Türkiye'de kadın cinayeti

Görünüm kenar çubuğuna taşı gizle Kadınların Azra Gülendam Haytaoğlu cinayeti protestosundan, 2 Ağustos 2021, Kadıköy Meydanı, İstanbul

Türkiye'de kadın cinayeti, Türkiye'de kadınların "namus temizleme" gerekçesiyle öldürülmek gibi, toplumsal rollerine bağlı nedenlerle öldürüldükleri cinayet vakalarını ifade eder.

Türkiye'de gerçekleşen kadına yönelik şiddet eylemlerinden birisidir. Kadın cinayetlerinin sayısı Türkiye'de, 2000'li yıllarda geçmiş yıllara göre büyük artış göstermiş; 474 kadının öldürüldüğü 2019 yılı, ülkede son 10 yılda en fazla kadının öldürüldüğü yıl olmuştur. Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu yıllık raporuna göre 2020 yılında ise erkekler tarafından 300 kadın öldürülmüş, 171 kadın şüpheli şekilde ölü bulunmuştur. 2010-2019 yılları arasında kadın cinayetlerinin sayısında sadece, İstanbul Sözleşmesi'nin imzalandığı yıl olan 2011 yılında düşüş görülmüştür.

Suçluların işledikleri suçu normalleştirmek adına öne sürdükleri başlıca gerekçeler arasında; kadının ayrılık talebi, namus, aldatma-aldatılma, kıskançlık ön plana çıkar.

İstatistikler

Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu raporlarına göre Türkiye'de 2010-2020 yılları arasında toplam 2296 kadın cinayeti yaşanmıştır.

Türkiye'de kadın cinayetlerine dair resmî kurumlar ve kadın örgütleri tarafından açıklanan farklı veriler bulunmaktadır. Türkiye'de partnerleri veya aile üyesi erkekler tarafından öldürülen kadın sayısına ilişkin veriler, ilgili devlet kurumları tarafından paylaşılmadığından, resmî veriler kadın cinayeti sorununun boyutunu yansıtmada yetersiz olarak değerlendirilmektedir.

Türkiye'de kadın cinayetlerine ilişkin veri toplayan başlayan sivil oluşumlar: Anıt Sayaç, Bianet ve Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu'dur.

Bazı resmî verilere göre kadın cinayetleri

2009 yılında dönemin Adalet Bakanı Sadullah Ergin'in TBMM'de sunulan bir soru önergesine verdiği yanıt, Türkiye'de kadın cinayetleri konusunda resmî sayılabilecek önemli bir veri kabul edilir. Bu yanıtta ülkede 2002- 2008 arasında işlenen kadın cinayeti sayısı 2002'de 66, 2003'te 83, 2004'te 128, 2005'te 317, 2006'da 663, 2007'de 1011, 2008'de ise 806 olarak açıklanmış ve 2002'den bu yana kadın cinayetlerinde 14 misli artış olması, medyada ve siyasetçiler arasında çok tartışılmıştı.

2013 yılında verilen bir başka soru önergesine Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı'nın verdiği cevapta ise 2009'da 171, 2010'da 177, 2011'de 163, 2012'nin ilk 9 ayında ise 128 kadın cinayeti işlendiği bildirildi

2021 yılı Ocak Ayında İçişleri Bakanı Süleyman Soylu Twitter hesabından yaptığı açıklamada, 6284 sayılı kanun kapsamındaki kadın cinayetlerinde hayatını kaybeden kadın sayısını 2017'de 353, 2018'de 279, 2019'da 336 ve 2020'de ise 266 olarak duyurdu.

Yıllara göre kadın cinayeti istatistikleri

Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu (KCDP) verilerine göre 2008'de 80, 2009'da 109, 2010'da 180, 2011'de 121, 2012'de 210, 2013'te 237, 2014'te 294, 2015'te 303, 2016'da 328, 2017'de 409, 2018'de 440, 2019'da 474 olmak üzere 2008-2019 yılları arasında toplam 3.185 kadın öldürülmüştür.

Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu 2019 yılı raporuna göre 2019'da işlenen 474 kadın cinayetinden 115'i şüpheli olarak kayıtlara geçmiş ve suçluları bulunamamıştır. 2020 yılı raporuna göre ise Türkiye'de 2020 yılında erkekler tarafından 300 kadın öldürülmüş ve 171 kadın şüpheli şekilde ölü bulunmuştur.

