Pirinççizade Feyzi Bey | |
---|---|
Türkiye Bayındırlık Bakanı | |
Görev süresi 22 Kasım 1924 - 3 Mart 1925 | |
Başbakan | Fethi Okyar |
Yerine geldiği | Süleyman Sırrı Aral |
Yerine gelen | Süleyman Sırrı Aral |
TBMM Nafia Vekili | |
Görev süresi 14 Ocak 1922 - 30 Ekim 1923 | |
TBMM Reisi | Mustafa Kemal Atatürk |
Yerine geldiği | Rauf Orbay |
Yerine gelen | Ahmet Muhtar Cilli |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 1878 Diyarbakır |
Ölüm | 17 Şubat 1933 (55 yaşında) |
Partisi | Cumhuriyet Halk Fırkası (1923-1933) |
Ödülleri |
Pirinççizade Feyzi Bey (1878, Diyarbakır - 17 Şubat 1933), Osmanlı Meclis-i Mebûsan'ı ve TBMM'de toplam dört dönem milletvekilliği yapmış, ayrıca üç ayrı dönemde Bayındırlık Bakanlığı'nı yürütmüş Kürt asıllı Türk siyaset adamıdır.
Diyarbakır Askerî İdadisi mezunudur. Mülkiye Kaleminde Memurluk, Serbest Tüccarlık, Osmanlı Meclis-i Mebusan I., II., III. ve IV. Dönem Diyarbakır Mebusluğu yaptı. Birinci Dunya Savışı'ndan dolayı, işgal devirde 15 Ocak 1919 tarihinde diğer Diyarbakır mebusu Zülfü Bey ile beraber "siyasi propagandalar yaptıkları ve Ermeni Katliami'ne karıştıkları" ihbar üzerine İngilizler tarafinden tutuklanmış, önce Mısır'a nakolunup, daha sonra Malta sürgünleri oldurlar. Malta'da bulunmasına rağmen Osmanlı Meclis-i Mebusan'ın son dönemine seçildi ama Meclis'e katılamadı.
Babası Pirinççizade Arif Bey'nun editörlüğünü yaptığı Diyarbekir Gazetesi'nde Mustafa Kemal Atatürk'ün Türkiye Cumhuriyeti'nin bölünmez bütünlüğünü vurgulayan yazılarını yazarak destekliyordu. Lozan Antlaşması'nda Türkiye Cumhuriyeti'nin bölünmez bütünlüğünü korumak için, Kürt kökenli Türkiye vatandaşlarını temsilen İsmet İnönü ile beraber Lozan'daki müzakerelere katıldı. Mehmet Şükrü Sekban önderliğinde bir grup hükûmete ve Lozan'da Kürt kökenli Türkiye vatandaşlarını temsilen bulunan Feyzi Pirinççioğlu'na muhtıra verdi. Hükûmet ve Feyzi Pirinççioğlu muhtırayı bertaraf etti. Bunun ardından Şeyh Said İsyanı çıktığında Diyarbakır valisi olan Ahmet Mithat Kalabalık'ın talimatıyla, isyan sırasında Diyarbakır milletvekilliği yapan Feyzi Pirinççioğlu ve ailesi ayaklanmanın başarıyla bastırılmasına yardım etti.
TBMM I.ve II. Dönem Diyarbakır Milletvekilliği, 5. Şube Başkanlığı, Nâfıa (Bayındırlık) Encümeni Başkanlığı, 5. İcra Vekilleri Heyeti ve 3. Hükûmet Nâfıa Vekillikleri yapmıştır. Kırmızı-yeşil şeritli İstiklal Madalyası sahiplerindendir. Evli ve 7 çocuk babası idi.
Feyzi Pirinççioğlu'nun babası 1879 yılında Diyarbakır'da 30 köye sahip, Meclis-i Mebusan 3. dönem mebusu, Diyarbekir Vilayeti başkanı ve Diyarbekir Gazetesi'nin editörü Pirinççizade Arif Bey'dir.
Ziya Gökalp'in dayısının oğludur.
