Pyotr Vrangel

Pyotr Nikolayeviç Vrangel
Lakabı	Kara Baron
Doğum	27 Ağustos 1878(1878-08-27) Novoaleksandrovsk (Şimdiki Zarasai), Kovno Guberinyası, Litvanya
Ölüm	25 Nisan 1928 (49 yaşında) Brüksel, Belçika
Bağlılığı	Rusya
Branşı	Rus İmparatorluk Ordusu, Beyaz Ordu
Hizmet yılları	1902-1920
Rütbesi	General
Komutası	Beyaz Ordu
Çatışma/savaşları	I. Dünya Savaşı, Rus İç Savaşı
İmza

Pyotr Vrangel (Rusça: Пётр Никола́евич Вра́нгель / Pyotr Nikolayeviç Vrangel, 15 Ağustos 1878; Novoaleksandrovsk (bugünkü: Zarasai), Kovno Guberinyası (Litvanya), Rus İmparatorluğu - 25 Nisan 1928; Brüksel, Belçika), Güney Rusya'da karşıdevrimci Beyaz Ordu'nun liderlerinden biri.^[1] Korgeneral (1917). Rusya'da 1918-1922 yılları arasında gerçekleşen, pek çok Bolşevik'in ve sivilin katledilmesine yol açan Beyaz Terör'ün en önemli komutanlarından biridir.^[2]

Baltık Almanı olan Vrangel ailesinin Rus soyundan gelen bir üyesiydi. 15 (27) Ağustos 1878'de Novoaleksandrovsk, Kovno eyaleti, Rusya İmparatorluğu'nda doğdu. 25 Nisan 1928'de Brüksel, Belçika'da öldü. Genelkurmay Başkanlığı'nda Korgeneral.

Rostov Real Okulu ve St Petersburg'daki İmparatoriçe II. Katerina Madencilik Enstitüsü'nden mezun oldu. Hizmete 1 Eylül 1891'de Yaşam Muhafızları Süvari Alayında er olarak girdi. 1901 yılında Maden Mühendisliği Enstitüsü'nden mezun olduktan sonra gönüllü olarak Süvari alayına katıldı ve 1902'de Nicholas Süvari Okulu'nda Muhafızların kornet sınavını geçti ve 12 Ekim tarihli emirle yedeğe alınarak kornetliğe terfi ettirildi. Rus-Japon Savaşı sırasında kendi isteği üzerine Transbaykal Kazak Ordusu'nun 2. Verkhneudinsk Alayı'na atandı. Aralık 1904'te “Japonlara karşı gösterdiği başarılardan dolayı” yüzbaşı rütbesine terfi etti ve “Cesaretinden dolayı” yazılı 4. sınıf Aziz Anne Nişanı ve kılıçlı ve yaylı Aziz Stanislaus Nişanı ile ödüllendirildi. Rus-Japon Savaşı'na katıldı. 1906 yılında Baltık bölgesinde faaliyet gösteren, General A.N.Orlov komutasındaki gezici cezalandırıcı birliklere katıldı. 6 Ocak 1906'da 55. Dragoon Fin Alayına nakledildi ve kurmay subaylığa terfi etti. 26 Mart 1907'de teğmen rütbesiyle Yaşam Muhafızları Süvari Alayı'na nakledildi. 1910 yılında Nikolayev Genelkurmay Akademisi'nde bir kursu tamamladı, ancak “kendi isteğiyle” Yaşam Muhafızları Süvari Alayı saflarında hizmet etmeye devam etti. 1913 yılında Alay ve filo komutanı olup Aziz George Madalyası aldı. 1. Ordu'nun 30 Ağustos 1914 tarihli emrine göre, atlı düzende bir Alman bataryasını ele geçirmesi sebebiyle Eylül 1914'te alay komutanının yardımcısı olarak atanmıştır. 1910'da kurmay subay okulundan mezun oldu ve I. Dünya Savaşı boyunca bir süvari birliğinin komutanı olarak görev yaptı. Vrangel, Ekim Devrimi'nden sonra Kırım'a geçti ve 1918'de burada gönüllü olarak İngiltere ve Fransa tarafından Bolşeviklere karşı desteklenen Beyaz Ordu birliklerine katıldı. İlk önce 1919 baharında Kafkas ordularında bir süvari tümenine komuta eden Vrangel, daha sonra 1920 yılında tüm Gönüllü Ordu'nun komutasını ele aldı. 12 Aralık 1914'te albaylığa terfi etti. Ekim 1915'te Transbaykal Kazak Ordusu'nun 1. Nerchinsk Alayı'nın komutanlığına ve 16 Aralık 1916'da Ussuriysk Süvari Tümeni'nin 2. Tugayı'nın komutanlığına atandı. 13 Ocak 1917'de “askeri üstünlük nedeniyle” tümgeneralliğe terfi etti ve geçici olarak Ussuriysk Süvari Tümeni'nin komutasını aldı. 9 Temmuz 1917'de 7. Süvari Tümeni komutanlığına ve ertesi gün, 10 Temmuz'da birleşik süvari kolordusu komutanlığına atandı. Temmuz 1917'de Almanların Tarnopol atılımı sırasında piyadelerin Zbruch Nehri hattına çekilmesini sağladığı için, birleşik kolordu birliklerinin Dumas'ının kararıyla 4. dereceden Aziz George Asker Haçı ile ödüllendirildi. 9 Eylül 1917'de 3. Süvari Kolordusu'nun komutanlığına atanmış, ancak komutayı devralmamıştır.^[3]