Türkiye'de şiddetten ölen kadınlar için yapılmış Anıt Sayaç adlı internet sitesinde paylaşılan yıllara göre ölüm sayıları ve Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu'nun verilerine göre ölüm sayılarına gösteren tablo aşağıdaki gibidir:

Yıl Ölüm Sayısı
(Anıt Sayaç)
Ölüm Sayısı
(KCDP)
2008 66 80
2009 125 109
2010 203 180
2011 130 121
2012 145 210
2013 231 237
2014 290 294
2015 293 303
2016 289 316
2017 351 409
2018 404 440
2019 422 474
2020 410 300
2021 345


Faillerine göre kadın cinayeti istatistikleri

2008-2018 yılları arasında gerçekleşen kadın cinayetlerinden 1260 cinayet vakasını inceleyen bir araştırma; kadın cinayetlerinde failler listesinin en başında öldürülen kadının kocasının aldığını gösterir (623). İkinci sırada sevgililer tarafından işlenen cinayetler (160), üçüncü sırada eski koca cinayetleri (94) yer alır. Dördüncü sırada yer alan "tanıdık biri tarafından işlenen cinayetler" (88), hırsızlık ve tecavüz vakaları ile gerçekleşmektedir. Ardından sırasıyla akraba cinayetleri (49), kardeşi tarafından öldürülme (48), oğlu tarafından öldürülme (48), babası tarafından öldürülme (38), yabancı biri tarafından öldürülme (18) gelmektedir.

2019 yılında öldürülen kadınların ise 134'ü evli olduğu eşi tarafından, 51'i birlikte olduğu erkek tarafından, 29'u akrabası tarafından, 25'i eskiden evli olduğu erkek tarafından, 25'i oğlu, komşusu, çocuğuyla aynı okulda veli olan kişi gibi tanıdığı kişiler tarafından, 8'i eskiden birlikte olduğu erkek tarafından, 19'u tanıdık, 15'i babası, 13'ü kardeşi, 3'ü de tanımadığı kişiler tarafından öldürüldü.

Cinayet mekânlarına göre kadın cinayeti istatistikleri

KCDP raporuna göre 2019 yılında; 292 kadın evinde, 52 kadın ise sokak ortasında öldürülmüştür. 9’u arabada, 6’sı çalıştığı iş yerinde, 5’i otelde, 5’i parkta, 3’ü dükkanda, 2’si eğlence mekânında, 2’si hastanede, 1’i kafede, 1’i okulda, 1’i ise diğer bir kamusal alanda öldürülmüştür. Öldürülen kadınların 31’i su ve kenarı alanlarda öldürüldü veya cansız bedenleri bulundu. 32’si ise orman, mera, piknik alanı, bahçe, tarla gibi arazi alanlarında öldürüldü veya ölü bulundu. 3 kadın da ahır, metruk bina gibi ıssız yerlerde öldürüldü veya ölü bulundu. 29 kadının nerede öldürüldüğü tespit edilememiştir.

Öldürülme yöntemlerine göre kadın cinayeti istatistikleri

2008-2018 yılları arasında gerçekleşen 2 binden fazla kadın cinayetinden 1260 cinayet vakasını inceleyen bir araştırma kadın cinayetlerinin en çok ateşli silahla (679) işlendiğini, daha sonra sırası ile kesici alet (404), boğma yöntemi (84), darp etme (64) ve işkence yaparak (15) kadınların öldürüldüğünü ortaya koymuştur.

2019'da öldürülen 474 kadından 185'i ateşli silahla, 101'i kesici aletle, 29'u boğularak, 27'si darp edilerek, 19'u yüksekten atılarak, 6'sı kimyasal ilaç içirilerek, 6'sı yakılarak öldürüldü. 101'inin nasıl öldürüldüğü tespit edilememiştir.

İntihar süsü verilen kadın cinayetleri

1999 yılında, dünyadaki genel eğilimin aksine Türkiye'de kadın intiharlarının erkek intiharlarından yüksek olması; intihar olgusunu Türkiye gündeminde fazla yer almasına neden olmuştur. 1999 yılında, Batman ve merkez ilçelerinde, 2000 yılının ilk sekiz ayında intihar ortalamasının Türkiye intihar ortalamasının yaklaşık iki katına çıkması ve intihar edenlerinin %80.8'inin kadın olması üzerine birçok kamu kuruluşu ve sivil toplum örgütü, yöredeki kadın intiharları hakkında araştırma yapma gereği duymuştur. Kadın intiharlarının çoğunun ardında töre baskısı olduğu; basın yayın organlarına intihar olarak yansıyan olaylardan bir kısmının intihar süsü verilmiş töre cinayeti olduğu; bir kısmının da töre baskısı neticesi meydana gelen intiharlar olduğu ileri sürülmüştür.

