Kuzey Rodezya
Görünüm
kenar çubuğuna taşı
gizle
Northern Rhodesia Kuzey Rodezya |
---|
|
Bayrak
Arma
|
Kuzey Rodezya'nın Afrika kıtasında konumu (günümüzde Zambiya) |
Başkent | Livingstone(1935'e kadar) Lusaka(1935'ten itibaren) |
---|
Yaygın dil(ler) | İngilizce |
---|
Hükûmet | Himaye bölgesi |
---|
Tarihçe | |
---|
• Kuruluşu | 1924 |
---|
• Şirket tarafından yönetimi | 1911 |
---|
• Britanya himaye bölgesi | 1 Nisan 1924 |
---|
• Federasyon | 1953-1963 |
---|
• Bağımsızlık | 24 Ekim 1964 |
---|
• Dağılışı | 1964 Federasyon:1953-1963 |
---|
|
|
Kuzey Rodezya, Afrika kıtasının güney kesiminde Büyük Britanya protektorası olarak 1924 ile 1964 yılları arasında Birleşik Krallık denetimindeki koloni bölgesi.
Bölgeye de adını veren Cecil Rhodes'in şirketi olan Britanya Güney Afrika Şirketi tarafından yerel kabile liderleri ile anlaşarak kullanım hakkını alarak işletilen ve Kuzeybatı Rodezya ile Kuzeydoğu Rodezya olarak adlandırılan bölgeler 1911 yılında Kuzey Rodezya ismi ile birleştirilmiştir.
1924 yılında Birleşik Krallık bölge üzerindeki hakimiyeti bizzat eline alarak bölgeyi himaye bölgesi olarak ilan etmiştir.
1953 yılında komşu bölgeler Nyasaland ve Güney Rodezya ile birlikte birleştirilerek Rodezya ve Nyasaland Federasyonu oluşturulmuştur. 1963 yılına kadar bu yapının içerisinde yer alan Kuzey Rodezya aynı yıl özerklik elde etmiş ve bir yıl sonra bağımsızlığını kazanmıştır.
Federasyon içerisinde yaşayan ve çoğunlukta olan siyahilerin beyaz azınlığa karşı başlattığı mücadele neticesinde Britanya Nyasaland'ın haricinde Kuzey Rodezya'nın da bağımsızlığını kabul etmiştir.
24 Ekim 1964 tarihinde ülke Kenneth Kaunda yönetiminde Birleşik Krallık'tan Zambiya adı ile bağımsızlığını elde etmiş ve Kuzey Rodezya'nın varlığına son verilmiştir.
Kaynakça
- ^ North-Eastern Rhodesia Order in Council, 1900, S.R.O 1900 No. 89
- ^ Commonwealth and Colonial Law by Kenneth Roberts-Wray, Londra, Stevens, 1966. Sayfa 753
Dış bağlantılar
Britanya İmparatorluğu |
---|
Günümüzde bağlı bölge
Eski bölge
|
Avrupa |
---|
| 1 1800'de Britanya himayesine giren Malta, 1813'te kraliyet kolonisi statüsüne getirildi, 1964'te ise bağımsızlığını kazandı.
2 1809'da Britanya hâkimiyetine girmeye başlayan İyon Adaları, 1815'te Britanya himayesi altında ayrı bir devlet oldu. |
|
Kuzey Amerika |
---|
16. ve 17. yüzyıllar | 18. yüzyıl | 19. ve 20. yüzyıllar |
|
|
|
|
|
- 1Newfoundland, 1907'de koloni olmaktan çıkarak dominyon statüsüne geldi. 1934'te özerklik kazansa da 1949'da Kanada'ya katılana kadar hukuken dominyon olarak kaldı.
- 2 1686'da New England Dominyonu'nun bir parçası olan Plymouth Kolonisi, 1689'da bu yapının varlığının sonlandırılmasıyla tekrar kuruldu. 1691'de ise Massachusetts Körfezi Kolonisi'ne dahil edildi.