Gönüllü Orduya 25 Ağustos 1918'de katılmıştır. 28 Ağustos'ta 1. Süvari Tümeni'ne tugay komutanı, 31 Ağustos'ta geçici komutan ve 31 Ekim'de şef olarak atandı. 15 Kasım 1918'de 1. Süvari Kolordusu'nun komutanlığına atanmış ve aynı yılın 22 Kasım'ında “askeri üstünlüklerinden dolayı” korgeneralliğe terfi ettirilmiştir. 26 Aralık 1918'de Torgovaya istasyonunda General Denikin ile Don atamanı General Krasnov arasında bir toplantı yapıldı ve bu toplantıda Don Ordusunun birleşik bir komuta altına alınması ve General Denikin'e bağlanması gerekli görüldü. Bu karar uyarınca 26 Aralık 1918'de (8 Ocak 1919) General Denikin Rusya'nın Güneyindeki Silahlı Kuvvetler (GRSK) Başkomutanı oldu. Böylece Gönüllü Ordu Komutanlığı makamı boşalmış oldu. Zaten 27 Aralık 1918'de General Wrangel Gönüllü Ordu Komutanlığı görevine atandı. Aynı gün, 10 Ocak 1919'da General Wrangel, Kafkas Gönüllü Ordusu için bir emir yayınladı ve bu emirde Kuban ve Stavropol eyaletlerinin kurtarılmasını sağlayan 1. Süvari Kolordusu ve diğer birliklerin kahramanlığına dikkat çekti ve Terek'in kurtarılması görevini verdi.^[3]

Mart sonunda hastalığından kurtulan General Vrangel Ekaterinodar'a vardığında, ana gönüllü alaylarının General May-Mayevski'nin kolordusunda birleştirildiğini ve kömür havzasında ağır çatışmalara girdiklerini görür. Bu bağlamda, 4 Nisan 1919'da General Denikin'e gizli bir rapor sunarak, “Amiral Kolçak'ın ordusuyla doğrudan iletişim kurma fırsatı veren ana ve tek operasyonel yönümüz olan Tsaritsyn yönünün” dikkate alınmasını önerdi. General Denikin, General Wrangel'in bu önerisini kabul etmedi, çünkü taarruzun ana yönü olarak Harkov - Orel - Tula üzerinden Moskova'ya giden en kısa hattı düşündü. Ancak Nisan 1920'de geri çağrıldı ve Kırım'daki Beyaz Ordu'nun komutası kendisine verildi. Wrangel'in çok daha büyük olan Kızıl Ordu karşısında sadece 35.000 kişilik bir kuvveti vardı.^[4]

Hükûmet koalisyonu ile beraber (çaresizlik içinde beklenen toprak reformlarını da içine alan) kapsamlı reformlar yaparak Kırım'ı Rusya içinde ekonomik olarak en bayındır bölge haline getirdi. Ukrayna ve Gürcistan gibi bağımsızlığını yeni kazanmış ve ayrıca Bolşeviklere karşı mücadele veren ülkelerle federal ilişkiler geliştirdi.

Kırım'daki Kuzey Tavria bölgesinde ordusunun yarısını kaybeden Vrangel, ordusunda bir tahliye işlemine girişti. Her memura, askere ve sivile kendisiyle birlikte bir bilinmezliğe doğru yola çıkma ya da oldukları yerde kalarak Sovyet rejiminin eline düşme riskini göze alma seçeneklerini sundu. Ordu 6 ay boyunca direnebildi ama yenilgi kaçınılmaz olduğu için son silahlı birlikler ve siviller Rusya'yı 14 Kasım 1920'de terk etti. Vrangel ise 1928'deki ölümüne kadar göçmen hareketinin liderliğini yaptı. Vrangel, Rus mültecilerinin başı olarak, Türkiye ve Tunus üzerinden Yugoslavya'ya geçti. 1924 yılında Rus Askeri Birliği'ni kurdu. Bu organizasyon sürgündeki Beyaz Ordu kuvvetlerinin birliğini ve SSCB'deki sovyet karşıtı gerilla savaşını korumak için faaliyet gösterdi.

Vrangel'in Ailesinin de aralarında olduğu bazı insanlar, onun, Sovyet ajanı olduğunu iddia ettikleri ve Vrangellerin arazisinde yaşayan, kahyasının kardeşi tarafından zehirlendiğini iddia ettiler. Kahyanın kardeşi orayı terk ettikten bir süre sonra Vrangel hastalandı ve kısa sürede öldü. Vrangel'in cenaze töreni, Sırbistan'daki Doğu Ortodoks Kilisesi'nde yapıldı ve oraya gömüldü.