Türkiye'de en çok töre cinayetinin işlendiği Doğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu ve Karadeniz bölgeleri, töre baskısına bağlı olarak gerçekleşen intiharlar ile cinayet olduğu halde intihar olarak gösterilen olayların da yoğunlaştığı bölgelerdir.

İnfial uyandıran kadın cinayetleri

Türkiye gündeminde infial uyandıran bazı kadın cinayetleri şunlardır:

Örgütlenme

Türkiye'de kadın cinayeti olgusu ile mücadele eden bazı örgütler şunlardır:

çekilmesi protesto edilirken, 5 Ağustos 2020, Kadıköy, İstanbulTürkiye'nin İstanbul Sözleşmesi'nden çekilmesi protesto edilirken, 5 Ağustos 2020, Kadıköy, İstanbul

Yansımaları

Edebiyat

Türkiye'de artan kadın cinayetleri sorunu farklı türlerde edebiyat eserlerine de yansımıştır. 1950 kuşağı önemli kadın hikâyecileri arasında yer alan Tomris Uyar, hikayelerinde kadına yönelik şiddeti sıklıkla ele almış bir yazardır. Hayat kadını İkbal’in öldürülmesini konu edinen “Derin Kazın” adlı hikâye, kadına yönelik fiziksel şiddetin son noktası olan kadın cinayetini işlediği öykülerine bir örnektir. Post modern anlatım teknikleri kullanan yazar, Sağlar hikayesindeki gazete haberlerinde İkbal'in öldürülüşüne yer vererek cinayet haberlerinin medyada cinsiyetçi ifadelerle yer buluşunu vurgulamıştır.

1950 sonrasında II. Yeni şiir anlayışını oluşturan şairler, kadın cinayetleri ve kadına şiddeti şiirlerine konu ettiler. Şiirlerinde, bir kadını yok sayma ve mutsuz etme gibi durumların da ölümle eşdeğer olduğu dile getirdiler. II. Yeni şairlerinden Edip Cansever'in Çiçekleri Sulasan başlıklı şiirinde kadın cinayetleri aşağıdaki dizelerde yer bulur:

2019'da Hatice Meryem, kadın cinayetlerinin toplumsal arka planını sosyo-kültürel ve siyasi temellerle ele alınarak işleyen Bir Kadını Öldürmeye Nereden Başlamalı? adlı kitabı yayımladı. Birikim'de bir eleştiri yazısında Onur Bütün, kitabı "Türkiye edebiyatında kadın cinayetleri üzerine iyi düşünülmüş, belki de ilk metin…" şeklinde yorumladı.

Elçin Poyrazlar, Mantolu Kadın romanında (2018) kocasından şiddet gören bir kadın ve çok genç yaşta istemediği bir evliliğe zorlanmış bir kadının dayanışma öyküsünü, Ecel Çiçekleri (2021) romanında erkek cinayetlerini soruşturan bir kadın komiserin öyküsünü anlatarak kadın cinayetleri konusunu ele aldı.

Zeynep Kaçar'ın 2021 yılında yayımlana Yalnız romanının kahramanı, tarikat şeyhinin emriyle intihar süsü verilerek öldürülen kadınların intikamını alan bir karaktere dönüşmüş ve Türkiye'de geçtiğimiz yıllarda işlenmiş ve kamuoyunda infial yaratmış kadın cinayetlerinin maktulü olan kadın isimleri eserde zikretmiştir.