- 3 Maine, 1658'de Massachusetts Körfezi'nin bir parçası oldu.
- 4 Barbados, Grenada, Saint Vincent, Tobago ve Trinidad: 1833'te kurulan Rüzgârüstü Adaları kolonisinin bir parçası oldu. Dominika ise 1940'ta dahil edildi.
- 5 Antigua, Anguilla, Barbuda, Montserrat, Nevis, Saint Kitts ve Virjin Adaları; 1671'de oluşturulan Rüzgâraltı Adaları kolonisi altında birleştirildi.
- 6 Connecticut, Massachusetts Körfezi, New York ve Rhode Island kolonileri; 1686'da kurulan New England Dominyonu'nun bir parçası olsa da 1689'da bu yapının varlığının sona ermesiyle birlikte tekrar kendi yönetimlerine sahip oldu.
- 7 1641'de Massachusetts Körfezi Kolonisi'ne dahil edilen New Hampshire Kolonisi, 1679'da tekrar ayrı bir yönetime kavuştu. 1686'da New England Dominyonu'nun bir parçası olsa da bu yapının varlığının 1689'da sona ermesiyle bir kez daha ayrı bir yönetim elde etti.
- 8 Carolina, 1712'de Güney Carolina ve Kuzey Carolina olmak üzere ikiye ayrıldı.
- 9 Saybrook 1644'te, New Haven ise 1664'te Connecticut'un bir parçası oldu.
- 10 Brunswick, Kanada ve Yeni İskoçya; 1867'de birleştirilerek Kanada Dominyonu kuruldu.
- 11 Barbados, Jamaika, Rüzgâraltı Adaları, Rüzgârüstü Adaları ile Trinidad ve Tobago, 1958 yılında kurulan Batı Hint Adaları Federasyonu'na katıldı. Jamaika 1961'de, Trinidad ve Tobago ise 1962'de federasyondan ayrılarak bağımsız oldu.
- 12 New Jersey, 1675'te Batı New Jersey ile Doğu New Jersey olarak ayrıldı. Bu iki yapı, 1686'da kurulan New England Dominyonu'nun bir parçası olsa da bu yapının varlığının 1689'da sonlanması sonrasında tekrar kendi yönetimlerini elde ettiler. 1702'de ise bir kez daha birleşerek New Jersey tekrar kuruldu.
- 13 Rüzgâraltı Adaları, 1816'da; Antigua (Antigua, Barbuda ve Montserrat) ile Saint Kitts (Anguilla, Saint Kitts, Nevis ve Virjin Adaları) olmak üzere iki koloniye ayrıldı.
- 14 Antigua, Dominika (1940'ta Rüzgârüstü Adaları kolonisine dahil oldu) ve Saint Kitts kolonileri, 1871'de tekrar kurulan Rüzgâraltı Adaları kolonisinin bir parçası oldu.
- 15 Quebec, 1791'de Aşağı Kanada ve Yukarı Kanada olarak ikiye ayrıldı.
- 16 Aşağı Kanada ile Yukarı Kanada, 1841'de Kanada adı altında birleştirildi.
- 17 Amerika Birleşik Devletleri ile birlikte hak iddiası mevcut.
- 18 1931'de Kanada ve diğer Britanya dominyonları özyönetim kurdular.
|
|
|
Afrika |
---|
17. ve 18. yüzyıllar | 19. yüzyıl | 20. yüzyıl |
|
|
|
|
|
|
|
Asya |
---|
17. ve 18. yüzyıllar | 19. yüzyıl | 20. yüzyıl |
|
|
|
|
|
|
Okyanusya |
---|
18. ve 19. yüzyıllar | 20. yüzyıl |
|
|
|
|
|
|
Antarktika ve Güney Atlas Okyanusu |
---|
|
|
|