uluslararası ağında 43'ten fazla şehir vardı.[67]
Ortak uçuş anlaşmaları
Air Algérie'nin şu hava yolları ile ortak uçuş anlaşmaları vardır:
2013 yılında Frankfurt Havalimanı'na inen bir Air Algérie Boeing 737-600. Hava yolu şirketi 2002 yılında ilk defa bu tip uçakları aldı.[68]
On Yeni Jenerasyon 737 -yedi 800 ve üç 600- 1998 yılında yaşlanan Boeing 727-200'ler ve Boeing 737-200'lerin yerine sipariş edildi;[69][70][71] 737-600 siparişi sonradan iki uçak daha içerecek şekilde beşe çıkarıldı.[72] Bu siparişteki ilk Boeing 737-800 Ağustos 2000'de teslim edildi.[73][74][75] İlk Boeing 737-600 Mayıs 2002'de teslim edildiğinde Air Algérie bu uçağı kullanan beşinci hava yolu şirketi oldu.[76]
Beş Airbus A330-200, 2003 yılının sonlarına doğru sipariş edildi, bunun yanında dokuz ATR72-500 sipariş edildi -Khalifa Airways'in önceden sipariş ettiği altı uçak devralındı. Airbus A330-200'ler iki Airbus A310, bir Boeing 747-200 ve üç Boeing 767-300'ün yerine geçecekti. ATR'ler ise yedi Fokker F27'nin yerine alınacaktı.[77][78] 2009'da yaklaşık $82 milyon karşılığında dört tane daha ATR72-500 sipariş edildi.[79][80] Bunların ilki olan 66 koltuklu turboprop uçak Şubat 2010'da hizmete girdi.[81] Yine 2009'da Dubai Airshow sırasında Air Algérie yedi Boeing 737-800 daha alacağını duyurdu.[82][83] Nisan 2011'de bu siparişin teslim edilen dördüncü uçağı şirketin 50. Boeing uçağı oldu.[84]
Kasım 2012'de hava yolu 2012 ile 2016 arasında ikisi yük için olmak üzere sekiz uçak almak için €600 milyon yatırım yapacağını duyurdu.[85] Air Algérie IOSA sertifikasını Aralık 2012'de iki yıllığına yeniledi.[86][87] Şubat 2013'te resmi olmayan kaynaklardan hava yolunun üç ek Airbus A330-200 ve beş ek Boeing 737-800 sipariş ettiği açıklandı. Ayrıca hava yolunun yeni A330'ları Johannesburg, New York ve Sao Paulo'ya yeni açağı rotalarda kullanmak istediği duyuruldu.[88]
Hava yolu Nisan 2013'te 14 yolcu ve iki kargo uçağı almak istediği duyurusunu yaptı.[89] Aralık 2013'te yaşlanan Boeing 767'ler yerine içinde üç 250 koltuklu uçağın da bulunduğu $762 milyon (€556 milyon) değerinde yeni ekipman alınması istendiği yine duyuruldu;[49] Kasım ayında Air Algérie Airbus ile 2013 Dubai Air Show'da üç Airbus A330-200 için niyet mektubu imzalamıştı.[90][91][92] Ocak 2014'te üç 68 koltuklu ATR 72-600 sipariş edildi[93] ve Boeing ile liste fiyatı $724 milyon olan sekiz Boeing 737-800 için anlaşma imzalandı.[94][95] ATR siparişi Air Algérie'yi bu tip uçakların Afrika'daki en büyük operatörü yaptı.[96] Aynı yılın Mayıs ayında iki Boeing 737-700C $152 milyon karşılığında sipariş edildi.[97] Air Algérie'nin ilk ATR 72-600'ü Aralık 2014'te teslim edildi.[98]
Airbus 330-200, Boeing 737-800 ve Boeing 737-600 koltukları 118° derece yatar. Her koltukta ses sistemi vardır.