Çağdaş Sanat

Kadın cinayetleri, Türkiye'de özellikle kadın sanatçılar tarafından ele alınmış ve çağdaş sanat yaratımlarına konu olmuştur. Bu sanatçılara ve eserlerine dair bazı örnekler şunlardır:

Müzik

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Gazioğlu, Elif. "Kadın Cinayetleri:Kavramsallaştırma ve Sorunlu Yaklaşımlar". Sosyal Politika Çalışmaları Yıl: 13 Cilt: 7 Sayı: 30 Ocak-Haziran 2013. 21 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2020. 
  2. ^ Erdemol, Mustafa Kemal. "Doğru tanım: Kadın cinayeti". Cumhuriyet gazetesi, 2 Eylül 2019. 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2020. 
  3. ^ a b c d e "Acı bilanço: 2019'da 474 kadın öldürüldü". Sözcü. 1 Ocak 2020. 1 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020. 
  4. ^ "Kadın cinayetleri - 2019: Türkiye'de son 10 yılda en fazla kadının öldürüldüğü yıl". BBC. 31 Aralık 2019. 6 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020. 
  5. ^ a b c d "Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu 2020 Raporu". Kadincinayetlerinidurduracagiz.net/ sitesi 2 Ocak 2021. 2 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2021. 
  6. ^ Çalışkan, Mustafa. "İstanbul'da "Kadına Şiddet" ve "Kadın Cinayet" Vakalarına Yönelik, Nicel-Nitel Bir İncelemei". BAİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 19, Sayı: 1/Bahar, Yıl: 2019. 11 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2020. 
  7. ^ "Devletin kadın cinayeti rakamları ile kadın örgütlerinin verileri arasında uçurum var". Evrensel.net, 16 Kasım 2019. 15 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2021. 
  8. ^ a b c Satıl, Ceren. "Son 10 Yılda En Az 3 Bin Kadın Öldürüldü". Dogrulukpayi.com, 8 Mart 2021. 10 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2021. 
  9. ^ "Soru yönergesi (34930642-610-20835)" (PDF). TBMM web sitesi. 3 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Mart 2021. 
  10. ^ "Bakan Soylu: 2020 yılında kadın cinayetleri yüzde 21 düştü". Milliyet gazetesi, 2 Ocak 2021. 2 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2021. 
  11. ^ "Kadın cinayetleri 2019 raporu: 474 kadın erkekler tarafından öldürüldü". Euronews. 31 Aralık 2019. 31 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020. 
  12. ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2021. 
  13. ^ "Anıt Sayaç :2008". anitsayac.com. 30 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2021. 
  14. ^ "Anıt Sayaç :2009". anitsayac.com. 8 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2021. 
  15. ^ "Anıt Sayaç : 2010". anitsayac.com. 8 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2021. 
  16. ^ "Anıt Sayaç : 2011". anitsayac.com. 28 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2021. 
  17. ^ "Anıt Sayaç :2012". anitsayac.com. 22 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2021. 
  18. ^ "Anıt Sayaç : 2013". anitsayac.com. 17 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2021. 
  19. ^ "Anıt Sayaç : 2014". anitsayac.com. 1 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2021. 
  20. ^ "Anıt Sayaç : 2015". anitsayac.com. 3 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2021. 
  21. ^ "Anıt Sayaç : 2016". anitsayac.com. 14 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2021. 
  22. ^ "Anıt Sayaç :2017". anitsayac.com. 18 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2021. 
  23. ^ "Anıt Sayaç : 2018". anitsayac.com. 9 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2021. 
  24. ^ "Anıt Sayaç : 2019". anitsayac.com. 4 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2021. 
  25. ^ "Anıt Sayaç :2020". anitsayac.com. 25 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2021. 
  26. ^ "Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu 2020 Raporu". kadincinayetlerinidurduracagiz.net. 2 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2021. 
  27. ^ "Anıt Sayaç : 2021". anitsayac.com. 2 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2021. 
  28. ^ a b Yıldırım, Sait. "Türkiye'de Son On Yılda İşlenen Kadın Cinayetleri Üzerine: Sebep, Sonuç ve Öneriler". Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, Güz 2018, Yıl 3. 13 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2020. 
  29. ^ a b "Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu 2019 Raporu". Kadıncinayetlerinidurduracagiz.net. 3 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2021. 