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Süleyman Sırrı Aral |
Türkiye Bayındırlık Bakanı 22 Kasım 1924 - 3 Mart 1925 |
Sonra gelen: Süleyman Sırrı Aral |
Önce gelen: Rauf Orbay |
TBMM Nafia Vekili 14 Ocak 1922 - 30 Ekim 1923 |
Sonra gelen: Ahmet Muhtar Cilli |
III. TBMM İcra Vekilleri Heyeti | |
---|---|
19 Mayıs 1921 - 9 Temmuz 1922 | |
Vekiller Heyeti Reisi Erkân-ı Harbiye-i Umumiye (Genelkurmay) Vekili | Fevzi Çakmak |
Umuru Şer'iye ve Evkaf (Diyanet ve Vakıflar) Vekili | Mustafa Fehmi Gerçeker → Abdullah Azmi Torun |
Adliye (Adalet) Vekili | Refik Şevket İnce |
Müdafaa-i Millîye (Millî Savunma) Vekili | Fevzi Çakmak → Refet Bele → Kâzım Özalp |
Dahiliye Umuru (İçişleri) Vekili | Ata Atalay → Refet Bele → Fethi Okyar |
Hariciye (Dışişleri) Vekili | Yusuf Kemal Tengirşenk |
İktisat (Ekonomi) Vekili | Celâl Bayar → Sırrı Day → Hasan Saka |
Maliye Vekili | Hasan Saka → Hasan Fehmi Ataç |
Maarif (Eğitim) Vekili | Hamdullah Suphi Tanrıöver → Mehmet Vehbi Bolak |
Nafia (Bayındırlık) Vekili | Ömer Lütfi Argeşo → Rauf Orbay → Feyzi Pirinççioğlu |
Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye (Sağlık ve Sosyal Yardım) Vekili | Refik Saydam → Rıza Nur |
IV. TBMM İcra Vekilleri Heyeti | |
---|---|
12 Temmuz 1922 - 4 Ağustos 1923 | |
Vekiller Heyeti Reisi | Rauf Orbay |
Umuru Şer'iye ve Evkaf (Diyanet ve Vakıflar) Vekili | Abdullah Azmi Torun → Mehmet Vehbi Çelik |
Adliye (Adalet) Vekili | Ahmet Rifat Çalık |
Erkân-ı Harbiye-i Umumiye (Genelkurmay) Vekili | Fevzi Çakmak |
Müdafaa-i Millîye (Millî Savunma) Vekili | Kâzım Özalp |
Dahiliye Umuru (İçişleri) Vekili | İsmail Safa Özler → Fethi Okyar |
Hariciye (Dışişleri) Vekili | Yusuf Kemal Tengirşenk → İsmet İnönü |
İktisat (Ekonomi) Vekili | Mahmut Esat Bozkurt |
Maliye Vekili | Hasan Fehmi Ataç |
Maarif (Eğitim) Vekili | Mehmet Vehbi Bolak → İsmail Safa Özler |
Nafia (Bayındırlık) Vekili | Feyzi Pirinççioğlu |
Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye (Sağlık ve Sosyal Yardım) Vekili | Fuat Umay → Rıza Nur |
V. TBMM İcra Vekilleri Heyeti | |
---|---|
14 Ağustos 1923 - 27 Ekim 1923 | |
Vekiller Heyeti Reisi | Fethi Okyar |
Umuru Şer'iye ve Evkaf (Diyanet ve Vakıflar) Vekili | Musa Kazım Onar → Mustafa Fevzi Sarhan |
Adliye (Adalet) Vekili | Mehmet Seyit Bey |
Erkân-ı Harbiye-i Umumiye (Genelkurmay) Vekili | Fevzi Çakmak |
Müdafaa-i Millîye (Millî Savunma) Vekili | Kâzım Özalp |
Dahiliye Umuru (İçişleri) Vekili | Fethi Okyar |
Hariciye (Dışişleri) Vekili | İsmet İnönü |
İktisat (Ekonomi) Vekili | Mahmut Esat Bozkurt → Hasan Saka |
Maliye Vekili | Hasan Fehmi Ataç |
Maarif (Eğitim) Vekili | İsmail Safa Özler |
Nafia (Bayındırlık) Vekili | Feyzi Pirinççioğlu |
Mübadele, İmar ve İskân Vekili | Mustafa Necati Uğural |
Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye (Sağlık ve Sosyal Yardım) Vekili | Rıza Nur |
3. Türkiye Hükûmeti | |
---|---|
Ali Fethi Okyar Hükûmeti (22 Kasım 1924 - 3 Mart 1925) | |
Başvekil ve Millî Müdafaa (Millî Savunma) Vekili | Ali Fethi Okyar |
Adliye Vekili | Mustafa Necati Uğural |
Dahiliye (İçişleri) Vekili | Recep Peker |
Hariciye (Dışişleri) Vekili | Şükrü Kaya |
Ziraat Vekili | Hasan Fehmi Ataç |
Ticaret Vekili | Ali Cenani |
Maliye Vekili | Mustafa Abdülhalik Renda |
Maarif (Eğitim) Vekili | Şükrü Saracoğlu |
Nafia (Bayındırlık) Vekili | Feyzi Pirinççioğlu |
Mübadele, İmar ve İskân Vekili | Cemil Uybadın |
Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye (Sağlık ve Sosyal Yardım) Vekili | Mazhar Germen |
Bahriye (Denizcilik) Vekili | İhsan Eryavuz |