Dharma
 | Bu maddede kaynak listesi bulunmasına karşın metin içi kaynakların yetersizliği nedeniyle bazı bilgilerin hangi kaynaktan alındığı belirsizdir. Lütfen kaynakları uygun biçimde metin içine yerleştirerek maddenin geliştirilmesine yardımcı olun. (Nisan 2020) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Dharma, Sanskrit dilinde "dhar" veya "dhri" sözcüğünden türetilmiş olup, farklı anlamlarda kullanılmaktadır.
Anlamlarından bazıları şunlardır:
- Töre
- Evrenin düzenini ve ruhsal gelişimi sağlayan kozmik doğa yasaları. Bu yasalardan ikisi karma yasası ve samsara yasası olarak bilinir.
- Ulu düzen, hakiki doğa.
- Hakikat
- Vazife
- Doğruluk, erdem, ahlak, bilgelik.
- Öğreti, yüksek hakikatlere götüren yol.
Dharma ile uyumlu bir hayat süren kişiler Mokşa veya kişisel özgürlüğe ulaşırlar.
Devanagari yazılışında "धर्म" veya Pali dilinde "dhamma" şeklinde ifade edilen Hint kökenli dharma terimi Hinduizm haricinde Budizm, Jaynizm ve Sihizmde de kullanılmaktadır.
Dharma Çarkı (Dharma Çarkıfelek)
Dharma çarkı (kurallar çarkı), Budizm’de Buda öğretilerinin sembolü niteliğindedir. Dharma Çarkı sekiz çubuğuyla Buda kurallarını temsil eder. Diğer bir deyişle, Budizm’de özgürlüğün sembolüdür.
1947 yılında, Hindistan bayrağında Bhimrao Ramji Ambedkar’ın da katkısıyla 24 çubuklu bir Dharma Çarkı amblemi yer almıştır. Bu sembolik şekil, M.Ö. 3. yy.da Maurya Kralı Ashoka tarafından Budizm kurallarının egemenliğini temsil ettiği düşüncesiyle farklı alanlarda kullanılmıştır.
22 Mayıs 1972 yılında Sri Lanka’nın Cumhuriyet rejimini kabul etmesinden sonra, Dharma Çarkı ülkenin resmi amblemi olarak kabul edilmiştir. Ayrıca bu amblem, Tibet’te mühür olarak da kullanılmıştır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Le Dictionnaire de la sagesse orientale, Kurt Friedrichs, Ingrid Fischer-Schreiber, Franz-Karl Ehrhard ve Michael S. Deiner
- ^ Zeren, Münevver Ebru (2016). "Sovereignty Related Concepts in Ancient Turkic and Indian Cultures". İstanbul: The Journal of Turkish Cultural Studies. ss. 103—148. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2024.