  30. ^ a b c Yıldız, Cengiz. "Türkiye'de Töre Baskısına Bağlı İntiharlar ve Töre Cinayetleri". Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt:1, Yıl:9, Sayı:16, 2008. 13 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2020. 
  31. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2021. 
  32. ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2021. 
  33. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2021. 
  34. ^ https://www.cumhuriyet.com.tr/haber/es-katiline-agirlastirilmis-muebbet-118441
  35. ^ "Çet davası: Kadınların itirazı cinayeti ortaya çıkardı". Dw.cm.tr, 4 Aralık 2019. 5 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2021. 
  36. ^ "Fatma Şengül davasında sanık cinayeti tansiyon hastalığına bağladı". Doğan Haber Ajansı web sitesi. 8 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2021. 
  37. ^ "Fatma Şengül'ün katiline verilen haksız tahrik indirimi kaldırıldı". Gazete Duvar. 22 Şubat 2021. 22 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2021. 
  38. ^ "Kadın Cinayetlerine Karşı Acil Önlem Grubu". Sosyalistfeministkollektif.org sitesi. 4 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2020. 
  39. ^ Sallan Gül, Songül; Özen, Büşra; Kahya, Özlem. "Morçatı ve Şefkat-Der Örneğinde Kadına Yönelik Şiddetle Mücadelede Sivil Toplumun Rolü". Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Aralık 2017, Sayı: 42,. 10 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2020. 
  40. ^ "Şefkat Der'den kadınlara 41 gün "cinsel boykot" çağrısı". DHA.com.tr, 22 Nisan 2013. 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2020. 
  41. ^ "Şefkat-Der: Panik Butonuyla, Kadın Cinayetleri Önlenmez". Haberler.com sitesi, 27 Aralık 2012. 30 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2020. 
  42. ^ Gürman Şahi̇n, Asuman (13 Nisan 2021). "Tomris Uyar'ın Hikâyelerinde Kadına Yönelik Şiddet". Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi. doi:10.51531/korkutataturkiyat.892373. ISSN 2687-5675. Erişim tarihi: 7 Eylül 2021. 
  43. ^ Yardımcı, Öznur (Haziran 2021). "İkinci Yeni Şiirinde Kadın Cinayetler". Hars Akademi Uluslararası Hakemli KültürSanat-Mimarlık Dergisi. 7 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  44. ^ Bütün, Onur. "Bir Kadını Öldürmeye Nereden Başlamalı?". Birikim. 18 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2020. 
  45. ^ Bul, Hüseyin (20 Aralık 2018). "Mantolu Kadın: Şiddet ve dayanışma". Gazeteduvar.com.tr. 7 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2021. 
  46. ^ "Kadın cinayetleri ve bir feminist polisiye". Okumakiyigelir.com sitesi. 19 Şubat 2021. 2 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2021. 
  47. ^ Bakıcı, Mert (23 Temmuz 2021). "Bir kadındı/bir ülkeydi/kapanmazdı artık yarası: Yalnız". L i t e r a. 28 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2021. 
  48. ^ Gülcan, Emel. "Kadın Sanatçılardan Hayal ve Hakikat". Bianet, 20 Eylül 2011. 26 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2020. 
  49. ^ "Neriman Polat Mürüvvet Türkyılmaz". Depoistanbul.net sitesi. 16 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2020. 
  50. ^ ""Çantanın Yükü Ne kadar Ağır Olursa Olsun Sokağa Çıkmalıyız"". Bianet, 13 Ocak 2014. 18 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2020. 
  51. ^ "Acı Kahve". Nerimanpolat.com sitesi. 26 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2020. 
  52. ^ "Bir dayanışma sergisi: 'Kadınlar Yaşasın Diye'". Gazete Karınca, 12 Ocak 2019. 14 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2020. 
  53. ^ "Kadın cinayetlerine dikkat çekmek için duvarda 440 çift ayakkabı". CNNTurk, 11 Eylül 2019. 3 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2020. 
  54. ^ "11 yılda katledilen 3 bin 150 kadının portresini çizdi, sergi açtı". a3haber.com 5 Mart 2020. 19 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2020. 
  55. ^ Balıktaş, Burcu. ""Yüzde Bin Dört Yüz: Kadın, Şiddet ve Medya" Sergisi". Biamag Cumartesi, 6 Haziran 2011. 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2020. 
  56. ^ "Sanatçı Selen Gülün Kadınlar Matinesi Albümünü Anlattı: Kadınların Yalnızlık Hissi Kırılacak, Başka Yolu Yok". Hakan Güngör arşivi. 20 Haziran 2017. 29 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2022. 
  57. ^ "Ağ Elime Mor Kınalar Yaktılar". Sofra Ensemble. Bahar Gjuka. 29 Mayıs 2019. 2 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2022. 
  58. ^ "Nazan Öncel'den kadın cinayetlerine dikkat çeken şarkı: 'İmdat'". www.cumhuriyet.com.tr. 11 Mart 2021. 15 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2021. 

Dış bağlantılar