Kazalar
Ölümlü kazalar
16 Mayıs 1960 9.46 UTC'de Paris-Orly Havalimanı'nın 13 mil uzağında havada Air Algérie'ye ait Cezayir'den gelen tarifeli yolcu uçağı Sud Aviation Caravelle (kanat numarası F-OBNI) ve küçük özel Stampe SV.4 modeli çift kanatlı uçak arasında bir çarpışma gerçekleşti. Stampe çarpma sonucunda tamamen parçalandı, uçaktaki tek kişi olan pilot öldü. Caravelle'in kabinin tavanı enkaz, özellikle çift kanatlı uçağın pervane bıçakları, tarafından parçalandı. Caravelle'in iki jet motoru içine çekilen enkaz parçalarından dolayı durdu ama neredeyse anında tekrar çalıştırılabildi. Böylece güvenli iniş sağlanabildi. Air Algérie uçuşundaki 32 yolcu ve 7 mürettebat üyesinden hayatını kaybeden olmadı ve uçak sonradan tamir edilebildi.[114]
26 Temmuz 1969'da Air Algérie'ye ait Sud Aviation Caravelle'de (tescil numarası 7T-VAK) muhtemelen elektrik arızasından dolayı yangın çıktı. Uçak Marsilya'dan Biskra'ya charter uçuşu yapıyordu ve pilotlar Oued Irara–Krim Belkacem Havalimanı'na acil iniş yapmaya çalıştı ancak alevler hızlıca uçağı sardı ve uçağın düşmesine neden oldu. 30 yolcunun tamamı ve 7 mürettebat üyesi öldü.[116]
24 Ocak 1979'da yerel saatle yaklaşık 19.40'ta Air Algérie'ye ait Aérospatiale N 262 (tescil numarası 7T-VSU) Béchar Ouakda Havalimanı'nın pistine 15 kilometre kala düştü. Kaza sonucunda 20 yolcudan 14'ü öldü. Üç mürettebat üyesi kazadan canlı kurtuldu. Kazanın bozuk altimetre (piste yaklaşma çok alçaktan yapılmıştı), pilotaj hatası ve yorgunluktan olduğu belirlendi.[117]
6 Mart 2003 yerel saatle 15.15'te Air Algérie 6289 sefer sayılı uçuşta kullanılan Boeing 737-200 (tescil numarası 7T-VEZ) Gardiya aktarmalı Tamanrasset'ten Cezayir'e iç hatlar uçuşu gerçekleştirirken Aguenar – Hadj Bey Akhamok Havalimanı'ndan kalktıktan kısa bir süre sonra motor arızası nedeniyle düştü. 96 yolcu ve 6 mürettebat üyesi öldü. Kazadan sadece bir kişi sağ kurtuldu.[119]
8 Haziran 1949'da Air Algérie'ye ait Douglas C-47 Skytrain (tescil numarası F-BCYO) Lyon-Bron Havalimanı'na Cezayir'den kargo getirirken sağ ana iniş takımı kırıldı. İniş sırasında düşen uçak parçalanıp kullanılamaz hale geldi ama üç mürettebat üyesi sağ kurtuldu.[124]
30 Ekim 1951'de Air Algérie'ye ait Sud-Ouest Bretagne (tescil numarası F-OAIY) Paris-Orly Havalimanı'nda kalkış için hızlanma sırasında sağ ana iniş takımının bir anda kapanması sonucunda alev aldı ve kullanılamaz hale geldi. Uçakta bulunan 30 yolcu ve 4 mürettebat üyesi kurtarıldı.[125]
1 Ağustos 1989'de Air Algérie'ye ait Cezayir'den kalkan Lockheed L-100 Hercules kargo uçağı Tamanrasset Havalimanı'na inerken uçağın yatay dengesini kaybetmesinden dolayı hasar alması sonucunda kullanılamaz hale geldi.[128]
25 Temmuz 1991'de Air Algérie'ye ait Fokker F27'nin (tescil numarası 7T-VRM) burun iniş takımı In Guezzam Havalimanı'na sert iniş yaparken kırıldı ve uçak kullanılmaz hale geldi.[129]
2 Ağustos 1996'da Air Algérie'ye ait Boeing 737-200 (tescil numarası 7T-VED) Tlemcen Havalimanı'ndan Cezayir'e gitmek üzere kalkarken kalkışı iptali sırasında pistten çıktı. Uçak önemli ölçüde hasar alsa da 100 yolcu ve 6 mürettebat üyesi kazadan sağ kurtuldu.[130]
Bir başka pisten çıkma olayını 31 Ocak 1999'da Air Algérie'ye ait Boeing 737-200 (tescil numarası 7T-VEH) yaşadı. Paris'ten gelen uçak olağan dışı karlı koşullarda Mohamed Boudiaf Uluslaraarası Havalimanı'na inerken pistten çıkıp bir kar tepesine çarpınca hasar aldı. 92 yolcu ve 7 mürettebat üyesi arasında hayatını kaybeden olmadı.[131]
18 Mart 2006, yerel saatle 10.30'da Vahran'dan kalkan Air Algérie'ye ait Boeing 737-600'ün (tescil numarası 7T-VJQ) sağ iniş takımı Sevilla Havalimanı'na kötü hava koşullarına iniş sırasında kırıldı. Uçaktaki 101 yolcudan yaklaşık 45'i ve 6 mürettebat üyesş yaralandı.[132]
14 Mart 2008'de Air Algérie'ye ait Boeing 737-800 (tescil numarası 7T-VKA) Paris'ten Setif'e 120 yolcu ile 1143 sefer sayılı uçuşu gerçekleştirirken Ain Arnat Havalimanı'na sert iniş sonucunda uçak ağır hasar aldı.[133]
Kaçırmalar
31 Ağustos 1970'te tabanca ve molotofkokteyli ile silahlanmış üç yolcu Annâbe'den Cezayir'e iç hat seferi yapan Air Algérie'ye ait Convair CV-640 tipi uçağı kaçırıp pilotlardan uçağı Arnavutluk'a indirmesini istedi. Brindisi'de yakıt ikmali sırasında on bir yolcunun uçaktan inmesine izin verildi. Arnavutluk otoriteleri uçağa iniş izni vermeyince uçak Yugoslavya'daki Dubrovnik'e gitti. Zanlılar burada tutuklandı.[134]
31 Mart 1991'de (Cezayir İç Savaşı sırasında) Beşar'dan gelip Houari Boumedienne Havalimanı'na inen Air Algérie'ye ait Boeing 737-200'deki yolculardan biri bir el bombasını patlatma tehdidinde bulundu ve planlanan ulusal seçim ile ilgili ulusal kanalda canlı bir açıklama yapmak istediğini söyledi. İstek reddedildi ve hava korsanı teslim olmaya ikna oldu. Uçaktaki diğer 53 kişi olaydan yara almadan kurtuldu.[135]
Benzer bir kaçırma olayı 13 Kasım 1994'te Air Algérie'ye ait Fokker F27'de (tescil numarası 7T-VRK) gerçekleşti. Uçak Cezayir'den Vurkla'ya iç hat seferi gerçekleştiriyordu. Uçak 42 yolcusu ile Palma de Mallorca Havalimanı'na inmeye zorlandı. Uçak indiğinde üç hava korsanı teslim oldu.[136]
25 Temmuz 1996, yerel saatle 9.00 sularında Air Algérie'ye ait Boeing 767-300 tipi uçak Vahran'dan Cezayir'e iç hat seferine hazırlanıyordu. bir kişi o sırada uçakta bulunan 232 kişi ile birlikte Amerika Birleşik Devletleri'ne gitme talebinde bulundu. Dört saati aşan ikna çalışmaları sonucunda hava korsanı yerel kuvvetlere teslim oldu.[137]
19 Ocak 2003'te Air Algérie 6025 sefer sayılı uçuş Konstantin'den Cezayir'e giderken kalkıştan kısa bir süre pilotların Boeing 737-800'ü Kuzey Kore'ye indirmesini istedi. Uçak buna rağmen Cezayir'e indi ve zanlı uçağı basan polislerce yakalandı. Uçaktaki 24 yolcu ve 6 mürettebat üyesinden yaralanan olmadı.[138]
19 Ağustos 2003'te Air Algérie'ye ait Boeing 737-800 Houari Boumedienne Havalimanı'ndan kalktıktan kısa bir süre sonra akli dengesi yerinde olmayan biri tarafından kaçırıldı. Zanlı eğer Lille yerine Cenevre'ye inmezlerse uçağı patlatma tehdidinde bulundu. Mürettebat bu isteği yerine getirmek için Oran Es Senia Havalimanı'nda yakıt ihmali yapılması gerektiği bahanesiyle uçağı Cezayir'de indirdi. Zanlı burada tutuklandı.[139]
^"Brevities". Flight: 365. 21 Mart 1958. 13 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2013.
^abc"Air commerce". Flight. 5 Şubat 1960. 18 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2013. Pictured outside the Sud factory and control tower at Toulouse is the first Carayelle for Air Algerie, delivery of which was accepted early last month. It has been in service for nearly five weeks.
^abc"Brevities". Flight. 77 (2655): 163. 29 Ocak 1960. 25 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. The first Caravelle for Air Algerie was accepted by the president and general manager of the airline, M Jean Richard-Deshais, at Toulouse on 6 January. The aircraft entered service on the route between Algiers and Paris on 12 January.
^"Air transport". Flight International. 102 (3311): 267. 24 Ağustos 1972. 25 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Air Algerie has ordered three F.27-400 freighters for Hfl 21 million (£2.5 million).
^"World news – Two Algerian 737s". Flight International. 102 (3315): 383. 21 Eylül 1972. 24 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Air Algerie has ordered two more Advanced Boeing 737s —its third and fourth— for delivery in May and November next year. The first of these will be a -200C convertible model; the other, a passenger model. Air Algerie will take delivery of its second 737 next month.
^"Airliner market". Flight International. 116 (3686): 1551. 10 Kasım 1979. 31 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Air Algerie has ordered four Boeing 727s for delivery in March 1980 and March 1981, at a total cost of $62 million.
^"World news". Flight International. 119 (3764): 1992. 27 Haziran 1981. 14 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. This first (of three) Air Algerie Lockheed L-100-30s is due to be delivered this month.
^"Aircraft News-Dec. 22, 2014". Air Transport World. 22 Aralık 2014. 22 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. ATR delivered its 200th ATR-600 to Air Algerie. The first of three ATR 72-600s ordered earlier this year will join Air Algerie's existing fleet of 12 ATR 72-500s.